Ekolodzy alarmują, że eutrofizacja Bałtyku nadal stanowi największe zagrożenie dla ekosystemów morskich. Coraz większe znaczenie zyskuje również zanieczyszczenie mikroplastikiem, a w przyszłości mogą pojawić się wyzwania związane z budową i eksploatacją morskich farm wiatrowych. Te ostatnie generują nie tylko zanieczyszczenia plastikowe, ale także hałas, który negatywnie wpływa na organizmy posługujące się echolokacją, takie jak krytycznie zagrożone wyginięciem morświny, których populacja liczy zaledwie pół tysiąca osobników.
Bałtyk: Morze płytkie i nisko zasolone
Bałtyk jest szczególnie podatny na wpływ czynników zewnętrznych ze względu na jego płytkość – średnia głębokość wynosi 52 metry, podczas gdy Adriatyk ma średnią głębokość 252 metry, a Morze Czarne 1253 metry. Dodatkowo, Bałtyk jest nisko zasolony, a w jego zlewisku mieszka ponad 80 milionów ludzi.
Eutrofizacja: Główne zagrożenie
Eutrofizacja, czyli przeżyźnienie wód Bałtyku, pozostaje najpoważniejszym zagrożeniem. Jest to wynik nadmiernego stosowania nawozów przez rolników, które spływają do morza. Nadmiar związków azotu i fosforu w wodzie pochodzi ze ścieków, przemysłu, depozycji z powietrza oraz rolnictwa. Główne źródło dostawy substancji biogennych do Bałtyku stanowią rzeki, zwłaszcza te znajdujące się w Polsce. W ramach konferencji „Our Baltic” w 2020 roku ministrowie krajów bałtyckich zobowiązali się do większego zaangażowania w działania na rzecz ochrony środowiska morskiego, w tym finansowania działań ze środków Wspólnej Polityki Rolnej UE.
Inne zagrożenia: Przełowienie i hałas podwodny
Oprócz eutrofizacji, Bałtyk narażony jest na inne zagrożenia, takie jak przełowienie ryb komercyjnych, przypadkowe zaplątywanie się gatunków chronionych w sieci (przyłow) oraz zanieczyszczenie hałasem podwodnym emitowanym przez jednostki żeglugowe.
Wzrost intensywności ruchu morskiego
Raport WWF Polska z ubiegłego roku wskazuje, że Bałtyk jest jednym z najbardziej zatłoczonych mórz na świecie, a intensywność ruchu morskiego rośnie. Główne źródła zanieczyszczeń to emisje spalin i pyłów do powietrza oraz zrzuty ścieków ze statków pasażerskich, które przyczyniają się do eutrofizacji. Transport morski generuje także hałas podwodny, który jest szczególnie szkodliwy w płytkich wodach przybrzeżnych, gdzie żyją krytycznie zagrożone morświny.
Budowa farm wiatrowych
W najbliższych latach na Bałtyku planowana jest budowa elektrowni wiatrowych. Choć farmy wiatrowe są pożądane ze względu na brak emisji dwutlenku węgla, generują one hałas i wibracje, które mogą negatywnie wpłynąć na ssaki morskie, takie jak morświny. Dodatkowo, plastik z elektrowni wiatrowych może dostać się do wód morskich, a skrzydła wiatraków stanowią zagrożenie dla ptaków i nietoperzy.
Zanieczyszczenie plastikiem
Zanieczyszczenie plastikiem, szczególnie mikroplastikiem, staje się coraz poważniejszym zagrożeniem dla ekosystemów Bałtyku. Mikroplastik jest trudniejszy do usunięcia z wody niż większe odpady plastikowe, a jego cząstki są pochłaniane przez organizmy, w tym przez człowieka.
Skala problemu
Z danych Konferencji Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju wynika, że spośród 369 milionów ton odpadów z tworzyw sztucznych wytwarzanych co roku około 11 milionów ton trafia do oceanów. Jeśli trend ten nie zostanie zahamowany, ilość ta potroi się do 2040 roku. Analiza przeprowadzona przez Morski Instytut Rybacki – Państwowy Instytut Badawczy wykazuje, że dominującym typem mikroplastików w osadach polskiego wybrzeża są włókna i fragmenty plastiku.
Wysoka zawartość plastiku w Bałtyku
WWF podkreśla, że plastik stanowi około 70% wszystkich śmieci w Morzu Bałtyckim. Najczęściej spotykane odpady na nadmorskich plażach to opakowania po żywności, butelki, pokrywki, plastikowe elementy oraz odpady przemysłowe, takie jak folie i taśmy. Kolejnym źródłem plastiku i śmiertelnym zagrożeniem dla środowiska morskiego są sieci widmo, które zaplątują zwierzęta. Poza tym Bałtyk kryje w sobie około 50 tysięcy ton amunicji zawierającej bojowe środki toksyczne, zatopionej po II wojnie światowej.
Źródło: newseria.pl
