W sezonie 2014/2015 światowa produkcja nasion i owoców 10 głównych roślin oleistych (soi, rzepaku, bawełny, słonecznika, arachidów, sezamu, lnu i rącznika, a także ziarna palmowego i kopry) osiągnie, wg szacunków Oil World, 519,7 mln ton. Wynik ten oznacza wzrost o 4,3% w porównaniu z poprzednim rokiem.
Jak podaje IERiGŻ, plon soi, która jest najważniejszą rośliną oleistą na świecie, ma osiągnąć rekordowy poziom do 310,8 mln t., oznacza to wzrot o 9,0%. Dodatkowo wzrosnąć ma produkcja bawełny, ziaren palmowych, kopry, lnu i rącznika, co z nadwyżką zrekompensuje spadek plonu rzepaku, nasion słonecznika i bawełny.
Natomiast plon rzepaku aktualnie szacuje się na 67,5 mln t., czyli o 1,2 mln t. mniej niż w poprzednim miesiącu. Niższe prognozy wyznaczono również dla Kanady 14,2 mln t., Chin 10,8 mln t. i Rosji 10,8 mln t. Prognozy dla UE – 23,6 mln t. i USA – 1,3 mln t. Niezmienne prognozy pozostają dla Indii 7,3 mln t. i Australii 3,6 mln t.
Szacuje się, że aż 68,8 mln t. rzepaku zostanie wykorzystane, czyli zużycie wzrosnie o 2,4%. Będzie ono większe od produkcji. Dlatego zapasy rzepaku na koniec sezonu zostaną zmniejszone do 6,5 mln t. W poprzednim sezonie wyniosły 7,8 mln t., a dwa sezony temu 5,1 mln t.
Największymi producentami rzepaku w Europie są Niemcy, Francja, Wielka Brytania i Polska. Szacunki zbiorów rzepaku oszacowano dla Niemiec na 6,2 mln ton, to jest wzrost o 7,6% w porównaniu z poprzednim rokiem, dla Francji na 5,5 mln ton, wzrost o 26,5%, dla Wielkiej Brytanii na 2,5 mln ton, wzrost o 17,4% oraz dla Polski na 2,9 mln ton, wzrost o 0,7% .
Jak prognozuje IERiGŻ, przy wzroście produkcji i podaży rzepaku w UE, spodziewany jest spadek importu rzepaku w sezonie 2014/15 do 2,4 mln t., czyli o 34,4%. Eksport do krajów trzecich nadal ma być niewielki, ponieważ tylko 0,5 mln t., czyli 2% produkcji.
Ponadto przewidywany jest wzrost przerobu rzepaku do 24,1 mln t., to jest o 0,5%. Spowoduje to wzrost zapasu rzepaku na koniec sezonu do 1,4 mln t., to jest o 1,6% w porównaniu z dwoma poprzednimi latami.
"Według przedwynikowego szacunku GUS, tegoroczne zbiory rzepaku w Polsce wyniosły 3227,8 tys. ton i były
o 20,5% większe niż przed rokiem, w wyniku wzrostu areału uprawy do 951,1 tys. ha (o 3,3%) oraz plonów do
rekordowego poziomu 33,9 dt/ha (o 16,5%)" – czytamy w raporcie IERiGŻ.
Czytaj więcej:
Mączniak prawdziwy zbóż atakuje
Z powodu poprawy relacji popytowo/podażowych na światowym i europejskim rynku surowców oleistych, obniżą się ich ceny. Na rynku europejskim przeciętna cena wyniesie 460 USD/tonę (cif Hamburg) i będzie o 11% niższa niż w poprzednim sezonie, ocenia Oil World. Przeciętna cena oleju rzepakowego zmaleje do 900 USD/tonę (fob ex-mill Holandia), czyli o o 9%. Przeciętna cena śruty rzepakowej zmaleje do 255 USD/tonę (fob ex-mill Hamburg, czyli o 23%.
Jednak pomimo kolejnych spadków, ceny nasion oleistych i produktów ich przerobu będą wciąż wyższe w porównaniu do sezonu 2009/2010.
"Niższe są też ceny rzepaku na rynku krajowym. W III kwartale br., w którym wg notowań MRiRW skupiono 1 mln ton rzepaku, przeciętna cena skupu wyniosła 1338 zł/tonę i była o 12% niższa niż przed rokiem. Zmalały też ceny zbytu produktów przetwórstwa rzepaku. W III kwartale zakłady tłuszczowe sprzedawały olej rzepakowy rafinowany niekonfekcjonowany po 3002 zł/tonę, a śrutę rzepakową po 775 zł/tonę, tj. odpowiednio o 14% i 7% taniej niż przed rokiem" – informuje IERiGŻ.
W pierwszych siedmiu miesiąch 2014 r. wyprodukowano 609 tys. t. surowego oleju rzepakowego, to jest o 36% więcej niż rok wcześniej. Zrafinowano 382 tys. t., 11% więcej. Natomiast wyprodukowano 224 tys. t. margaryn, czyli o 4% mniej. Eksport surowców i produktów oleistych zwiększył się w tym okresie, z wyłączeniem eksportu margaryn, który zmalał. Import margaryn i nasion oleistych także zmalał. Wzrósł natomiast przywóz olejów roślinnych i śrut oleistych.
Ceny detalicznye tłuszczów roślinnych w pierwszych ośmiu miesiącach 2014 r. były średnio o 1,2% niższe niż w poprzednim roku w tym okresie. "Oleje roślinne potaniały o 2,2%, margaryny o 0,7%, a ceny oliwy z oliwek wzrosły o 2,5%. Tłuszcze roślinne potaniały względem masła, którego ceny wzrosły w porównywanych okresach o 6,3%, ale podrożały względem „pozostałych tłuszczów zwierzęcych”, których ceny zmalały o 4,6%, a więc najwięcej spośród wszystkich rodzajów tłuszczów" – ocenia IERiGŻ.
Źródło: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej
Redakcja AgroNews, fot. freeimages.com