Centralny Port Komunikacyjny (CPK) budzi wiele emocji wśród rolników, zwłaszcza tych, których gospodarstwa obejmą inwestycje. Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR) wprowadził możliwość zamiany nieruchomości z terenów objętych Decyzją Lokalizacyjną CPK na grunty z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. To realna szansa, aby rolnicy mogli dalej prowadzić swoje gospodarstwa.
Nowe przepisy w życie
Na początku września 2025 r. weszło w życie znowelizowane rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, określające warunki i tryb zamiany nieruchomości. Dzięki temu wnioski można składać bezpośrednio do KOWR, co uprości procedury dla rolników zainteresowanych gruntami zamiennymi.
Najważniejsze zasady:
- Zamiana może dotyczyć nieruchomości położonych w gminach wskazanych przy CPK,
- Oddziały Terenowe KOWR przyjmują i rozpatrują wnioski,
- Do wniosku należy dołączyć m.in.: dokumenty własności, wypis i wyrys z ewidencji gruntów, zaświadczenie o przeznaczeniu nieruchomości oraz informacje o wartości nieruchomości (operat szacunkowy, jeśli sporządzony w ostatnich 2 latach).
Jak wygląda procedura?
Proces zamiany składa się z kilku etapów:
- Analiza przez Oddział Terenowy KOWR możliwości zaoferowania nieruchomości zamiennej,
- Opinia spółki CPK w przypadku gruntów położonych w gminach związanych z inwestycją,
- Weryfikacja stanu prawnego i faktycznego nieruchomości oraz przygotowanie operatów szacunkowych,
- Porównanie wartości nieruchomości i ustalenie wysokości dopłaty (maksymalnie 30%),
- Zawarcie umowy w formie aktu notarialnego i wydanie nieruchomości na podstawie protokołów zdawczo-odbiorczych.
Ważne informacje dla rolników
- Zamianie podlegają wyłącznie nieruchomości wolne od obciążeń, z wyjątkiem służebności,
- Informacje o dostępnych gruntach znajdują się na stronie: erolnik.gov.pl,
- Różnica wartości nieruchomości zamienianych nie może przekraczać 30% wartości nieruchomości droższej,
- KOWR sporządza wykaz gruntów przeznaczonych do zamiany i ogłasza go w miejscowościach w zwyczajowo przyjęty sposób.
Dlaczego to ważne dla rolników?
Prezes Wielkopolskiej Izby Rolniczej (WIR), Mieczysław Łuczak, od początku zabiegał o wprowadzenie takich rozwiązań. Podkreślał, że rolnicza własność i gospodarstwo są bezcenne, a samorząd nie sprzeciwia się inwestycjom CPK, ale chce chronić interesy rolników.
W Wielkopolsce, gdzie „głód ziemi” jest ogromny, a podaż gruntów prywatnych nie zaspokaja popytu, możliwość uzyskania gruntów z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa daje realną szansę na kontynuację działalności rolniczej.
Podsumowanie
Nowe przepisy o zamianie gruntów pod CPK to konkretna możliwość dla rolników, którzy stoją w obliczu wywłaszczeń. Dzięki nim można:
- zabezpieczyć ciągłość gospodarstwa,
- uzyskać grunty zamienne w preferencyjnych warunkach,
- kontynuować działalność rolniczą nawet w trudnych lokalizacjach objętych inwestycją CPK.
Dla wielu rolników w Wielkopolsce i innych regionach kraju to realna szansa na zachowanie własności i bezpieczeństwa produkcji rolnej.
