Zasady stosowania mocznika oraz przykłady sposobów jego podawania

Jakie są sposoby włączania mocznika do dawki i najważniejsze zasady regulujące podawanie tego dodatku paszowego bydłu mięsnemu?

Podstawowe zasady stosowania mocznika:
Decydując się na dodatek mocznika do dawki pokarmowej nie wolno zapomnieć, że jest to pasza odpowiednia dla zwierząt z całkowicie rozwiniętymi i zasiedlonymi przez mikroorganizmy przedżołądkami. Tak więc niewskazane jest podawanie mocznika oraz pasz mających go w składzie, osobnikom które nie ukończyły 6 miesiąca życia. Przyjmuję się, że dzienna dawka tego dodatku, nie powinna przekraczać 20 – 30 g na 100 kg masy ciała zwierzęcia.

Zanim wprowadzimy mocznik do dawki, upewnijmy się czy pasza pełnoporcjowa oraz koncentraty białkowe pochodzące z zakupu, nie zawierają już w swoim składzie tego dodatku. Powinniśmy dokładnie przeanalizować skład dawki pokarmowej pod kątem BTJN (w klasyfikacji INRA), bądź bilansu azotu w żwaczu (w systemie DLG). Mocznik powinien być traktowany jako dodatek lub składnik dawki, pomagający w bilansowaniu łatwostrawnego azotu, biorącego udział w syntezie białka bakteryjnego w żwaczu.

Zwykle zastosowanie mocznika ma sens w dawkach opartych na kiszonce z kukurydzy. Jeśli podstawą żywienia bydła jest zielonka pastwiskowa, kiszonki bądź sianokiszonki z traw i motylkowych, to może się okazać, że ilość BTJN jest już na odpowiednim poziomie. Ważna jest również zawartość łatwo przyswajalnej energii w dawce. Dlatego przed zakupem i rozpoczęciem skarmiania mocznika, warto zasięgnąć opinii żywieniowca.

Zwierzęta powinny być stopniowo przyzwyczajane do mocznika w dawce, okres wprowadzania powinien trwać co najmniej 1 – 2 tygodnie. Ilość substancji podawanej każdemu ze zwierząt, powinna być dokładnie odmierzona. Jeśli podajemy mocznik jako składnik paszy treściwej lub TMRu, warto wcześniej rozmieszczać go ze śrutą – zrobić tak zwaną przedmieszkę.

Mocznik, który używamy jako składnik dawki pokarmowej, powinien być substancją techniczną lub paszową. Mocznik nawozowy zawiera substancje antyzbrylające i nie jest odpowiedni do stosowania na cele paszowe. Zabronione jest podawane mocznika w formie pójła. Stosując znaczne ilości mocznika, nie możemy zapomnieć o suplementacji takich minerałów jak siarka, miedź, fosfor i mangan, niezbędnych do syntezy białka bakteryjnego.

W jakiej formie podawać mocznik?
Mocznik z powodzeniem może stanowić składnik paszy treściwej. Jeśli dysponujemy dodatkiem w formie granulatu, należy go uprzednio zmielić. Nie można również dopuścić do zbrylania się substancji, ponieważ mogło by to skutkować zatruciem zwierzęcia które zjadłoby zbyt dużo mocznika. Dodatek powinien stanowić 1 – 2 proc. paszy treściwej, uwzględniając ilość paszy jaka przypada na jedną sztukę oraz wiek zwierząt. Jeśli żywimy bydło w systemie TMR, możemy dodać mocznik bezpośrednio do wozu paszowego. Jednak wcześniej należy sporządzić przedmieszkę. Dzięki temu dodatek zostanie dokładnie wymieszany i zapobiegnie to jego zbryleniu. Zbrylele jest niebezpieczne, ponieważ może skutkować pobraniem przez zwierzę jednorazowo zbyt dużej ilości składnika co z kolei skończyć się może zatruciem.

Ciekawą i dość rozpowszechnioną metodą, jest również mocznikowanie ziarna zbóż. Można do tego użyć ziaren wszystkich zbóż paszowych. Ziarno moczy się w roztworze mocznika przez 3 – 4 doby. Jako pojemniki do moczenia, sprawdzają się plastikowe beczki z pokrywą. Wymoczone ziarno odcedza się i następnie suszy.

Czytaj także:
Francja: rząd pomaga krajowemu sektorowi bydła
PZHIPBM powołuje Pierwszą Sekcję Rasową Bydła Mięsnego

Aby przygotować 100 kg mocznikowanego ziarna należy rozpuścić 6 kg mocznika w 21 l, a następnie dodać do roztworu 73 kg ziarna.  Jeśli mocznikujemy ziarno jęczmienia, poprawa składu paszy przedstawia się następująco (jęczmień/mocznikowany jęczmień):

    s.m. (%) 87/69
    BO (g) 105/250
    BTJN (g) 69/135
    JPŻ 0,96/0,71

Tak przygotowane ziarno nadaje się do skarmiania do 50 dni w okresie zimowym i do 30 dni w okresie letnim.

Mocznik można dodawać również do zielonki z kukurydzy, podczas sporządzania kiszonki. Podanie 4 – 5 kg dodatku na 1 t zakiszanego materiału, zwiększy zawartość BO o ok. 60 -100 proc. Mocznik można dodawać bezpośrednio na pryzmę lub za pomocą aplikatora zamontowanego w sieczkarni. Wcześniej należy rozpuścić substancję w wodzie w stosunku 1 do 2-3.

Można również przygotować roztwór mocznikowo-melasowy. W tym celu mieszamy 1 kg mocznika z 9 kg melasy, aż do całkowitego rozpuszczenia. Następnie rozcieńczamy mieszaninę wodą w stosunku 1 do 1. Taki roztwór zawiera ok. 50 g mocznika w 1 l. Można nim opryskiwać dawkę na stole paszowym lub dodawać do paszy sporządzanej w wozie paszowym.

Podsumowując, mocznik może stanowić tani i dobry komponent białkowy dawki pokarmowej dla opasów. Decydując się na stosowanie tego dodatku, należy jednak brać pod uwagę specyfikę jego stosowania.

Redakcja: AgroNews, fot.:flickr.com/Global Panorama
Auutor: Zespół Bukaciarni