Rolnicy otrzymają dopłaty nie tylko za grunty ugorowane, ale również za oczka wodne, żywopłoty, rowy czy miedze śródpolne.
W nadchodzącym 2025 roku planowane są zmiany w zasadach przyznawania dopłat bezpośrednich. Dotyczy to między innymi dopłat do gruntów wyłączonych z produkcji.
Zgodnie z przepisami Unii Europejskiej, wszystkie państwa członkowskie zostały zobligowane do utworzenia wsparcia jednego, bądź kilku ekoschematów obejmujących zachowanie obszarów nieprodukcyjnych na gruntach ornych.
Do takich obszarów zaliczane są między innymi grunty ugorowane oraz praktyki wykonywane na rzecz tworzenia nowych elementów krajobrazu.
W maju 2024 roku wprowadzono wyżej wspomnianą zmianę, a określa ją dokładnie rozporządzenie nr 2024/1468. Polska, chcąc uniknąć obowiązkowego przeznaczenia 4 procent gruntów ornych na obszary ugorowane lub obiekty nieprodukcyjne, skorzystała z możliwości przewidzianych w przepisach przejściowych rozporządzenia 2024/1468 i wprowadziła ekoschemat „Grunty wyłączone z produkcji”.
Jednak w 2025 roku konieczne będzie wdrożenie pełnego zakresu dofinansowania ekoschematu, a finansowe wsparcie obejmie grunty ugorowane oraz ugorowane, na których znajdują się elementy krajobrazu.
Wymagania interwencji
Na koniec października 2024 roku Komitet Monitorujący PS WPR 2023-2027 zobrazował jak będą wyglądały nowe wymagania względem ekoschematu Grunty wyłączone z produkcji. Lista elementów jest wskazana niżej i jest analogiczna do obowiązujących w ramach GAEC 8.
1. Przeznaczenie gruntów ornych na obszary wyłączone z produkcji, w tym wyłączone z produkcji obejmujące elementy krajobrazu.
2. W terminie od 1 stycznia do 31 lipca zakaz:
- prowadzenia produkcji rolnej (w tym również wykoszenia oraz wypasu);
- stosowania środków ochrony roślin.
3. Za obszary zaliczające się do wyłączonych z produkcji uznaje się: grunty ugorowane; grunty ugorowane, na których położone są elementy krajobrazu, które obejmują:
- pasy gruntów zadrzewionych lub żywopłoty, niestanowiące części lasu, przy czym płatność zaliczana jest do nie większej niż 10 m szerokości danego pasu zadrzewienia bądź żywopłotu;
- zadrzewienia liniowe, niestanowiące części lasu;
- pojedyncze drzewa – nie więcej niż 150 sztuk/hektar;
- zagajniki śródpolne, niestanowiące części lasu, obejmują drzewa i krzewy o powierzchni nie większej niż 0,5 hektara;
- rowy, do tego zaliczają się również cieki wodne służące do nawadniania, lub odwadniania. Nie wliczają się cieki wodne wykonane z betonu. Do płatności kwalifikuje się nie więcej niż 10 m szerokości rowu;
- oczka wodne inne niż wykonane z betonu lub tworzywa sztucznego, ich maksymalna powierzchnia może wynosić nie więcej niż 0,5 ha. W sytuacji gdy oczko wodne jest otoczone roślinnością nadbrzeżną, cała powierzchnia oczka wraz z roślinami jest wliczona do łącznej powierzchni;
- miedze śródpolne lub strefy buforowe posiadające szerokość nie większą niż 1 m. Do płatności kwalifikuje się nie więcej niż 20 m szerokości danej strefy bądź miedzy.
Ograniczenia na gospodarstwo
W uzasadnieniu do uchwały Komitetu Monitorującego możemy przeczytać, iż wprowadzono łączny limit powierzchni na gospodarstwo. Dopłaty będą przyznane do łącznej powierzchni w ramach wszystkich wliczanych ekoschematów nie większej niż 300 hektarów, limit ten jednak nie będzie dotyczył ekoschematu „Retencjonowanie wody na TUZ”.
Według Komitetu Monitorującego PS WPR 2023-2027 wprowadzenie ograniczeń jest bardzo istotne, gdyż już istnieje znaczące przekroczenie środków budżetowych przeznaczonych na wypłatę ekoschematów obszarowych.
Należy liczyć również na to, że w kolejnych latach zainteresowanie ekoschematami będzie rosło. Wprowadzenie ograniczenia powierzchni ekoschematów pozwoli na objęcie nimi większej liczby gospodarstw i zwiększy skalę w kraju.
Tekst: Sylwia Dunaj, Powiatowy Zespół Doradztwa Rolniczego w powiecie konińskim
