ABC kombajnowego zbioru porzeczek

Kombajny dostępne na rynku
W Polsce prace nad mechanicznym zbiorem porzeczki rozpoczęto w latach 70 – tych. Zaowocowały one stworzeniem rodziny kombajnów porzeczkowych i szybkim upowszechnieniem zbioru maszynowego. Obecnie Polska jest na świecie czołowym producentem zarówno porzeczek jak i kombajnów porzeczkowych. Na rynku dostępne są dwa rodzaje kombajnów. Samobieżne, całorzędowe zbierające podczas jednego przejazdu owoce z całego rzędu, przeznaczone do pracy na plantacjach kilkudziesięciohektarowych, które są wstanie w ciągu jednej godziny zebrać ok. 0,4–0,5 ha.

Na plantacje mniejsze kilku lub kilkunastohektarowe polecane są kombajny zbierające podczas jednego przejazdu owoce z połowy rzędu i będące wstanie zebrać ok. 0,15 – 0,20 ha/godz. Są tą kombajny zaczepiane współpracujące z ciągnikami o minimalnej mocy 19KW (25KM).

Obydwie wersje kombajnów charakteryzują się bardzo dużą dokładnością zbioru w granicach 95 – 98 %, która w znacznym stopniu zależy również od odpowiedniego terminu zbioru, odmiany, wielkości krzewów oraz doświadczenia i umiejętności operatora. Maszyny te, mogą być również z powodzeniem wykorzystywane do zbioru agrestu i aronii lecz wymaga to odpowiednich regulacji lub zakupu dodatkowego wyposażenia np. osłon, palców otrząsających i mocniejszej głowicy otrząsającej. Podstawowymi elementami roboczymi kombajnu do zbioru porzeczki są zespoły: pobierający, rozdzielający krzewy, otrząsający oraz transportujący i czyszczący zebrane owoce. W najnowszych kombajnach wszystkie w/w zespoły robocze napędzane są silnikami hydraulicznymi zasilanymi z zespołu pomp hydraulicznych. Takie rozwiązanie umożliwia bezstopniową regulację parametrów pracy: prędkość przesuwu taśm transportujących, częstotliwości drgań otrząsaczy oraz prędkości obrotowej wentylatora.

\"\"Wymagania stawiane dla plantacji
Plantacje przeznaczone do zbioru kombajnowego porzeczki czarnej sadzi się w rzędzie w rozstawie 40 – 50 cm, natomiast porzeczki czerwonej co 40 – 70 cm. Zakładając plantacje należałoby nadać rzędom kierunek północ – południe, który warunkuje dobre naświetlenie krzewów i równomierne dojrzewanie owoców. Odległość między rzędami jest uzależniona jest od sadzonej odmiany, jakości gleby i rodzaju maszyn, jakie będą używane na plantacji. Polecane są rozstawy od 3,5 do 4,2 między rzędami. Stosując w/w rozstawę na 1 ha potrzebujemy ok. 5 tyś. szt. sadzonek. Istotne jest aby krzewy podczas owocowania tworzyły jednolity szpaler i posiadały jak najmniej gałęzi pokładających się wzdłuż rzędu, ponieważ zostaną one silnie uszkodzone a owoce z nich nie zostaną zebrane. Zakładając plantacje przeznaczoną do zbioru mechanicznego musimy pamiętać również o pozostawieniu przerw w rządkach co ok. 300 m w celu rozładunku owoców, szczególnie przydatne są przy zbiorze kombajnem półurzędowym który ma ograniczoną ładowność i nie posiada transportera umożliwiającego rozładunek na pojazd znajdujący się w rzędzie obok. Ukształtowanie terenu i dostateczne wyrównanie pola przed założenie plantacji w znacznym stopniu wpływa na dokładność zbioru i zminimalizowanie uszkodzeń i optymalną pracę kombajnu. Dużym zaniedbaniem na plantacjach porzeczki, a co dość często się zdarza w uprawach starszych, silnie zachwaszczenie znacznie utrudniające zbiór.

Wpływ mechanicznego zbioru na występowanie chorób i szkodników oraz plonowanie w roku następnym

Wprowadzenie kombajnów do zbioru owoców jagodowych zacznie uprościło proces produkcji. Dzięki tym maszynom areał upraw porzeczki w skali kraju uległ znacznemu powiększeniu. Niestety odczuwamy również negatywne skutki tego udogodnienia, a są nimi nasilenie występowania chorób i szkodników oraz spadki plonów wywołane uszkodzeniami pędów. Na nasilenie uszkodzeń krzewów podczas zbioru mają trzy podstawowe parametry maszyny: prędkość robocza, amplituda i częstotliwość drgań palców otrząsających. Dla ustalonej prędkości roboczej i amplitudy należy dobrać tę częstotliwość tak, aby owoce były otrząsane przy minimalnych uszkodzeniach roślin. Ponieważ w wyniku powstałych uszkodzeń podczas zbioru znacznie ułatwiony jest dostęp do zranionej tkanki mają takie szkodniki jak pryszczarki, przeziernik porzeczko wiec, ale również choroby grzybowe.

Jak wykazało doświadczenie przeprowadzone przez ISIK w Skierniewicach, nadmierne otrząsanie liści i uszkodzenia (otarcia) pędów powodują spadek plonowania w roku następnym. Stwierdzono również, że mniejsze uszkodzenia roślin występują przy pracy kombajnów samobieżnych wyposażonych w jedną parę otrząsaczy (zbierających owoce z całego krzewu), a w przypadku kombajnów zaczepianych (połówkowych) przy maszynach z jednym otrząsaczem.

Celowość zakupu kombajnu
Posiadając kilkanaście lub kilkadziesiąt hektarów porzeczki zakup kombajnu przynajmniej połówkowego (cena ok. 60-70 tyś. zł, korzystając z funduszy Unijnych wkład własny ok. 35 tyś zł) jest uzasadniony biorąc pod uwagę tylko aspekt ekonomiczny.
Utrudnioną decyzję mają osoby posiadające kilka hektarów, przynajmniej 6 – 8 ha plonujących. W tym przypadku zakup kombajnu może okazać się na granicy opłacalności. Jednak podejmując decyzje, poza tym, iż co roku za zbiór 1 ha porzeczki trzeba zapłacić ok. 1000 zł, musimy wziąć pod uwagę jeszcze kilka aspektów agrotechnicznych. Zazwyczaj na plantacji znajduje kilka odmian. Wynajmując kombajn często zmuszeni jesteśmy do zbioru niektórych z nich w nieodpowiednim terminie, co wiąże się z mniejszą dokładnością zbioru lub większymi uszkodzeniami krzewów.

Sama organizacja zbioru przysparza wiele utrudnień, a i świadczona usługa zbioru, często pozostawia wiele do życzenia. Jednak niepewne plony, problemy w ochronie przed szkodnikami i duże wahania cenowe owoców porzeczki, zniechęcają niektórych plantatorów do kontynuowania produkcji i inwestowania.

Źródło: Leszek Czublun, Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego, www.wodr.konskowola.pl, fot. sxc.hu
 

Poprzedni artykuł
Następny artykuł

Zostaw komentarz

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Ceny rzepaku na nowych maksimach

Kontrakt na unijny rzepak (dostawa w lutym 2025) zamknął tydzień ceną 536,5 eur/t, a w poniedziałek dodał do tego kolejne 2,5 euro. W skali...
13,428FaniLubię
7,105ObserwującyObserwuj
3,946ObserwującyObserwuj
8,520SubskrybującySubskrybuj
Verified by ExactMetrics