Aktualne stawki podstawowych świadczeń wypłacanych przez KRUS

Ubezpieczenie emerytalno-rentowe jest finansowane z Funduszu Emerytalno-Rentowego (FER), który jest państwowym funduszem celowym. Przychodami tego funduszu są składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe, opłacane przez ubezpieczonych rolników i domowników,  dotacje uzupełniające z budżetu państwa na świadczenia emerytalno-rentowe wynikające z ustawy o u.s.r., dotacja celowa na składki na ubezpieczenie zdrowotne osób ubezpieczonych w gospodarstwach poniżej 6 ha przeliczeniowych, refundacja ze   środków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na pokrycie wydatków na świadczenia z innego ubezpieczenia społecznego wraz z dodatkami, (o których więcej w dziale Świadczenia).

Ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie jest systemem pozabudżetowym, samofinansującym się ze środków Funduszu Składkowego Ubezpieczenia Społecznego Rolników (skrót. Funduszu Składkowego). Fundusz ten posiada osobowość prawną. Przychody FS pochodzą  ze składek rolników i działalności kapitałowej tego funduszu. Ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie jest dostosowane do możliwości samofinansowania się funduszu składkowego. Jego zadaniem jest zapewnienie płynności finansowej i zagwarantowanie rolnikom wypłacania należnych im jednorazowych i krótkoterminowych świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego.

Dotacja z budżetu państwa jako podstawowe źródło przychodów funduszu emerytalno-rentowego wiąże się z charakterystycznymi dla ubezpieczeń społecznych państwowymi gwarancjami  wypłaty świadczeń z ubezpieczenia społecznego rolników. Składka na fundusz emerytalno-rentowy jest parametrycznie związana z emeryturą podstawową,  uzależnioną  od przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce uspołecznionej. Podstawowa miesięczna składka na ubezpieczenie emerytalno-rentowe za każdą osobę ubezpieczoną wynosi 10% emerytury podstawowej. Rolnicy, których gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych 50 hap i więcej, opłacają dodatkową składkę miesięczną, odpowiadającą – zależnie od areału gruntów – 12%, 24%, 36% lub 48% emerytury podstawowej. Więcej o zasadach wymierzania i opłacania składek w tematycznym dziale.

Ubezpieczenie emerytalno-rentowe jest obowiązkowe dla rolników, którzy prowadzą gospodarstwo rolne o obszarze użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny produkcji rolnej, o którym mowa w załączniku do ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników – obowiązujący wykaz działów został znowelizowany ustawą z dnia 2 kwietnia 2004 r. (tj. Dz.U.2004.91.873), a także dla domowników rolników, o ile wymienione osoby  nie podlegają innemu ubezpieczeniu społecznemu lub nie mają ustalonego prawa do emerytury lub renty. Ustawa przewiduje także ubezpieczenie na wniosek (dobrowolne) w przypadku rolników, których gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych poniżej 1 ha przeliczeniowego, jeśli nie podlegają oni innemu ubezpieczeniu społecznemu lub nie mają ustalonego prawa do emerytury lub renty.

Emerytura i renta rolnicza składa się z części składkowej i uzupełniającej. Zgodnie z zasadami ubezpieczenia, część składkowa jest uzależniona  od wysokości opłacanych składek i od okresu podlegania ubezpieczeniu. Ta część emerytury lub renty jest wypłacana  niezależnie do zaprzestania przez świadczeniobiorcę prowadzenia działalności rolniczej. Natomiast wypłata części uzupełniającej świadczenia jest uwarunkowana przekazaniem gospodarstwa rolnego.

Zestawienie podstawowych wysokości świadczeń z ubezpieczenia społecznego rolników