Instytut Włókien Naturalnych Roślin Zielarskich w Poznaniu, w latach 2012 realizował projekt „Nowa metoda rekultywacji terenów zdegradowanych w rejonie KWB Konin z zastosowaniem uprawy konopi włóknistych”. Projekt dofinansowany był z instrumentu finansowego Life+ Unii Europejskiej oraz współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Miejscem realizacji projektu były tereny pogórnicze Kopalni Węgla Brunatnego „Konin” w miejscowości Kazimierz Biskupi, województwo wielkopolskie. Głównym celem projektu była rolnicza rekultywacja terenów po kopalni odkrywkowej węgla brunatnego oraz stworzenie modelowej metody rekultywacji terenów poprzemysłowych. Rekultywacja prowadzona była na obszarze 25 ha i polegała na uprawie w płodozmianie dwóch roślin tj.konopi włóknistych, dających dużą masę słomy (około 10-12 t biomasy na powierzchni 1hektara) oraz lucerny siewnej, cechującej się zdolnością wiązania wolnego azotu. Całość wytworzonej masy organicznej trafiała do gleby poprzez coroczne koszenie i przyoranie uprawianych roślin. Powstający układ kompozytu biologicznego stymulował odtwarzanie warstwy próchniczej, zwiększał zasobność w składniki pokarmowe, poprawiał stosunki wodno–powietrzne oraz stwarzał warunki do namnażania się mikroorganizmów glebowych bez których obecności gleba nie może być urodzajna.W projekcie założono i osiągnięto następujące cele: – wzrost zawartości próchnicy w glebie o około 20-50%, – wzrost plonów uprawianych roślin (konopi z 2 t/ha w 1 roku projektu do 5-7 ton/ha w6 roku projektu oraz lucerny z 1 t/ha w 1 roku projektu do 7-10 ton/ha w 6 roku), – wzrost absorpcji CO2z atmosfery przez rośliny z 1 tony/ha w pierwszym roku projektu do 2 ton/ha w 6 roku projektu, – stworzenie przyjaznych siedlisk do rozwoju populacji ptaków i owadów.Zalety konopi włóknistych wykorzystywanych w rekultywacji gleb: – duża ilość biomasy konopi po skoszeniu i przyoraniu stanowi doskonały komponent do tworzenia zaczątków próchnicy na jałowych terenach poprzemysłowych, – dobrze rozwinięty system korzeniowy o wzrastający w glebę na głębokość ok 1,5 m doskonale przewietrza i spulchnia zbitą glebę, – konopie włókniste zapobiegają erozji wietrznej, – przywrócenie terenów poprzemysłowych rolnictwu.
W ramach trwałości projektu grunty zrekultywowane użytkowane są rolniczo. W roku 2019, który był pierwszym rokiem po zakończeniu prac rekultywacyjnych, w okresie wiosennym wykonano zabiegi przed siewem (wczesna orka,agregat uprawowy) Przeprowadzono nawożenie NPK pod wytypowane rośliny. Na polach wysiano kukurydzę (4 ha), pszenicę (2ha) oraz dosiano nasiona lucerny (19 ha).
Zdrowe lasy i gleby – kolejne inicjatywy w ramach Europejskiego Zielonego Ładu
Również w 2020 roku zdecydowano się na zasiew kukurydzy i pszenicy, dosiano też lucernę. W sezonie 2020 pszenicę uprawiano na 3 ha, kukurydzę na 7 ha. Na pozostałej powierzchni lucernę. Uprawy stanowiły łącznie 25 ha. W 2021 roku przeprowadzono badania zasobności gleby w okresie trwałości projektu. Na obu stanowiskach zawartość mikro, makro elementów i próchnicy w glebie kształtuje się na stabilnym poziomie. Na polach wysiano pszenicę i lucernę. Uzyskano plony na poziomie pszenica 4 tony/ha (wzrost plonowania w stosunku do roku poprzedniego gdzie uzyskano plon pszenicy na poziomie ok 3 tony/ha), lucerna 1,1 tony/ha (pierwszy rok uprawy po zmianowaniu).
Źródło: POLSKA IZBA LNU I KONOPI
