Szkody wyrządzone przez ptaki szacowane po nowemu

W związku z pismem izby rolniczej dotyczącym uregulowania problemu szkód wyrządzanych przez ptaki Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w swoim piśmie poinformowało, że zgodnie z wcześniej przekazywanymi informacjami podjęło się rozwiązania problemu szkód wyrządzanych przez ptaki w uprawach rolnych i stawach rybackich. W związku z tym 18 maja 2023 r. zostało zorganizowane spotkanie w tej sprawie, w którym uczestniczyli m.in. przedstawiciele Krajowej Rady Izb Rolniczych (KRiR), Ministerstwa Klimatu i Środowiska (MKiŚ) oraz Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (GDOŚ).

Powstanie grupa ekspertów aby wypracować rozwiązania

Podsumowaniem rozmów była propozycja powołania grupy eksperckiej składającej się z przedstawicieli rolników oraz administracji i instytutów naukowych, której celem było wypracowanie prostych rozwiązań umożliwiających obiektywne oszacowanie szkód i wypłatę adekwatnych rekompensat.

W ślad za ww. ustaleniami 25 maja 2023 r. została powołana grupa ekspercka w skład, której zaproszono również przedstawicieli KRIR.

Konkretne propozycje rozwiązań w szacowaniu szkód

Dnia 22 czerwca br. odbyło się spotkanie tej grupy, na którym MRiRW przedstawiło konkretne propozycje rozwiązań. Na spotkaniu tym zostały omówione najważniejsze kwestie związane z szacowaniem i wypłatą odszkodowań z przedstawicielami m.in. MKiŚ, GDOŚ, Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej– Państwowy Instytut Badawczy oraz Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego – Państwowy Instytut Badawczy.

Efektem końcowym prac wspominanej grupy było przygotowanie propozycji rozwiązań, które pozwolą na wypłatę rekompensat za szkody wyrządzone przez:

• łabędzie, gęsi lub żurawia – w uprawach na gruntach ornych;
• kormorana – na gruntach pod stawami rybnymi.

Zaproponowano aby wysokość rekompensat była ustalana w sposób prosty tj. w oparciu o stawki ryczałtowe (zł/ha).

Do oszacowania szkód wyrządzanych przez ptaki roślinożerne (łabędzie, gęsi lub żurawia) zaproponowano powoływanie zespołu, który zająłby się dokonaniem oględzin i potwierdzeniem wystąpienia szkody. W skład zespołu wchodziliby przedstawiciele ośrodka doradztwa rolniczego i wojewódzkiej izby rolniczej oraz poszkodowany.

W przypadku kormorana rekompensata wyliczana byłaby z uwzględnieniem miejsca występowania kormorana w okresie lęgowym i pozalęgowym oraz liczebności ptaków w tych okresach, powierzchni gruntów pod stawami rybnymi, na których wystąpiły te szkody, oraz stawki rekompensaty.

Wypłaty rekompensat za szkody wyrządzane przez ptaki już w 2024 roku

MRiRW zapewniło, że podejmuje wszelkie możliwe starania aby ww. rozwiązania w zakresie wypłaty rekompensat za szkody wyrządzane przez ptaki mogły zacząć funkcjonować już w 2024 roku.

Wielkopolska Izba Rolnicza zabiegała o podjęcie prac w tym zakresie od wielu lat w kierowanych do resortu środowiska licznych pismach i stanowiskach, gdyż starty rolników z tytułu szkód wyrządzanych przez ptaki są ogromne. Jak wskazuje Instytut Rybactwa Śródlądowego, kormorany żerujące na jeziorach północno-wschodniej polski zjadają rocznie blisko 1,2 ty. ton ryb (80% ryb zjadanych przez wszystkie zwierzęta drapieżne), przy odłowie przez rybaków na poziomie około 1 tys. ton. Podjęte środki ochrony gatunkowej kormorana czarnego spowodowały niewspółmierny wzrost populacji, co przekłada się na bezpośrednie skutki finansowe i populację lokalną ryb. W przypadku upraw rolnych bytowanie dzikiego ptactwa powoduje, że pola niszczone są doszczętnie, poprzez wydziobywanie ziaren bądź wybieranie młodych roślin, co powoduje konieczność ich przeorania i ponownych zasiewów. A więc ponoszenia po raz kolejny kosztów przez rolników, które nikt nie zrekompensuje.

Wielkopolska Izba Rolnicza liczy na jak najszybsze zakończenie prac zespołu i przyjęcie rozwiązań umożliwiających rolnikom uzyskanie odszkodowań za straty w uprawach rolnych i stawach rybackich.

Opracowanie: Paweł Dopierała, Barbara Idczak