Niepokojące ceny produktów mlecznych

W październiku notowano dalsze obniżki cen podstawowych produktów mlecznych na europejskich giełdach towarowych, przy czym tempo spadku cen masła i mleka w proszku było znacznie mniejsze niż w dwóch poprzednich miesiącach (wg firmy CLAL i Komisji Europejskiej) – informują Jadwiga Seremak-Bulge i Teresa Zdziarska z Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.

 Za masło płacono tylko o 0,5% mniej niż we wrześniu (średnio 2939 EUR/t). Ceny mleka w proszku spadły o 2-3%. Chudy proszek mleczny kosztował 2035 EUR/t, a pełny 2384 EUR/t. Sery typu Edam, Gouda potaniały o 4-5% (do 3050-3140 EUR/t). Również na giełdzie w Chicago ceny artykułów mlecznych były niższe niż we wrześniu. Ceny masła, które w okresie trzech kwartałów br. dynamicznie rosły, w październiku obniżyły się o 21%. Ser Cheddar potaniał o 7%, a odtłuszczone i pełne mleko w proszku odpowiednio o 4 i 11%. Spadek światowych cen produktów mlecznych przyczynia się do pogorszenia koniunktury na krajowym rynku mleka. Od początku 2014 r. spadają ceny skupowanego mleka. We wrześniu za 1 hl mleka surowego rolnicy otrzymywali średnio 124,68 zł, tj. o 2,7% mniej niż w sierpniu i o 9,9% mniej niż we wrześniu 2013 r. W okresie trzech kwartałów br. średni poziom cen skupu mleka wyniósł 140,52 zł/hl i był o 9,3% wyższy niż w analogicznym okresie przed rokiem. Na targowiskach zmiany cen bydła mlecznego były różnokierunkowe. Krowy podrożały o 2,7% w porównaniu z sierpniem i o 3,8% w skali roku (do 3194 zł/szt.), a jałówki potaniały odpowiednio o 6,9 i 2,9% (do 1927 zł/szt.).

Niższe ceny uzyskiwane w eksporcie oraz spadek cen surowca mlecznego skutkują obniżkami cen zbytu przetworów mlecznych. We wrześniu ceny spadły średnio o ponad 2% w stosunku do sierpnia. Podrożało tylko mleko zagęszczone (o 1,8%), przy stabilnych cenach jogurtu owocowego oraz tłustego mleka świeżego w opakowaniu kartonowym.

Najgłębsze były obniżki cen przetworów trwałych. Chude mleko w proszku potaniało o 9,6%, masło w blokach i pełne mleko w proszku po 7,3%, masło konfekcjonowane o 5,1%, masło z dodatkiem oleju o 2,7%, a sery dojrzewające o 3,7-6,1%. Najmniej spadły ceny serków twarogowych, tłustego mleka w folii, twarogu półtłustego i śmietany o zawartości tł. 18% (o 0,4-0,7%). Pozostałe przetwory potaniały o 1,0-1,5%.

W porównaniu z wrześniem 2013 r. ceny zbytu artykułów mlecznych spadły średnio o ok. 4%. W handlu detalicznym artykuły mleczne kosztowały średnio o 0,1% mniej niż w sierpniu, ale o 2,4% więcej niż przed rokiem. Potaniało mleko spożywcze (o 0,5-0,7%), śmietana (o 0,4%) oraz sery dojrzewające i topione (o 0,3%), przy stabilnych cenach twarogów. Natomiast więcej niż w sierpniu konsumenci płacili za jogurty (o 0,7%), mleko zagęszczone i w proszku (o 0,6%) oraz pozostałe napoje i produkty mleczne (o 0,3%).

Ceny masła obniżyły się o 1,3% w porównaniu z sierpniem i o 2,4% w stosunku do września ubiegłego roku. Po rekordowych dostawach mleka w okresie maj-sierpień br., przekraczających 900 mln l miesięcznie, we wrześniu skup zmalał do 865,7 mln l, tj. o 5,1% w porównaniu z sierpniem, ale był o 8,4% większy niż przed rokiem. Od stycznia do września rolnicy dostarczyli ponad 7,8 mld l mleka, czyli o prawie 8% więcej niż w tym samym okresie 2013 r. Wzrost podaży mleka surowego sprawił, że w pierwszych ośmiu miesiącach 2014 r. przemysł mleczarski wyprodukował o 63% więcej mleka w proszku niż w analogicznym okresie 2013 r., pod wpływem rosnącego zapotrzebowania krajowych firm przetwórczych i dużego popytu eksportowego.

Produkcja proszku chudego wzrosła o 70%, a pełnego o 43%. Zwiększono także produkcję śmietany (o 7%), masła i tłuszczów mlecznych (o 5,5%) oraz twarogów i serów dojrzewających (o 1-2%), przy ograniczeniu wytwarzania serów topionych (o 5%) oraz serów pleśniowych i proszkowanych (o ok. 30%). Produkcję mleka płynnego zmniejszono o 7%, serwatki o 4% (w tym suszonej o 10%), jogurtów i innych fermentowanych napojów mlecznych o 4-5%, a mleka i śmietany zagęszczonej o 1%. Pod wpływem pogarszającej się koniunktury na światowym rynku mleka, w sierpniu krajowy eksport przetworów mlecznych (w przeliczeniu na mleko surowe) zmalał o prawie 30% w porównaniu z lipcem, a jego wartość spadła o 26%. Dodatnie saldo obrotów zmniejszyło się o 33% do 86,2 mln EUR. Z powodu embarga odnotowano głęboki spadek eksportu serów do Rosji (do 0,5 tys. ton, wobec 2-3 tys. ton miesięcznie w okresie styczeń-lipiec).

W pierwszych ośmiu miesiącach 2014 r. wyniki handlu zagranicznego branży mleczarskiej były lepsze niż w tym samym okresie 2013 r., na czym zaważyły wyniki I półrocza, kiedy notowano duży światowy popyt na artykuły mleczne i wysokie ceny uzyskiwane w eksporcie. Dodatnie saldo wymiany handlowej wyniosło 823,5 mln EUR i było o 15% większe niż w tym samym okresie 2013 r., w efekcie wzrostu wpływów z eksportu o 19% do 1,37 mld EUR, przy zwiększeniu wydatków na import o 26% do 544,6 mln EUR. Ilościowa nadwyżka eksportu nad importem wzrosła o 11% do 875 mln l w przeliczeniu na mleko surowe.

Wolumen eksportu wyniósł 1,93 mld l i był o 26% większy niż przed rokiem. Zwiększono sprzedaż zagraniczną wszystkich przetworów mlecznych, z wyjątkiem kazeiny (spadek eksportu o 37%) oraz jogurtów i innych fermentowanych napojów mlecznych (spadek o 1%). Najbardziej opłacalny był eksport mleka w proszku, który ilościowo zwiększył się o 70%, a wartościowo o 93%. Eksport mleka płynnego i śmietany wzrósł o 20%, lodów o 10%, masła o 8%, serwatki o 2,5%, a serów i twarogów o 1%. Import w analizowanym okresie zwiększył się o 42% do 1,06 mld l w ekwiwalencie mleka surowego. Zwiększono przywóz wszystkich przetworów mlecznych, w tym najsilniej półproduktów do wtórnego przetwórstwa lub na reeksport, tj. mleka zagęszczonego i w proszku (o 74%), a także mleka płynnego i śmietany, serwatki oraz kazeiny (o 15-20%). Import masła wzrósł o 14%, lodów o 12%, serów i twarogów o 9%, a jogurtów i innych fermentowanych napojów mlecznych o 5%.

Źródło: IERiGŻ
Redakcja AgroNews, fot.:freeimages