Jak chronić zboża na wiosnę? Aktualny program odchwaszczania zbóż ozimych

Wiosenne zalecenia odchwaszczania zbóż to jeden z najbardziej obszernych programów zwalczania chwastów. Opiera się na blisko 40. substancjach czynnych. Biorąc pod uwagę stosowanie herbicydów będących własnymi odpowiednikami oraz możliwość ich stosowania w mieszaninach, liczba kombinacji przekracza 300. Jeżeli uwzględnimy rejestrację w czterech gatunkach zbóż uzyskamy około 1000. wariantów odchwaszczania tych upraw!

To dość obszerny materiał, zwłaszcza dla plantatorów, którzy stosunkowo niedawno zajęli się uprawą zbóż i nie mieli czasu na usystematyzowanie informacji o ich odchwaszczaniu. Z punktu widzenia praktyki zdecydowanie łatwiej jest posługiwać się nazwami substancji czynnych. Ich nazwy jednak często są trudne do zapamiętania, często podobnie brzmiące, dla niewprawnych łatwe do pomylenia – a to niedopuszczalne. Stąd zamieszczony program obejmuje także nazwy handlowe. W tabeli, dla ułatwienia, preparaty mieszaniny uniwersalne zwalczające równocześnie chwasty jednoliścienne (głównie miotłę zbożową) oraz dwuliścienne – wytłuszczono. Pozostałe zwalczają gatunki jednoliścienne (tylko fenoksaprop-P-etyl i pinoksaden) lub tylko dwuliścienne.
Zdecydowana większość preparatów jest znana i stosowana od lat, niemniej co roku przewija się nieco nowości większej i mniejszej wagi, o których warto wiedzieć lub sobie uzupełnić informacje.

Nieco o samych sulfonylomocznikach
Z pośród blisko 600. zarejestrowanych herbicydów około 25% posiada w składzie jeden składnik sulfonylomocznikowy. Nic w tym dziwnego, że znaczna część nowości dotyczy herbicydów właśnie z tej grupy:
ü    flupyrsulfuron metylowy – to zupełnie nowa substancja czynna zarejestrowana pod nazwą handlową Lexus 50 WG. Preparat oprócz wrażliwych biotypów miotły zbożowej i wyczyńca polnego zwalcza następujące gatunki dwuliścienne: chaber bławatek, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, mak polny, maruna bezwonna,  niezapominajka polna, rumianek polny, rumian polny, samosiewy rzepaku, skrytek polny, tasznik pospolity i tobołki polne. Niezastosowany w trakcie wiosennych zabiegów w pszenicy ozimej może być wykorzystany do jesiennych zabiegów odchwaszczania pszenicy ozimej, pszenżyta ozimego lub żyta.

• chlorosulfuron – od lat jest znany jako Glean 75 WG. Tuż przed rozpoczęciem nowego sezonu zarejestrowano jego odpowiednik Nuher 75 WG. Posiada on szerszą rejestrację niż Glean 75 WG obejmującą także stosowanie w jęczmieniu ozimym (bardzo stara rejestracja środka Glean). Zalecane dawki w terminie wiosennym nie niszczą miotły zbożowej (lekkie przyhamowanie rozwoju), natomiast skutecznie ograniczają występowanie chwastów dwuliściennych i bardzo skutecznie niszczą samosiewy rzepaku.
• chlorosulfuron + tifensulfuron – to mieszanina substancji czynnych znana z produktu Chisel 75 WG. Został on obecnie zastąpiony nową formą użytkowa pod nazwą Chisel Nowy 51,6 WG. W preparacie tym występują te same substancje czynne, ale w innych proporcjach, stąd zmiana w dawkowaniu. Znowelizowana forma preparatu jest zalecana w dawce 90 g/ha z adiutantem Trend 90 EC (0,1%) we wszystkich zbożach ozimych poza jęczmieniem (w odróżnieniu od poprzedniej formy)
• tifensulfuron + tribenuron – zarejestrowane aktualnie są trzy pary herbicydów o takim samym składzie substancji czynnych, ale o innych proporcjach. Przez producenta preferowane są Rubin SX 50 SG i Granstar Ultra SX 50 SG. Pierwszy z nich zawiera większą ilość tifensulfuronu i tym samym jest przeznaczony do równoczesnego zwalczania miotły zbożowej i określonej grupy chwastów dwuliściennych, natomiast Granstar Ultra SX 50 SG zalecany jest na stanowiska silnie zagrożone znaczną liczbą gatunków (w tym uciążliwych – bylice, ostrożeń) dwuliściennych. Te, a także kilka innych preparatów są produkowane w technologii SX. Oznacza to bardzo dobrą rozpuszczalność granul, co przyspiesza działanie i zwiększa skuteczność. Z tzw. cech technicznych dobra rozpuszczalność pozwala na dokładne, a zarazem łatwe umycie (wypłukanie) zbiornika opryskiwacza. Dzięki temu w jego wnętrzu nie ma pozostałości, co eliminuje ewentualne uszkodzenie roślin opryskiwanych później tym samym sprzętem. Innym preparatem o takim samym składzie substancji czynnych jest Nautilus WG. Ten produkt charakteryzuje się tym, że zarejestrowano go od fazy 3 liści, ale aż do fazy końca liścia flagowego (BBCH 39)! Jest to pierwsza oficjalna rejestracja, która pozwala na stosowanie herbicydu w tak zaawansowanej fazie rozwojowej zbóż.

Sulfonylomoczniki plus…
Oprócz tego, że środki sulfonylomocznikowe dobrze się komponują w mieszaninach miedzy sobą, są dobrymi partnerami dla substancji z innych grup chemicznych.

• Do tej pory jedyną formą fabrycznej mieszaniny z tritosulfuronem był preparat Mocarz 75 WG (i jego odpowiednik Nokaut 75 WG), którego drugim składnikiem jest dikamba. Preparaty te są także zalecane do mieszaniny zbiornikowej ze środkiem Apyros 75 WG. Ostatnio zarejestrowano preparat Alladyn 71,4 WG – jest to czysty tritosulfuron, który zgodnie z zaleceniami dodatkowo został zarejestrowany w mieszaninie zbiornikowej z fluroksypyrem (Starane 250 EC). Do kombinacji zalecany jest adiuwant Dash HC. Sam preparat i jego mieszanina zalecane są do późnych zabiegów w fazie od drugiego kolanka do początku liścia flagowego (BBCH 32-37) w zbożach ozimych oprócz jęczmienia. Łącznie z tritosulfuronem w mieszaninie fabrycznej wyprodukowano herbicyd Biathlon 4 D, którego drugim składnikiem jest florasulam. Także mieszaninę tych związków oficjalnie zarejestrowano do stosowania nawet w fazie całkowicie rozwiniętego liścia pszenicy ozimej bądź pszenżyta ozimego (BBCH 13-39)
• Dragon 450 WG zawierający aminopyralid + florasulam, doczekał się nowej formy o tym samym składzie pod nazwą Dragon NT 450 WG. Stara forma jest zalecana z sulfonylomocznikiem Apyros 75 WG (sulfosulfuron). W nowej zastąpiony został preparatem Nomad 75 WG (piroksysulam), którego substancja czynna nie jest związkiem sulfonylomocznikowym, ale reprezentuje ten sam mechanizm działania.

Moczniki to tylko podobne brzmienie
W odróżnieniu od wielu sulfonylomoczników, związków mocznikowych w uprawie zbóż zarejestrowano zaledwie dwa:

• chlorosulfuron do grupy preparatów zawierających tylko tą substancje czynną dołączył jako Dragon 450 WG (odpowiednik preparatu Lentipur Flo 500 SC). Kolejny od dawna zarejestrowany to Tolurex 500 SC. Preparaty te różnią się terminami stosowania – pierwsze dwa zarejestrowane od ruszenia wegetacji do pełni krzewienia, natomiast Tolurex nieco mniej wygodnie – tylko w fazie pełni krzewienia. Dodatkowo pierwsze dwa posiadają rejestrację we wszystkich zbożach ozimych, a Tolurex można stosować we wszystkich oprócz jęczmienia
• drugim związkiem z tej grupy jest izoproturon. Preparatów zarejestrowanych jest osiem. Również charakteryzują się znacznym rozstrzeleniem terminów stosowania, które zaczynają się od ruszenia wegetacji i trwają do fazy końca krzewienia (chociaż nie nakładają się). Zalecenia także w odmienny sposób obejmują gatunki zbóż i stosowane w nich dawki. Analiza wszystkich zaleceń (obu substancji) wskazuje na szeroki wachlarz możliwości ich stosowania. Potwierdza to również udział tych substancji w mieszaninach zbiornikowych i fabrycznych

Czytaj także:

Wiosenne zagrożenie suchą zgnilizną
Jak odchwaszczać rzepak ozimy?

Regulatory wzrostu
Zasadniczych zmian w stosowaniu nie ma. Należy pamiętać, że dla najprostszych regulatorów wzrostu takich jak 2,4-D, MCPA, dikamba, dichloroprop czy mekoprop absolutne minimum podczas zabiegu to 8oC, lepiej 10oC. Taka temperatura powinna się utrzymywać chociaż przez kilka godzin na dobę do tygodnia po zabiegu. Podczas wiosny stosunkowo łatwo o takie warunki, ale do pierwszych zabiegów należy ich unikać.

Nowości, poza nazwami handlowymi, w tym zakresie trudno się spodziewać. Do nielicznych należy chlopyralid (Faworyt 300 SL, Helion 300 SL) zalecany głównie do zwalczania ostrożnia polnego w pszenicy. Dziwi nieco, że podstawowy herbicyd w tym zakresie (Lontrel 300 SL) taką rejestrację stracił.

Zwalczanie gatunków jednoliściennych
W tej grupie preparatów jedno uzupełnienie. Zalecany do tej pory Axial 100 EC łącznie z adiuwantem Adigor 440 EC zostaje zastąpiony nową formą użytkową Axial 50 EC. Różnice – to stosowanie nowej formy w proporcjonalnie wyższej dawce, ale bez adiuwanta oraz także w jęczmieniu. W obecnym sezonie na rynku będą w sprzedaży obie formy.
Pozostałe zalecenia to rzeczywiście powtórka i przypomnienia z ubiegłych sezonów. Warto jedynie zwrócić uwagę na całe kolumny takich samych substancji czynnych opatrzonych innymi nazwami handlowymi. Umiejętnie poruszając się w tej przestrzeni można, zwłaszcza jeżeli to dotyczy większych areałów, odchwaścić pola ponosząc nieco mniejsze koszty.

Czytaj więcej w najnowszym numerze Gazety Interaktywnej AgroNews