– Z przeprowadzonych przez rzeczoznawców wojewódzkich w lutym b.r. badań monolitowych i polowych wynika, że w bieżącym roku uprawy ozime przezimowały zdecydowanie lepiej niż w roku ubiegłym, bez większych strat – poinformował GUS. Ale eksperci  zaznaczają, że ostateczna ocena uwzględniająca kwietniowe przymrozki zostanie przeprowadzona w drugiej połowie maja.

Uprawy przetrwały zimę w dobrym stanie

Przebieg warunków agrometeorologicznych w okresie tegorocznej zimy był na ogół korzystny dla zimujących roślin. Krótkotrwałe spadki temperatury lokalnie do -25°C przy gruncie występujące przy niewielkiej pokrywie śnieżnej nie zagrażały zimującym oziminom.

–  Oceniając stan plantacji można stwierdzić, że w większości są one w kondycji od średniej do bardzo dobrej. Straty powstałe w okresie zimowym i wiosennym są nieduże. Pewne zastrzeżenia można mieć do upraw położonych na niższych stanowiskach, na których pojawiły się zastoiska wodne po dość szybkim roztopieniu śniegu i dość obfitych opadach – informuje GUS.

Łaskawe przedwiośnie, groźne przymrozki kwietniowe

Na przeważającym obszarze kraju wznowienie wegetacji roślin ozimych rozpoczęło się w III dekadzie marca. Korzystne warunki agrometeorologiczne w marcu umożliwiły wykonywanie pierwszych wiosennych prac polowych. Lokalnie w pierwszej połowie, a na znacznym obszarze kraju w drugiej połowie miesiąca przystąpiono do siewów owsa, pszenicy jarej, jęczmienia jarego, buraków cukrowych oraz sadzenia ziemniaków. Uwilgotnienie wierzchniej warstwy gleby na początku okresu wegetacyjnego zabezpieczało potrzeby wodne roślin.

W II połowie kwietnia wystąpiły znaczne spadki temperatury, które spowodowały przemarznięcia kwiatów i pąków drzew oraz krzewów owocowych, a także na plantacjach jagodowych.

Ostateczna ocena strat zimowych, jak i wiosennych oraz ocena stanu zasiewów upraw rolnych i ogrodniczych zostanie przeprowadzona w drugiej połowie maja br.

Ocena stanu roślin ozimych

Z oceny przeprowadzonej w listopadzie przez rzeczoznawców terenowych GUS wynika, że zbóż ozimych pod zbiory w 2017 r. zasiano około 4,3 mln ha, tj. nieco mniej niż w roku ubiegłym, w tym:

•  pszenicy ozimej ponad 1,9 mln ha,
•  żyta ponad 900 tys. ha,
•  pszenżyta ozimego około 1,2 mln ha,
•  jęczmienia ozimego ok. 200 tys. ha.

Powierzchnię obsianą rzepakiem i rzepikiem ozimym szacuje się na ponad 0,8 mln ha. Stan zasiewów ozimych pod zbiory 2017 r. przed wejściem w stan zimowego spoczynku był lepszy od ubiegłorocznego.

Z danych GUS wynika, że uprawy ozime w całym kraju przezimowały znacznie lepiej niż w roku ubiegłym. Zaobserwowane lokalnie straty zimowe (uszkodzenia roślin) powstały w wyniku:

• wypadania roślin na plantacjach zasianych po optymalnych terminach agrotechnicznych, gdzie jesienią wschody były nierównomierne,
• opadów śniegu i deszczu w końcowym okresie zimy przy zamarzniętej glebie, które powodowały występowanie zastoisk wody i wymoknięcia roślin.

Według oceny rzeczoznawców wojewódzkich GUS, w kraju do zaorania zakwalifikowano tylko ok. 0,9% powierzchni zasiewów zbóż ozimych oraz ok. 1,1% rzepaku i rzepiku ozimego.

Największe straty w powierzchni plantacji rzepaku i rzepiku ozimego odnotowano w województwach wielkopolskim – 4% i lubuskim – 6%, natomiast zbóż ozimych najwięcej planuje się zaorać w województwie wielkopolskim – ok. 5%.

Ocena przezimowania upraw sadowniczych i warzywniczych

Rośliny sadownicze przezimowały na ogół bardzo dobrze – po zimie 2016/2017 w sadach nie odnotowano praktycznie żadnych strat.

Silne mrozy występujące w styczniu, przy niewielkiej okrywie śnieżnej, spowodowały natomiast w niektórych rejonach kraju uszkodzenia na plantacjach truskawek, a straty te dotyczyły szczególnie młodych nasadzeń z 2016 r.

Ruszenie wegetacji drzew i krzewów owocowych oraz truskawek obserwowano już w II połowie marca, jednak wiosenne chłody przyczyniły się do jej spowolnienia. W celu przyspieszenia wzrostu truskawek, wiele plantacji zostało przykrytych folią lub agrowłókniną.

Rośliny sadownicze rozpoczęły wiosenną wegetację przeważnie później niż w roku poprzednim.

Najwcześniejsze gatunki drzew (brzoskwinie, morele) zaczęły kwitnąć lokalnie w pierwszej dekadzie kwietnia. Spadki temperatury, które wystąpiły w kwietniu, spowodowały uszkodzenia w kwitnących drzewach i krzewach owocowych oraz na plantacjach roślin jagodowych. Straty powstałe w sadach i na plantacjach jagodowych uzależnione są od ukształtowania terenu, fazy rozwoju, zaawansowania wegetacji oraz uprawianych gatunków i odmian.

Warunki agrometeorologiczne oraz stan zaawansowania siewów warzyw gruntowych jest bardzo zróżnicowany w poszczególnych rejonach kraju. Na przeważającym obszarze, do siewu warzyw przystąpiono w III dekadzie marca, lecz ich zaawansowanie było na ogół gorsze niż w roku ubiegłym.

Wielu rolników wstrzymało się z siewem oraz wysadzaniem rozsad warzyw ze względu na chłody oraz nadmierne uwilgotnienie gleby. Warunki do wschodów roślin warzywniczych były również bardzo zróżnicowane. Wzrost temperatury w pierwszej dekadzie kwietnia sprzyjał przeprowadzaniu siewów i początkowym wschodom roślin.

Rozwój roślin został zahamowany przez dość niskie temperatury występujące w drugiej dekadzie kwietnia oraz opady śniegu odnotowane w niektórych rejonach kraju.

Redakcja AgroNews, fot. Kamila Szałaj