Do izb rolniczych trafia wiele skarg od rolników dotyczących problemów z przedłużaniem umów dzierżaw. Dlatego Krajowa Rada Izb Rolniczych wystąpiła do Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa z prośbą o określenie zasad przedłużania dzierżaw nieruchomości rolnych wschodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.

W odpowiedzi KOWR poinformował, że wydłużenie okresu dzierżawy może nastąpić na ogólnie obowiązujących zasadach, ale pod warunkiem, że podczas ogłoszenia przetargu nie było zastrzeżenia, że umowa nie będzie wydłużona lub że podlega wyłączeniu z niej 30 proc. powierzchni użytków rolnych.

Warunkiem przedłużenia umowy jest:

• złożenie przez dzierżawcę oświadczenia o zamiarze dalszego dzierżawienia nieruchomości, najpóźniej na 3 miesiące, przed zakończeniem umowy dzierżawy (art. 39 ust. 4 pkt 1 ustawy),
• prawidłowość wywiązywania się dzierżawcy z zobowiązań wynikających z umowy dzierżawy (w tym prowadzenia przez dzierżawcę racjonalnej gospodarki rolnej na dzierżawionej nieruchomości),
• wywiązywanie się dzierżawcy z zobowiązań finansowych zarówno wobec KOWR, jak i z innych zobowiązań związanych z przedmiotem dzierżawy,
• wiarygodność finansowa dzierżawcy,
• zabezpieczenie należności KOWR.

KOWR poinformował, że każda umowa przed jej przedłużeniem podlega odrębnej analizie i przeprowadzana jest kontrola dzierżawionej nieruchomości.

Wniosek dzierżawcy o przedłużenie umowy stanowi informację, że jest on zainteresowany dalszym dzierżawieniem nieruchomości.

– Nie oznacza to jednak, że KOWR automatycznie powinien przedłużać umowę w każdym przypadku, nie rozpatrzywszy innych aspektów wiążących się z wykonywaniem danej umowy dzierżawy. Jeżeli dzierżawca wywiązuje się z zobowiązań wynikających z umowy dzierżawy i nie ma przeszkód formalno-prawnych do jej wydłużenia wniosek dzierżawcy rozpatrywany jest zgodnie z obowiązującą w tym zakresie procedurą – wyjaśnia w piśmie do izb rolniczych KOWR.

Powiadomiono, że w myśl zasad przyjętych w KOWR, umowy dzierżawy, których termin wygaśnięcia jest dłuższy niż 1 rok – nie są zazwyczaj przedłużane.

Wydłużenie umowy o 15 lub 8 lat

Obecnie obowiązujące zasady dopuszczają możliwość wydłużania umów dzierżaw na okres: do 15 lat – jeżeli dzierżawcą nieruchomości jest osoba prowadząca gospodarstwo rodzinne w rozumieniu przepisów o kształtowaniu ustroju rolnego lub jest młodym rolnikiem do 40 lat oraz na okres 8 lat  – jeżeli dzierżawcą nieruchomości są inne osoby i podmioty, nie będące rolnikami.

Dotychczasowa praktyka wykazała, że może to mieć miejsce w przypadku, gdy:

• dzierżawca poniósł znaczne nakłady finansowe w ramach prowadzonej działalności rolniczej, czy też nabył znaczną część dzierżawionej nieruchomości, w tym także ośrodek gospodarczy, z rozłożeniem zapłaty ceny sprzedaży na raty lub z wykorzystaniem środków pochodzących z kredytu natomiast przedłużenie umowy dzierżawy, ze względu na poniesione koszty, jest niezbędne do zachowania stabilności gospodarowania oraz płynności finansowej gospodarstwa,
• przedmiotem dzierżawy są nieruchomości stawowe lub też grunty na których znajdują się plantacje kultur wieloletnich,
• jest to niezbędne do przyznania dzierżawcy pomocy finansowej współfinansowanej lub finansowanej ze środków pomocowych,
• przemawiają za tym względy społeczno-gospodarcze (np. wysokość zatrudnienia, profil produkcji).

oprac. Kamila Szałaj, fot. Kamila Szałaj