Unijni rolnicy mogą odetchnąć z ulgą. Wszystko wskazuje na to, że po 2020 roku dopłaty bezpośrednie nadal będą wypłacane. Zmieni się natomiast sposób ich dystrybucji.

W ubiegłym tygodniu Komisja Europejska przedstawiła plany dotyczące kształtu Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) po 2020 roku. Wynika z nich, że wsparcie dla rolników będzie nadal udzielane za pośrednictwem systemu płatności bezpośrednich.

– W ramach nowego, uproszczonego i bardziej elastycznego podejścia zachowana zostanie struktura dwufilarowa – informuje Komisja Europejska.

Cieszy to przedstawicieli Copa Cogeca. Ich zdaniem, utrzymanie dwóch filarów WPR i obecnego poziomu finansowania dopłat bezpośrednich jest konieczne.

– To najlepszy sposób na ustabilizowanie dochodów rolników oraz na wsparcie w zakresie zarządzania ryzykiem związanym z dochodami – mówi przewodniczący Copa Joachim Rukwied.

Nowy system

Ale obecny system zostanie zastąpiony nowym systemem wdrażania.

– W nowym systemie zgodnie z zasadą pomocniczości, znacznie większą rolę odgrywać będą państwa członkowskie i regiony – zapowiada Phil Hogan, unijny komisarz do spraw rolnictwa.

Każde państwo UE będzie musiało opracować własny plan strategiczny i dostosować wymogi WPR, w tym  system dopłat bezpośrednich, do własnych realiów. Plany te będą zatwierdzane przez Komisję.

– W podejściu tym większą wagę przywiązuje się do monitorowania postępów niż do zgodności. Kluczowe jest też zapewnianie, aby finansowanie przynosiło konkretne rezultaty. Przejście od ujednoliconego podejścia do podejścia dostosowanego do konkretnych potrzeb oznacza, że faktyczny wpływ na politykę i jej skutki będą mieli ci, którzy realizują ją w terenie – wyjaśnia Komisja.

Obecnie ponad połowa beneficjentów to bardzo małe gospodarstwa, a większość płatności (72 proc. w 2015 r.) trafia do profesjonalnych (rodzinnych) gospodarstw rolnych średniej wielkości (od 5 do 250 ha), które zarządzają większością gruntów rolnych (71 proc.).

Zmiany w dopłatach

Komisja Europejska zastanawia się także nad wprowadzeniem obowiązkowego górnego limitu płatności bezpośrednich i nad wprowadzeniem płatności degresywnych jako sposobu ograniczenia wsparcia dla większych gospodarstw. Unijni urzędnicy rozważą też położenie większego nacisku na płatność redystrybucyjną, aby móc zapewniać ukierunkowane wsparcie, np. dla małych i średnich gospodarstw.

Czy rolnicy będą traktowani jednakowo w całej Unii?

Nowa WPR ma sprawić, by wsparcie trafiało do prawdziwych rolników, koncentrując się na tych, dla których działalność rolnicza stanowi podstawowe źródło utrzymania, ale jednocześnie musi odgrywać tę rolę zgodnie z zasadą równości między państwami dużymi i małymi, Wschodem i Zachodem, Północą i Południem.

– W tym sensie należy dążyć do zmniejszenia różnic między państwami członkowskimi pod względem wsparcia w ramach WPR. Nawet jeśli uznać istniejące w UE duże zróżnicowanie względnych kosztów pracy i gruntów oraz różny potencjał w zakresie działalności rolniczej, wyzwania, z jakimi muszą się mierzyć wszyscy rolnicy w UE, są podobne w odniesieniu do niestabilności rynku, środowiska i klimatu – wyjaśnia Komisja w komunikacie.

oprac. Kamila Szałaj, fot. KE