NIK wziął pod lupę program bioasekuracji. Wyniki są miażdżące. Okazuje się, że aż 75 proc. gospodarstw nie miało pełnego zabezpieczenia przed wirusem ASF.

Najwyższa Izba Kontroli przeprowadziła kontrolę  „Realizacja programu bioasekuracji jako element zwalczania afrykańskiego pomoru świń”. Objęto nią 23 gminy w pięciu powiatach województwa podlaskiego (augustowskim, białostockim, hajnowskim, sejneńskim i sokólskim) w okresie od 28 kwietnia 2015 r. do 30 czerwca 2017 r.
Kontrolę przeprowadzono w celu ustalenia, czy cel programu bioasekuracji ASF został osiągnięty na obszarze objętym restrykcjami i czy prawidłowo dokonano wydatków ze środków publicznych na jego realizację.

Cel nie został osiągnięty

– Wyniki kontroli pokazały, że główny cel programu nie został osiągnięty. Nie doprowadzono bowiem do sytuacji, by na obszarze kontrolowanym świnie były utrzymywane w gospodarstwach o najwyższym stopniu bioasekuracji – poinformował na wczorajszym posiedzeniu sejmowej komisji rolnictwa  wiceprezes NIK Wojciech Kutyła.

Bez szans na powodzenie od początku

Kutyła przyznał, że „już w dacie wprowadzenia program nie mógł być skutecznie realizowany”.

– Nie uwzględniono skutków wynikających z rozdrobnionej struktury stad świń oraz liczby gospodarstw. W ponad 90 proc. stad utrzymywano od 1 do 50 sztuk świń. Zastosowanie w tych gospodarstwach koniecznych zabezpieczeń przeciwepizootycznych było ekonomicznie nieuzasadnione i w praktyce nie realizowane – mówił wiceprezes.

Realizacja bez kontroli

NIK zarzucił także brak odpowiedniego nadzoru nad realizacją programu przez Ministerstwo Rolnictwa i Głównego Lekarza Weterynarii. Kutyła poinformował również, że w czterech z pięciu skontrolowanych biur ARiMR „nierzetelnie prowadzono ewidencję podmiotów utrzymujących świnie, a we wszystkich skontrolowanych powiatowych inspektoratach weterynarii nieprawidłowe były rejestry podmiotów prowadzących działalność nadzorowaną związaną z utrzymywaniem świń w gospodarstwach”.

Posiedzenie sejmowej komisji rolnictwa dotyczące realizacji programu bioasekuracji jako elementu zwalczania afrykańskiego pomoru świń

Do poprawki

NIK sformułował 19 wniosków pokontrolnych. Zdaniem Izby resort rolnictwa powinien wprowadzić zmiany w programie bioasekuracji, które umożliwią likwidację stad świń każdorazowo w przypadku niespełnienia wymaganych zabezpieczeń przeciwepizootycznych. Z kolei do Głównego Lekarza Weterynarii NIK wystąpił o wzmocnienie nadzoru nad działaniami Inspekcji Weterynaryjnej w zakresie sposobu realizacji programu bioasekuracji.

oprac. Kamila Szałaj, fot. Mikolaj Grycuk