Przemysł atomowy jest uzależniony od transportu komponentów i materiałów jądrowych (uranu, świeżego paliwa, wypalonego paliwa jądrowego i plutonu). Transport materiałów promieniotwórczych odbywa się koleją, samochodami, samolotami i statkami. Oznacza to, że nie tylko mieszkający w pobliżu elektrowni atomowej są narażeni na ryzyko, dotyczy to również wszystkich mieszkających w pobliżu trasy przewozu substancji radioaktywnych.
Transport substancji promieniotwórczych wiąże się z ogromnym ryzykiem zarówno dla ludzkiego zdrowia, jak i dla środowiska. Jeden pojemnik z wysokoaktywnym wypalonym paliwem jądrowym wydziela promieniowanie podobne do tego, jakie powstało po wybuchu w Czarnobylu. W czasie transportu materiały jądrowe mogą bardzo łatwo ulec uszkodzeniu w wyniku wypadku, jak również mogą stać się celem ataku terrorystycznego, bądź zostać skradzione.
W większości krajów transport substancji promieniotwórczych regulowany jest przez „Zasady bezpiecznego przewozu materiałów radioaktywnych” opracowane przez Międzynarodową Agencję Energii Atomowej (MAEA, angielski skrót IAEA). Jednak regulacje te zostały opracowane po to, by zapewnić funkcjonowanie przemysłu atomowego, a nie by zagwarantować bezpieczeństwo.
Pojemniki w których transportowane są odpady, po przejściu kilku testów uznawane są za bezpieczne. W rzeczywistości jednak warunki, w jakich dokonuje się testów, nie przystają do warunków w jakich dochodzi do wypadków. Pojemniki na zużyte paliwo muszą przetrwać upadek jedynie z 9 metrów i to na płaską powierzchnię. Pojemnik, który spadnie z wysokiego mostu np. na filar nie przetrwa upadku.
Przepisy przeciwpożarowe są jeszcze mniej wymagające, gdyż kontenery mają wytrzymać do 30 minut w temperaturze 800oC. Badanie pokazały, że w czasie rzeczywistych pożarów, do jakich dochodzi na morzu czy w tunelach, temperatura przekracza 800oC, a czas trwania pożaru jest dłuższy niż 30 minut. Przeciętny statek płonie przez ok. 23 godziny, a temperatura przekracza wówczas 1000oC.
Zapewnienia przemysłu atomowego dotyczące bezpieczeństwa pojemników zostały poddane w wątpliwość przez przedstawicieli wielu rządów, niezależnych ekspertów i samych obywateli. Na przykład transport odpadów promieniotwórczych i plutonu drogą morską między Europą a Japonią został oprotestowany przez rządy państw położonych na Wyspach Karaibskich, w Ameryce Południowej i Centralnej, w Afryce i na Południowym Pacyfiku.
Dodajmy, że bezpieczeństwo atomowe nie jest w żaden sposób uregulowane przez Unię Europejską.
Źródło: Greenpeace, www.greenpeace.pl, fot. sxc.hu
