Wynik finansowy a zasób gotówki w gospodarstwie to nie to samo!

Problemy z płynnością finansową ma dzisiaj bardzo wiele polskich gospodarstw. To skutek dwóch minionych, bardzo trudnych sezonów, ale często również błędów w planowaniu przepływów gotówkowych i utożsamianie ich z wynikiem finansowym. W czym tkwi różnica między jednym a drugim?

Wynik finansowy pokazuje zysk lub stratę gospodarstwa w danym roku obrachunkowym lub sezonie, na podstawie przypisanych do niego  kosztów oraz przychodów. Moment pojawienia się kosztu i przychodu w gospodarstwie nie jest równoznaczny z wydatkiem czy wpływem gotówki. Wielkości te powstają z reguły na podstawie otrzymanego dokumentu takiego, jak np. faktura i są ujęte w księgach rachunkowych gospodarstwa z jej datą. Wydatek lub wpływ pieniężny pojawia się wówczas dopiero później.

Ponadto nie każdy wydatek lub wpływ gotówki będzie dla gospodarstwa kosztem lub przychodem. Nie znajdzie więc swojego odzwierciedlenia w wyniku finansowym, a zatem nie wpłynie na wielkość zysku lub straty, ale stanie się pozycją w przepływach pieniężnych.

To podstawowe rozumienie różnicy między wpływem gotówki a przychodem oraz wydatkiem a kosztem ma ogromne znaczenie w planowaniu przepływów pieniężnych w gospodarstwie. Przytoczony w artykule przykład w bardzo dużym uproszczeniu pokazuje sytuację, w której rolnik osiągnął zysk, ale miał kłopoty z utrzymaniem płynności finansowej.

Przykład przedstawia uproszczony rachunek zysków i strat za 2018 rok, w którym wykazany jest zysk z działalności rolniczej oraz rachunek przepływów pieniężnych z uwzględnieniem wydatków i wpływów gospodarstwa w kolejnych kwartałach lat 2017 i 2018.

Rachunek przepływów pieniężnych

* sprzedaż na przykład rzepaku 3,5 t za cenę 1500 zł/t

Rachunek zysków i strat

Przepływy pieniężne pokazują, że rolnik w III kwartale 2017 roku sieje rzepak i generuje z tego tytułu wydatek. Następnie wydaje kolejną gotówkę na zbiór uprawy w III kwartale 2018 r. oraz na rozpoczęcie uprawy, którą zbierze rok później. Natomiast wpływy pieniężne ze sprzedaży rzepaku odnotowuje dopiero w IV kwartale 2018 r. Z rachunku tego wynika, że wpływ gotówki następuje w innym czasie niż rozchód oraz wydatki gospodarstwa się nakładają. Skumulowane przepływy pieniężne począwszy od III kwartału 2017 r. mają wartość ujemną, co oznacza brak gotówki w kasie. Jedynie wpływ pieniężny ze sprzedaży zmniejsza nieco tą ujemną wartość. Takie przesunięcie rozchodów i wpływów gotówkowych oraz ich kumulowanie się w czasie może skutkować utratą płynności finansowej, jak w naszym przykładzie. Dlatego ważne jest sporządzenie planu przepływów gotówkowych, który by temu zapobiegł.

Inaczej tą sytuację pokazuje rachunek wyników (zysków i strat). Rolnik wykazał zysk z danej uprawy w wysokości 1550 zł pomimo braku gotówki na dalszą bieżącą działalność gospodarstwa.

Przykład z rzepakiem jest bardzo uproszczony, ale dowodzi, jak ważny dla gospodarstwa jest rzetelny plan przepływów pieniężnych. To podstawowe narzędzie skutecznego zarządzania, które wymaga starannego przygotowania i stałej weryfikacji w celu sprawnego reagowania na niebezpieczeństwo utraty płynności finansowej gospodarstwa.

Monika Wańkowicz
Polskie Stowarzyszenie Rolnictwa Zrównoważonego ASAP