Jakiś czas temu przetoczyła się przez Polskę dyskusja o uciążliwości prac rolniczych dla mieszkańców wsi nie będących rolnikami i konfliktach, które z tego powodu były wywołane.
Głównie chodziło o hałas powodowany przez wieczorne prace na polach. Tymczasem rozpoczyna się okres jesiennych prac polowych i pojawia się kolejny powód do sporów. Jest nim oczywiście wywożenie na pola obornika i gnojowicy i związane z tym zapachy, które mogą drażnić sąsiadów.
Nawożenie pól nawozami naturalnymi jest powszechnie stosowaną praktyką. Ma wiele zalet pod względem rolniczym: poprawia właściwości fizyko-chemiczno-biologicznych gleby, powoduje zwyżkę plonów, jest mniej kosztowne i bardziej ekologiczne niż stosowanie sztucznych nawozów mineralnych. Korzyści ekologiczne to niższe zanieczyszczenie środowiska i zagospodarowanie nawozu, który inaczej byłby uciążliwym odpadem produkcji rolniczej. Pod względem pozarolniczym jednak pozostaje tylko jedno wrażenie: przykry zapach. I to jest ten element, który wielu osobom może przeszkadzać. Napływowi mieszkańcy wsi powinni mieć jednak świadomość tego, że nieprzyjemny zapach będzie odczuwalny tylko przez kilka dni i nie jest wynikiem złej woli rolników. Wynika z biologii i normalnego procesu produkcji. Należy ten stan zaakceptować, wykazując cierpliwość i zrozumienie. To jednak jedna strona zagadnienia.
Z drugiej strony kierujemy apel do rolników stosujących nawozy naturalne, aby stosowali się do zaleceń Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej (KDPR) i nie zwlekali z wymieszaniem zastosowanych nawozów z glebą. Przyśpieszy to okres zanikania zapachów, a równocześnie wpłynie na zmniejszenie strat cennego azotu.
Rolniku – jak najszybciej wymieszaj nawozy naturalne z glebą!
Ograniczaj straty, chroń środowisko i dbaj o dobre relacje międzysąsiedzkie!
Ogólna zasada mówi o przyoraniu obornika najpóźniej następnego dnia po zastosowaniu i to należy przyjąć do praktyki. Niedopuszczalne, tak pod względem ludzkim, jak i agrotechnicznym, jest długookresowe pozostawianie nawozów naturalnych na powierzchni pól. Okazujmy sobie wzajemnie szacunek przez ograniczenie czasu trwania przykrych zapachów i dbajmy o własny interes, odpowiednio postępując z nawozami. Pozostawianie bowiem nawozów naturalnych bez szybkiego wymieszania z glebą, powoduje ogromne starty azotu i nieefektywność całego procesu nawożenia. A to z kolei ma bezpośrednie przełożenie na zwiększenie kosztów produkcji.
Pamiętaj – więcej azotu w glebie, to więcej pieniędzy w Twojej kieszeni!
W tabeli poniżej przedstawiono efektywność redukcji emisji NH3 (amoniaku), a tym samym pozostania większej jego ilości w glebie, w zależności od czasu, jaki upłynął od zastosowania nawozu naturalnego (obornika, gnojowicy) do momentu jego wymieszania z glebą. Redukcja NH3 została wyrażona jako procent redukcji w odniesieniu do metody referencyjnej. W przypadku gnojowicy za metodę referencyjną uznaje się jej rozlewanie przy użyciu wozu asenizacyjnego, wyposażonego w dyszę wylewową oraz talerz rozbryzgowy. Natomiast dla obornika metoda referencyjna to rozrzucenie nawozu i pozostawienie go na powierzchni gleby (bez wymieszania z glebą) przez tydzień lub dłużej. Nad tymi danymi warto się poważnie zastanowić i przeanalizować je pod kątem ekonomiki produkcji.
Dla pogłębienia wiedzy dotyczącej sposobów stosowania nawozów naturalnych i ograniczania strat azotu polecamy zapoznanie się z wydawnictwem „Kodeks doradczy dobrej praktyki rolniczej dotyczący ograniczenia emisji amoniaku”. Jest on bezpłatnie dostępny w Internecie pod linkiem: https://www.teraz-srodowisko.pl/media/pdf/aktualnosci/7445-kodeks-amoniakowy.pdf
Technika ograniczenia emisji | Rodzaj nawozu | Teren stosowania | Typowa redukcja emisji amoniaku – ograniczenie strat (%) |
Wprowadzenie do gleby | Płynny nawóz naturalny | Pola uprawne, trawy, zasiewy | 90% – natychmiastowe zaoranie
70% – natychmiastowa uprawa (bez odwracania gleby) 45-65% – wprowadzenie do gleby w ciągu 4 godzin 24-30% – wprowadzenie do gleby w ciągu 24 godzin |
Wprowadzenie do gleby | Obornik | Pola uprawne, trawy | 90% – natychmiastowe zaoranie
60% – natychmiastowa uprawa (bez odwracania gleby) 45-65% – wprowadzenie do gleby w ciągu 4 godzin 50% – wprowadzeni do gleby w ciągu 12 godzin 30% – wprowadzenie do gleby w ciągu 24 godzin |
Na podstawie Kodeks Doradczy Dobrej Praktyki Rolniczej Dotyczący Ograniczenia Emisji Amoniaku
Opracowanie: Paweł Dopierała, Grzegorz Wysocki
WIR