Problem zakwaszenia gleb w Polsce istnieje od wielu lat. Kwaśna gleba nie dość, że nie jest wstanie zatrzymać składników pokarmowych i „przekazać” ich roślinom, to jeszcze przyczynia się do pogorszenia warunków klimatycznych, bo nie jest w stanie związać i zatrzymać węgla, który wpływa na klimat. Gleba to także jeden z ważnych czynników wpływających na klimat.
Kiedy mowa o czynnikach kształtujących i wpływających na klimat to najwięcej uwagi poświęca się morzom, oceanom, szacie roślinnej, aktywności wulkanów, działalności człowieka, a glebie raczej mało. Wg danych przedstawionych przez Prof. Z. Karaczuna z SGGW zdrowa gleba jest w stanie pochłonąć (związać) 15% gazów cieplarnianych. Zdrowa gleba to także jeden z elementów zrównoważonego gospodarowania na obszarach wiejskich.
Kwaśna gleba generuje większe koszty dla gospodarstw, bo zwiększa się nawożenie, bo rośliny są gorzej wykształcone, bo pobierają mniej składników pokarmowych, a tym samym są mniejsze plony i parametry jakościowe zbiorów są gorsze. Wszystko to przekłada się na gorszy efekt ekonomiczny gospodarstw. Dlatego bardzo ważne jest dbanie o właściwe ph a tym samym „zdrowie gleby”.
Optymalna kwasowość gleby wpływa między innymi na:
- zdolność magazynowania wody w przestworach glebowych,
- zdolność magazynowania mikro i makroskładników pokarmowych,
- stworzenie odpowiednich warunków dla mikroorganizmów,
- dostępność ( przyswajalność) składników pokarmowych,
- możliwość pobierania składników pokarmowych przez rośliny,
- tworzenie się próchnicy,
- tworzenie agregatów glebowych,
- stosunki wodno – powietrzne w glebie.
Większość gleb w naszym kraju to niestety typy bielicowe i płowe wytworzone głównie ze skał osadowych, które posiadają kwaśny odczyn. Dodatkowo wiele składników pokarmowych jest wymywanych do głębszych jej warstw już niedostępnych dla roślin.
Poniżej dane dotyczące zakwaszenia gleb w Polsce.
Najwięcej gleb o kwaśnym odczynie badania wykazały we wschodniej części kraju. Potwierdza się, że tam gdzie produkcja rolnicza jest bardziej intensywna to dbałość o właściwy odczyn gleby jest większy, bo to się przekłada na wynik ekonomiczny gospodarstw.
Na obszarach o kwaśnym odczynie gleb wskazane jest ich wapnowanie.
Wysianie wapna na pewno wpłynie korzystnie na wysokość plonów, ale przede wszystkim na stan środowiska glebowego a także klimatu.
Najbardziej zakwaszone gleby odnotowano w województwie podkarpackim oraz w województwie małopolskim 61% badanych gleb. Najmniejszą potrzebę wapnowania gleb stwierdzono w województwach kujawsko-pomorskim, w którym ponad 50% gleb nie wymaga wapnowania oraz w województwach świętokrzyskim i wielkopolskim, gdzie ponad 40% gleb wykazuje potrzeby odkwaszania poprzez nawożenie wapnem.
Tak więc rolnicy powinni zwracać szczególną uwagę na kwasowość gleby. Prawidłowy jej odczyn zwiększa plony, zmniejsza nakłady finansowe i jest bardzo korzystny dla środowiska. Zdrowe środowisko, w którym żyjemy to także zdrowa ziemia, co przekłada się na zdrowie roślin, zwierząt i ludzi.
Z autorem można skontaktować się poprzez adres email:pir@wir.org.pl
