Zagwarantowanie roślinom optymalnej ilości azotu w krytycznych okresach ich wzrostu jest priorytetem producentów rolnych. Niestety, dostępne metody, a często także możliwości, jak na przykład terminy nawożenia, nie do końca pokrywają się z zapotrzebowaniem roślin. Niedobór dostępnego azotu skutkuje pogorszeniem kondycji plantacji, co bezpośrednio przekłada się na wysokość i jakość plonu. Rentowność produkcji obniżają straty zastosowanego w nawozie składnika polegające na jego wymywaniu w głąb gleby, przemieszczaniu do wód gruntowych oraz utlenianiu.
Niewłaściwe gospodarowanie azotem prowadzi nie tylko do pogorszenia plonu, ale także i zanieczyszczenia środowiska, zwiększenia kosztów zakupu nawozów, a także w skrajnych przypadkach opłat za naruszenie obowiązujących w tym zakresie przepisów. Jak zatem wydłużyć okres działania zastosowanego azotu i ograniczyć jego wymywanie?
Straty azotu
Generalnie straty azotu z nawozów mineralnych powodowane są przez jego unieruchomienie (immobilizację) – włączenie w glebową materię organiczną (pierwiastek pozostaje w glebie), a także denitryfikację w postaci azotu gazowego. Deficyty pojawiają się także poprzez wymywanie azotanów i ulatnianie się amoniaku oraz innych form gazowych tego pierwiastka do atmosfery. Straty azotu zastosowanego w nawozach mineralnych mogą sięgać nawet 50% zastosowanego w nich składnika. Skala tego zjawiska uzależniona jest od rodzaju nawozu, zastosowanej dawki, typu gleby, przede wszystkim zaś jej struktury, odczynu, zawartości wody, pogody, a nawet od techniki aplikacji.
Przeazotowienie
Równie niebezpieczny jest nadmiar tego pierwiastka. Rośliny przenawożone azotem mają ciemnozielony kolor i wytwarzają bardzo dużą biomasę, a części generatywne są słabo wykształcone. „Przeazotowanie” roślin wydłuża znacznie okres ich wegetacji oraz powoduje kumulację azotanów, co jest niebezpieczne dla zdrowia człowieka, a także niekorzystne z punktu żywienia zwierząt i dbałości o środowisko naturalne. Nadwyżka zastosowanego azotu będzie stracona. Należy zatem zastosować niezbędną dawkę i podjąć działania mające na celu zatrzymanie tego pierwiastka w przyswajalnej dla roślin formie oraz zagwarantować jak najdłuższą jego dostępność, zwłaszcza w krytycznych stadiach rozwojowych roślin.
Infibitory nitryfikacji
Pamiętajmy o zbilansowanym nawożeniu, regulacji odczynu gleby oraz możliwości wykorzystania inhibitora nitryfikacji DMPP. Zastosowanie tego narzędzia wspomagania nawożenia azotowego ma wymiar nie tylko ekonomiczny, ale także prośrodowiskowy.
Anna Rogowska
