W strukturze kosztów produkcji litra mleka największą pozycję pochłaniają pasze, stanowiące ok. 50% całości. Oczywiście, nie wszystkie składniki pokarmowe, które krowa pobiera w dziennej dawce żywieniowej, są przeznaczone na produkcję mleka. Część z nich, i to wcale niemała, bo średnio 40%, krowa zużywa na utrzymanie życiowych funkcji jej organizmu, a więc działanie mózgu, serca, płuc, wątroby, nerek, układu rozrodczego i innych narządów wewnętrznych. Ta część składników pokarmowych dawki żywieniowej stanowi tzw. zapotrzebowanie bytowe.
Nie każda krowa zużywa dokładnie taką samą ilość składników żywieniowych
Naukowcy w ciągu wielu lat prowadzonych badań stwierdzili, że istnieje w tym zakresie zróżnicowanie między zwierzętami w populacji. Nie każda krowa zużywa dokładnie taką samą ilość składników żywieniowych na funkcjonowanie organizmu co inne sztuki. Niektóre bowiem odznaczają się lepszym wykorzystaniem paszy. Zmienność tej cechy w populacji, zdolność jej odziedziczania oraz ważność ekonomiczna stanowi podstawę naukową badania wykorzystania pasz przez bydło w ujęciu wartości hodowlanej, która ma być przydatna w pracy hodowlanej i w selekcji.
Pierwszym stopniem wtajemniczenia jest poznanie wartości hodowlanej dotyczącej wykorzystania paszy zużywanej na pokrycie energii bytowej każdej krowy.
Ważne jest obliczanie energii metabolicznej
Kolejnym – dużo bardziej skomplikowanym krokiem, będzie obliczenie wartości hodowlanych dla wykorzystania paszy z dawki przeznaczanej na produkcję mleka, czyli energii metabolicznej. Niestety, badania w tej dziedzinie są trudne, drogie i pracochłonne, ale stanowią jedno z wyzwań, które trzeba podjąć w nadchodzących latach, aby w przyszłości w oparciu o genetyczne zdolności zwierząt i drogą selekcji mieć wpływ na opłacalność produkcji.
Jest już grupa krajów, w których szacowanie wartości hodowlanych dla wykorzystania paszy jest na tyle daleko zaawansowane, że wprowadzono je do oficjalnych publikacji. Pierwszym na świecie krajem, gdzie opublikowano już w 2015 roku wartości hodowlane dla wykorzystania paszy była Australia. W grudniu 2020 roku zrobiła to Holandia, a w kwietniu 2021 Stany Zjednoczone i Kanada włączyły ją jako składnik do swoich indeksów selekcyjnych. Dużo w tej dziedzinie dzieje się też w krajach skandynawskich, gdzie wprowadzono specjalny podindeks selekcyjny o nazwie „Oszczędzanie Paszy”, który opisuje krowy genetycznie zdolne do lepszego wykorzystania składników pokarmowych. To w rezultacie prowadzi do oszczędności pasz i przekłada się na zmniejszenie kosztów produkcji, także w aspekcie ochrony środowiska. Wielka Brytania przygotowuje się do publikowania wartości hodowlanych dla wykorzystania paszy w sierpniu br.
Źródło: pfhb
