Instytut Ochrony Roślin poinformował o pojawieniu się na polach kukurydzy w okolicach Środy Wielkopolskiej w woj. wielopolskim chrząszczy stonki kukurydzianej. Prawdopodobnie jest to pierwsze udokumentowane występowanie tego szkodnika w środkowej Wielkopolsce.
Chrząszcze stonki kukurydzianej zagrażają kolbom, przegryzają świeże znamiona, doprowadzają do słabszego zaziarnienia kolb. Mogą też wyjadać miękkie ziarniaki oraz uszkadzać blaszki liściowe. Jednak największe straty w uprawie wywołuje żerowanie larw, które znajdują się w glebie i przygryzają korzenie kukurydzy, co w konsekwencji prowadzi do wylegania całych roślin.
W Polsce stonka kukurydziana pojawiła się po raz pierwszy w 2005 roku na Podkarpaciu i stała się szkodnikiem kwarantannowym. Niestety pomimo stosowanych procedur fitosanitarnych, skuteczne dalsze zapobieganie rozprzestrzenianiu się szkodnika okazało się niemożliwe. W związku z tym w 2014 roku zostało opublikowane rozporządzenie w sprawie skreślenia zachodniej kukurydzianej stonki korzeniowej z listy organizmów kwarantannowych. Komisja Europejska uzasadniła swoją decyzję tym, że nie istnieją środki, które pozwoliłyby na skuteczne zapobieganie dalszemu rozprzestrzenianiu się tego szkodnika, a stosowana kwarantanna nie przynosiła zamierzonych efektów.
Największy problem ze stonką kukurydzianą w kukurydzy uprawianej w monokulturze
Problem związany z występowaniem stonki kukurydzianej dotyczy przede wszystkim kukurydzy uprawianej w monokulturze. Zatem podstawowym sposobem ochrony kukurydzy przed omawianym szkodnikiem powinien być płodozmian. Według zaleceń 2-3 letnia przerwa w uprawie kukurydzy na tym samym polu pozwala na przerwanie cyklu rozwojowego szkodnika. Jednak w rejonach wielkoobszarowych upraw kukurydzy lub gdy w gospodarstwie z różnych względów nie można przerwać monokultury, dostosowanie się do tych zaleceń jest trudne.
W programie ochrony kukurydzy znajdziemy preparaty do zwalczania chrząszczy – będziemy mogli wykonać zabieg jeżeli dysponujemy opryskiwaczem, który umożliwi wjazd w wysoki łan kukurydzy. Przykładem wykorzystywania metody biologicznej w ochronie kukurydzy przed szkodnikami, jest stosowanie biopreparatów przeciwko omacnicy prosowiance.
Bez wątpienia licznemu występowaniu stonki kukurydzianej sprzyjają warunki klimatyczne. Rosnące zagrożenie ze strony tego szkodnika, związane jest z jego doskonałą adaptacją do zmieniających się warunków klimatycznych.
Po zniesieniu kwarantanny Komisja Europejska wydała Zalecenia nr 2014/63/UE z dnia 6 lutego 2014 roku w sprawie środków na rzecz zwalczania zachodniej kukurydzianej stonki korzeniowej na obszarach Unii, na których potwierdzono jej obecność. Na podstawie tych zaleceń Instytut Ochrony Roślin-PIB opracował strategię integrowanej ochrony kukurydzy przed stonką kukurydzianą. Stosowanie się do tych zaleceń jest dobrowolne.
Agata Molenda na podst. IOR
