Święta Bożego Narodzenia to magiczny czas, z którym wiąże się wiele pięknych tradycji, także tych związanych z kulinariami. Wieczerza wigilijna składa się z dwunastu potraw, liczba ta symbolizuje dwunastu apostołów.
Tradycja nakazuje, by podczas wigilijnej kolacji skosztować wszystkich dań, ma to zapewnić szczęście i dobrobyt przez cały przyszły rok. W menu wigilijnym powinny znaleźć się:
- Barszcz czerwony z uszkami – przygotowany z czerwonych buraków, które według wierzeń ludowych, mają przynieść urodę, a także zapewnić powodzenie i pomyślność oraz zagwarantować długie lata życia w zdrowiu.
- Zupa grzybowa – według dawnych wierzeń, grzyby, z których przygotowywana jest zupa, pochodzą z innego świata i mają zapewnić siłę, witalność oraz trzeźwość umysłu.
- Karp na wigilijnym stole symbolizuje płodność i odrodzenie. Kto zje karpia w wigilijny wieczór, ten będzie miał spokojny żywot w nowym roku.
- Śledź, dorsz lub pstrąg mają natomiast zagwarantować dostatek i harmonię. Śledź to również symbol postu i wyczekiwania.
- Kluski z makiem – symbolizują płodność i bogactwo oraz urodzaj i dobrobyt.
- Kutia – potrawa na bazie maku, pszenicy, mleka, miodu oraz bakalii. Bakalie mają dodać mądrości i radości, to także symbol pieniędzy, miód natomiast chroni przed złem.
- Pierogi z kapustą i grzybami mają przynieść szczęście, dostatek a także chronić przed chorobami.
- Kapusta z grochem ma zapewnić siłę i witalność oraz trzeźwość umysłu i zdrowe ciało.
- Kompot z suszu – są w nim m.in. jabłka zapewniające urodzaj i odkupienie oraz symbolizujące miłość i władzę a także gruszka, która ma gwarantować dostatek i obfitość.
- Chleb ma znaczenie symboliczne, zbliżone do opłatka. Jest więc początkiem nowego życia, a także oznaką dobrobytu, pomyślności i mądrości życiowej. Symbolizuje również przyjaźń, gościnność oraz wspólnotę.
- Piernik to symbol dobrobytu i powodzenia. Gdy w pierniku znajdują się kawałki śliwek, wówczas kto zje ciasto, ten przysporzy sobie sił witalnych. Śliwki mają odpędzać złe duchy. Są także symbolem harmonii umysłu.
- Makowiec to ciasto jest niejako łącznikiem świata żywych i zmarłych, a to za sprawą maku. Mak to też symbol urodzaju. Jeżeli makowiec jest z orzechami, symbolizuje dodatkowo płodność oraz witalność. Orzech to także symbol szczęścia i spokojnego snu. Każda potrawa z makiem – kluski, kutia czy właśnie makowiec mają symbolizować dostatek na nowy rok. Makowiec jest dodatkowo znakiem domu, jaki jednoczy członków rodziny. Dawniej wierzono, że dzięki halucynogennym właściwościom mak może połączyć żywych z duchami bliskich. Właśnie dlatego makowiec i inne potrawy z makiem tak mocno zakorzeniły się w naszej polskiej tradycji.
Opracowała: Kaja Walkowska
WIR
