Aktualnie wszyscy z niepokojem obserwujmy trudną sytuację rynkową. Bardzo wysokie ceny paliw, energii czy nawozów sprawiają, że wszyscy uczestnicy rynku z niepokojem przyglądają się trudnej sytuacji polskich rolników. Do tego dochodzą stale rosnące ceny pasz, zbóż oraz innych kosztów produkcji. Analizy i notowania prowadzone systematycznie przez Wielkopolską Izbę Rolniczą wskazują na spadek rentowności produkcji w wielu gałęziach rolnictwa. Przyjrzyjmy się zatem aktualnej sytuacji na wybranych rynkach rolnych.
Trzoda chlewna
Trudna sytuacja na rynku trzody chlewnej pozostaje bez zmian. Brak wzrostu cen w skupach doprowadza do tego, że zarówno liczba gospodarstw utrzymujących świnie jak i pogłowie drastycznie maleje. Lawinowo rosnące koszty produkcji, ASF, brak wzrostu cen w skupach to tylko z niektóre z problemów z którymi muszą wiązać się hodowcy trzody chlewnej. Niestety nawet dzięki korzystnym okolicznościom takim jak np. mniejsza podaż żywca wywołana niższym pogłowiem czy też wolniejszym przyrostem zwierząt w miesiącach letnich, ceny oferowane w skupach pozostają w stagnacji. Na dzień dzisiejszy średnia cena skupu żywca wieprzowego wynosi 6,63 zł/kg. Poniżej przedstawiamy wykres, który przedstawiana ceny w skupach po początku roku.
Wielkopolska Izba Rolnicza jako samorząd rolniczy dbający o dobro rolników, widząc trudną sytuację panującą na rynku trzody chlewnej, zwróciła się z pismem do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Henryka Kowalczyka w sprawie uwag do mechanizmu dla producentów świń pn. „Nadzwyczajna pomoc dostosowawcza dla producentów świń”. Samorząd rolniczy z zadowoleniem przyjął informację o uruchomieniu przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi tego mechanizmu, który z pewnością zapewni producentom stabilizację warunków ekonomicznych, w tych ciężkich, niepewnych czasach. Jednakże zdaniem samorządu rolniczego należy zmienić treść załącznika do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 kwietnia 2022 roku poz. 879. W ww. załączniku wymienione są warunki, które musi spełnić gospodarstwo rolne, aby móc ubiegać się o pomoc w postaci dopłaty do prosiąt. Wielkopolska Izba Rolnicza apeluje o to, aby jednym z opisanych tam działań był dobrostan zwierząt, który jest bezpośrednio związany z prowadzeniem produkcji zwierzęcej, a obecnie tam nie uwzględniony.
W dniu wczorajszym tj. 14.07.2022r. otrzymaliśmy odpowiedź z Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w której resort rolnictwa poinformował, że w ramach konsultacji projektu rozporządzenia Komisji Europejskiej zgłaszany były uwagi dotyczące rozszerzenia katalogu działań uprawniających producentów do uzyskania wsparcia. Propozycje dotyczyły m.in. uwzględnienia w tym zakresie działań związanych z dobrostanem zwierząt. Propozycje te nie zostały uwzględnione w ostatecznym brzmieniu ww. rozporządzenia KE 2022/467. Komisja Europejska wskazała, że dobrostan zwierząt nie przyczynia się do realizacji celów wzmocnienia bezpieczeństwa żywnościowego poprzez zmniejszenie zależności od zakupionych środków produkcji.
Bydło
Od połowy maja obserwujemy obniżki na rynku skupu bydła rzeźnego. Trwające od kilku tygodni spadki cen w skupach mają charakter sezonowy i wynikają ze zwiększonej podaży bydła.
Aktualne ceny (12.07.) skupu bydła rzeźnego przedstawiają się następująco:
| Byki | Krowy | Jałówki | |
| Waga żywa (zł/kg) | 11,54 | 9,00 | 10,74 |
| Na WBC (zł/kg) | 20,67 | 18,94 | 20,98 |
Rynek zbóż
Jak już wspominaliśmy w ubiegłym tygodniu rozpoczęliśmy regularny monitoring rynku zbóż, rzepaku i kukurydzy. Monitoring prowadzą pracownicy naszych biur powiatowych oraz zespół ekonomiczny z biura wojewódzkiego. W niektórych miejscach w Polsce rozpoczęły się już zbiory rzepaku. W Wielkopolsce powinny one zacząć się w ciągu kolejnego tygodnia. Po lekkich spadkach cen, skupujący zaczęli je znowu podnosić i płacą w granicach 3 200 – 3 300 zł/t przy standardowych parametrach technologicznych. Póki co trwają lub kończą się żniwa jęczmienia ozimego. Ceny tego zboża w skupach wahają się w granicach 1 100 – 1 200 zł. Jest to kwota, która według naszych kalkulacji pokrywa jeszcze koszty produkcji oraz łącznie z dopłatami bezpośrednimi pozwala na osiągnięcie niewielkiego zysku.
Ceny zbóż, kukurydzy i rzepaku na rynkach światowych podlegają dużym wahaniom. Praktycznie codziennie czytamy w raportach rynkowych, że coś zdrożało lub coś potaniało. Zwracamy również uwagę na brak wypośrodkowania cen zboża w aspekcie kosztów produkcji zwierzęcej. Drogie zboże cieszy rolników zajmujących się wyłącznie produkcją roślinną, ale stanowi źródło wysokich kosztów produkcji zwierzęcej. W sytuacji kiedy ceny skupu mięsa, szczególnie wieprzowego stoją w miejscu rolnicy zajmujący się tą produkcją, szczególnie tacy, którzy są zmuszeni kupować zboże, tracą finansowo.
Rynek mleka
Ceny skupu mleka utrzymują się na stosunkowo wysokim poziomie, chociaż należy zauważyć, że zmalała dynamika ich wzrostu. Średnia cena skupu mleka wynosi aktualnie 2,36 zł/l i jest zróżnicowana regionalnie oraz w zależności od składu i parametrów jakościowych. Ceny produktów mleczarskich na rynkach światowych odnotowały lekkie spadki, co jest normalne w sezonie letnim. Dużym wyzwaniem dla całej branży będzie wzrost kosztów energii oraz jej reglamentowanie, co czeka nas jesienią i zimą. Przetwórstwo mleka jest procesem energochłonnym, szczególnie jeśli jest się dużym producentem i eksporterem mleka w proszku. Ekonomika produkcji mleka w gospodarstwie rolnym zależy od dostępności i jakości pasz objętościowych. Jeśli rolnik, ze względu na brak gruntów rolnych, musi kupować duże ilości komponentów paszowych to w obecnej sytuacji, pomimo wzrostu cen skupu, może znaleźć się pod kreską. Nieocenionym źródłem azotu oraz materii organicznej staje się obornik i gnojowica. Ich zastosowanie pozwala zaoszczędzić na kosztach nawożenia oraz poprawić strukturę i jakość gleby. Producenci mleka dobrze wykorzystują dopłaty do podwyższonego dobrostanu. Te będą kontynuowane w ramach Krajowego Planu Strategicznego, co pozwala z optymizmem spoglądać na perspektywy tej branży.
Rynek warzyw i owoców
Rośnie podaż warzyw i owoców krajowych, co w naturalny sposób powoduje spadek ich cen. Na przykład za worek 15 kg młodych ziemniaków na WGRO Franowo, trzeba zapłacić między 15 a 23 zł a cena 1 kg pomidora malinowego waha się w granicach 5-6 zł. Widoczne są problemy logistyczne w dużych sieciach handlowych. Pod koniec dnia półki z owocami i warzywami świecą pustkami.
Rynek drobiu
Ceny skupu wahają się w granicach 5,8-6,2 zł/kg. Znacząco rośnie eksport ze względu na duży popyt na rynkach zagranicznych oraz słabą złotówkę. Stąd ceny drobiu w sklepach poszybowały na poziomy powyżej 20 zł/kg fileta. Producenci są jednak pod presją rosnących kosztów energii oraz pasz, co powoduje, że pomimo zwyżki cen skupu, zyski są niewielkie.
Opracowanie:
Aleksander Poznański
Andrzej Przepióra
WIR
