12 listopada 2024 roku Krajowa Rada Izb Rolniczych zwróciła się do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi z postulatem dotyczącym badania jakości zbóż i innych płodów rolnych w skupie. W odpowiedzi ministerstwo wskazało, że w Polsce funkcjonuje szeroka sieć laboratoriów, finansowanych z budżetu państwa, które prowadzą badania jakościowe. Są one ulokowane w strukturach inspekcji, takich jak IJHARS, PIORIN, PIS czy IW, a także w instytutach naukowo-badawczych, stacjach chemiczno-rolniczych oraz na uczelniach wyższych.
Możliwości badań jakościowych dla rolników
Rolnicy i producenci rolno-spożywczy mają możliwość skorzystania z dobrowolnych, odpłatnych ocen jakości swoich produktów. Badania te są przeprowadzane w laboratoriach inspekcji, zgodnie z ich kompetencjami ustawowymi, lub w akredytowanych jednostkach. Na podstawie przeprowadzonych badań Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS) wystawia świadectwo jakości handlowej, które potwierdza cechy produktu i może być przedstawione kontrahentom.
Kwestionowanie wyników badań przeprowadzonych w laboratoriach skupowych traktowane jest jako spór cywilnoprawny, który rozstrzygany jest pomiędzy stronami umowy handlowej.
Nowe przepisy dotyczące umów w skupie płodów rolnych
W celu zwiększenia bezpieczeństwa rolników w relacjach z podmiotami skupowymi, ustawa o organizacji niektórych rynków rolnych wprowadziła obowiązek zawierania pisemnych umów między producentem a pierwszym nabywcą. Pisemna forma umowy pełni rolę dowodową i zabezpiecza interesy obu stron, precyzując ich prawa i obowiązki.
W umowach strony mają możliwość swobodnych negocjacji, jednak przepisy określają obligatoryjne elementy, które muszą się w nich znaleźć. Dotyczą one m.in. wymagań jakościowych produktów, metod badań, sposobu pobierania próbek oraz mechanizmów ustalania ceny w przypadku niespełnienia warunków jakościowych.
Problemy z realizacją przepisów
Dotychczasowe kontrole przeprowadzone przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa wykazały, że wiele umów dostaw nie zawiera dodatkowych klauzul dotyczących jakości i sposobu postępowania w przypadku sporu. W związku z tym Ministerstwo Rolnictwa rozważa wprowadzenie obowiązkowego elementu w umowach, który precyzowałby zasady badania jakości i rozstrzygania sporów związanych z parametrami produktów.
Podsumowanie
Ministerstwo Rolnictwa wskazuje, że rolnicy mają dostęp do szerokiej gamy narzędzi pozwalających na ocenę jakości płodów rolnych, zarówno w laboratoriach państwowych, jak i akredytowanych jednostkach. Równocześnie resort podejmuje działania na rzecz wzmocnienia pozycji rolników w relacjach z odbiorcami poprzez regulacje umowne, które mogą w przyszłości bardziej szczegółowo określać kwestie jakościowe i sposoby rozwiązywania sporów. Dzięki temu producenci rolni będą mogli skuteczniej chronić swoje interesy w handlu płodami rolnymi.
AM/Redakcja AgroNews
