Jak podają analitycy banku BNP Paribas Bank Polska S.A. w maju br. ceny pszenicy na giełdzie MATIF kontynuowały wzrost, osiągając w punkcie szczytowym 269 EUR/t – poziom najwyższy od marca 2023 r. Notowania umacniały się na fali doniesień o suszy i przymrozkach w Rosji. Z powodu mrozów kilka rosyjskich regionów ogłosiło lokalne stany nadzwyczajne. Straty nie są dokładnie oszacowane – w zeszłym tygodniu związek producentów zbóż podał, że mrozy uszkodziły m.in. zboża i uprawy sadownicze na powierzchni 1,5 mln ha.
Ile mamy zapasów zbóż?
Podwyżki cen pszenicy konsumpcyjnej nie przełożyły się w relacji 1:1 na ceny zbóż paszowych, które głównie produkujemy w Polsce. Jak się ponadto okazało, rynek okazał się płytszy aniżeli spodziewali się tego eksperci. Trwa zagorzała dyskusja nad tym ile mamy zapasów zbóż. Pojawia się różne dane – między 3,5mln a 9 mln ton. Wielkopolska Izba Rolnicza uważa, że koniecznym jest wprowadzenie prawidłowego i rzetelnego systemu monitorowania rynku zbóż. Bez wiarygodnych danych bardzo trudno będzie zarządzać rynkiem zbóż i kształtować politykę rolną w tym zakresie. Gwałtowny wzrost cen pszenicy potwierdził starą ekonomiczną regułę, która mówi, że w przypadku towarów masowych, na które popyt jest raczej stały, niewielkie wahnięcia w podaży powodują duże skoki cenowe. Rynek, w tym przypadku zadziałał na korzyść dużych graczy rynkowych, dysponujących kapitałem pozwalającym na zamrożenie środków finansowych i wyczekiwaniem ze sprzedażą. Takie gospodarstwa skorzystały podwójnie. Raz na zwyżce cen, a dwa na dopłatach do sprzedaży.
Uwagi izb rolniczych w zakresie objęcia systemem dopłat rolników, którzy musieli sprzedać zboże przed końcem 2023 roku, nie zostały uwzględnione.
Jakie ceny zbóż po żniwach?
Nie jesteśmy dzisiaj w stanie przewidzieć, co się wydarzy z cenami zbóż po żniwach. W życie wszedł nowy ATM, czyli warunki bezcłowego handlu z Ukrainą, które ciągle w niewystarczający sposób chronią polski rynek przed napływem taniego zboża z tego regionu. Nie wiemy, jak na rynku zachowa się Rosja. Prognozy światowe produkcji zbóż ciągle się zmieniają w zależności od przebiegu pogody. Cokolwiek by się nie wydarzyło, jako kraj musimy wyeksportować naszą nadwyżkę w ilości około 12 mln ton zbóż i sprzedać ją po cenach światowych konkurując z tańszymi producentami. Na szczęście, jak wskazują notowania spadają ceny środków produkcji, a także zatrzymał się trend spadkowy w produkcji trzody chlewnej. Coraz więcej powstaje biogazowni rolniczych. Udało się również zatrzymać najgorsze pomysły na rolnictwo, wdrażane przez Komisję Europejską w ramach Zielonego Ładu. Wydaje się, że po wyborach do Europarlamentu, ta polityka dostała czerwoną kartkę i będzie musiała się zmienić.
Aktualnie średnie ceny zbóż kształtują się następująco: pszenica konsumpcyjna (869,51zł/t), żyto konsumpcyjne (550,94zł/t), jęczmień konsumpcyjny (630,77zł/t), pszenżyto (616,46zł/t), rzepak (1918,96zł/t), kukurydza (792,00zł/t).
Przyjrzyjmy się jak kształtowały się ceny pszenicy od początku 2022 roku:
Ceny kukurydzy w skupach od początku 2022 roku:
Źródło: WIR