Aż 96 proc. dużych i średnich firm w Polsce popiera zaangażowanie biznesu w sprawy społeczności lokalnej oraz ekologię, a 77 proc. z nich zauważa pozytywny wpływ tego zaangażowania na wynik finansowy, głównie dzięki wzmocnieniu własnego wizerunku. Jak na tle tej statystyki wypadają polskie gospodarstwa rolne jako szczególny rodzaj biznesu? Czy integrują się z najbliższym otoczeniem i dlaczego współpraca ze społecznością lokalną jest aż tak ważna?
Niestety, polskie gospodarstwa rolne nadal tylko w niewielkim stopniu realizują strategie społecznej odpowiedzialności biznesu. Pokazują to badania statystyczne przeprowadzone na grupie gospodarstw realizujących programy rolno-środowiskowe oraz stosujących praktyki rolnictwa zrównoważonego. Problemem jest tu przede wszystkim brak wiedzy rolników, a więc niewystarczająca edukacja w tym temacie, w dużym stopniu również niechęć do dokonywania zmian, czy brak umiejętności dostrzeżenia korzyści dla własnego gospodarstwa z realizacji takich strategii. A jakie to mogą być korzyści? Przede wszystkim akceptacja ze strony społeczności lokalnej oraz miejscowych władz dla prowadzonej działalności, poprawa wizerunku gospodarstwa, a tym samym wzmocnienie jego konkurencyjności na rynku. To szansa na rozwój i stworzenie dogodnych warunków dla długofalowej aktywności rolniczej.
Jak gospodarstwo rolne może zadbać o dobre relacje ze społecznością lokalną?
Dzięki aktywnemu udziałowi w jej życiu i pomoc w rozwiązywaniu problemów lokalnych. Mowa tu o zaangażowaniu w budowę infrastruktury, udzielaniu wsparcia wszelkim inicjatywom o charakterze społecznym, sportowym i kulturalnym. To też wychodzenie z koncepcją organizowania pomocy dla członków społeczności lokalnej lub imprez, których celem jest podtrzymanie więzi integrujących ludzi. Ważne jest przede wszystkim prowadzenie działalności w sposób bezkonfliktowy, dzięki czemu możliwa jest współpraca oparta na pełnej akceptacji i zaufaniu.
Budowa dobrych relacji ze społeczeństwem to również troska gospodarstwa rolnego o środowisko naturalne, w którym ono funkcjonuje.
Rolnictwo współtworzy krajobraz na naszej planecie. Jest największym eksploatatorem zasobów naturalnych i jednym z największych emitentów hałasu oraz zanieczyszczeń wód i powietrza. Dlatego gospodarstwa rolne odpowiedzialne są za ograniczenie wpływu tych zagrożeń na środowisko oraz ludzi, a także zagwarantowanie produkcji zdrowej żywności. W jaki sposób powinny to robić? Stosując dobre praktyki rolnicze między innymi takie, jak:
- unikanie nadmiernej aplikacji środków ochrony roślin i nawozów, gdyż mogą być szkodliwe dla środowiska.
- wybór selektywnych środków ochrony roślin, które działają tylko na wybrane rośliny lub szkodniki,
- stosowanie nawozów w formach użytkowych zapobiegających pyleniu i znoszeniu ich przez wiatr lub wodę poza nawożone pole,
- przeorywanie obornika najpóźniej 24 godziny po nawiezieniu go na pole w celu zapobieżenia uwalniania do powietrza przykrych, uciążliwych zapachów,
- eliminacja hałasu emitowanego przez maszyny rolnicze dzięki agregacji prac polowych i ograniczeniu liczby przejazdów.
Sprawnie funkcjonujące gospodarstwo rolne może odgrywać też ważną rolę w ożywieniu lokalnego rynku pracy.
Zatrudniając okolicznych mieszkańców, aktywizuje ono osoby bezrobotne i przyczynia się do poprawy lokalnych warunków ekonomicznych. W ten sposób asymiluje się z otoczeniem, w którym funkcjonuje i z którego wyrasta.
Zasady rolnictwa zrównoważonego mówią o jeszcze jednej, istotnej kwestii, która buduje pozytywny wizerunek gospodarstwa rolnego w oczach społeczności lokalnej, ale też warunkuje jego stabilny rozwój. To działanie zgodnie z prawem. A więc przestrzeganie przepisów i zasad dotyczących:
- użytkowania gruntów,
- korzystania z wód,
- aktywności gospodarstwa na terenach chronionych,
- gospodarowania nawozami i środkami ochrony roślin,
- gospodarowania odpadami,
- ochrony powietrza przed zanieczyszczeniami,
- prawa pracowniczego i zasad BHP,
- etyki biznesu.
Opracowanie: Polskie Stowarzyszenie Rolnictwa Zrównoważonego „ASAP”, fot. marta Nowak-Woźnica