Dopłaty 2024: Ministerstwo wprowadza zmiany w płatnościach bezpośrednich

Od 15 marca 2024 r. można się starać o przyznanie dopłat bezpośrednich i obszarowych w ramach kolejnej kampanii. Do 11 kwietnia ARiMR zarejestrowała ponad 115 tys. wniosków. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi zapowiada modyfikację zasad warunkowości oraz wprowadzenie nowego ekoschematu i płatności dla małych gospodarstw.

O wsparcie po raz kolejny można się ubiegać wyłącznie za pomocą internetowej aplikacji eWniosekPlus, dostępnej na Platformie Usług Elektronicznych. Rolnicy, którzy nie mają komputerów, mogą liczyć na techniczne wsparcie ze strony pracowników ARiMR. Wszelkie wątpliwości można konsultować również za pośrednictwem infolinii. Także w tym roku bezpłatną pomocą służą eksperci z Ośrodków Doradztwa Rolniczego.

Komu przysługują dopłaty?

Dopłaty bezpośrednie przysługują rolnikom aktywnym zawodowo, prowadzącym działalność rolniczą. Muszą oni posiadać grunty o powierzchni co najmniej 1 ha. Ziemia, do której chcą otrzymać dofinansowanie, powinna być w ich posiadaniu na dzień 31 maja 2024 r. Wsparcie przysługuje także gospodarzom, który mają mniej niż 1 ha gruntów, ale spełniają warunki do przyznania płatności związanych ze zwierzętami a łączna kwota płatności bezpośrednich, które mieliby otrzymać, wynosi co najmniej 200 euro.

Katalog płatności

Katalog płatności, o które można się ubiegać w tegorocznej kampanii, jest podobny do tego z 2023 roku. Jak poinformowało MRiRW, będą też nowe. Jedna z nich to wdrożenie płatności dla małych gospodarstw, która podobnie jak przed rokiem, ma być przeznaczona dla rolników posiadających do 5 ha. użytków rolnych. Propozycja ta wymaga jeszcze akceptacja Komisji Europejskiej. Natomiast w niedługim czasie Parlament Europejski będzie głosować nad zmianami w rozporządzeniach poświęconych warunkowości. W odniesieniu do poszczególnych państw członkowskich modyfikacje przepisów mają dotyczyć: zwolnienia gospodarstw do 10 ha z kontroli i sankcji za niespełnianie warunkowości; większej swobody w decydowaniu o obowiązkowym okresie utrzymania okrywy glebowej (GAEC 6); uznania dywersyfikacji upraw za alternatywę dla zmianowania (GAEC 7) czy zniesienia obowiązku ugorowania 4 proc. gruntów ornych (GAEC 8). Z tą ostatnią zmianą związane jest wprowadzenie nowego ekoschematu – Grunty wyłączone z produkcji. Więcej informacji o planowanych zmianach na portalu MRiRW: Nowe płatności w Planie Strategicznym WPR – otwórz oraz Planowane zmiany w płatnościach bezpośrednich – otwórz

Wnioski o przyznanie dopłat wraz z załącznikami są przyjmowane do 15 maja 2024 r. Tradycyjnie dokumenty będzie można dostarczyć również po tym terminie, ale za każdy roboczy dzień opóźnienia płatność zostanie pomniejszona o 1 proc. Z kolei na wprowadzanie korekt bez konsekwencji finansowych jest czas do 31 maja 2024 r. Po tej dacie płatności do powierzchni objętych zmianami będą także obniżane o 1 proc. za każdy dzień zwłoki. Zarówno w przypadku składania wniosków, jak i ich modyfikowania, ostateczny termin zakończenia tegorocznej kampanii przypada 9 czerwca 2024 r., ale ponieważ jest to niedziela, wnioski będzie można składać do 10 czerwca 2024 r.

Zmiany w płatnościach bezpośrednich

Resort rolnictwa przygotował zestawienie najważniejszych zmian i uproszczeń w zakresie płatności bezpośrednich i płatności obszarowych II filaru WPR, które będą obowiązywać w kampanii 2024 r.

1. Główne zmiany dotyczące warunkowości:

• wprowadzenie częściowej derogacji od normy GAEC 8, obowiązującej na mocy rozporządzenia Komisji (UE) 2024/587 – umożliwiającej rolnikom i innym beneficjentom spełnienie tej normy poprzez przeznaczenie minimalnego udziału co najmniej 4% gruntów ornych na obszary i elementy nieprodukcyjne, w tym grunty ugorowane lub uprawy wiążące azot lub międzyplony. Przy czym międzyplony i uprawy wiążące azot muszą być uprawiane bez stosowania środków ochrony roślin, a współczynnik ważenia w odniesieniu do międzyplonów wynosi 1;
• uzupełnienie definicji nawozów w ramach normy GAEC 4  o każdą inną substancję zawierającą związek lub związki azotu rolniczo wykorzystywaną w celu zwiększenia wzrostu roślinności. Tym samym definicja obejmuje m.in. produkty pofermentacyjne, pozostałości z gospodarstw rybackich, odchody zwierzęce oraz osady ściekowe wchodzące w zakres programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu;
• w przypadku normy GAEC 7 i GAEC 8 – rezygnacja z obowiązku składania oświadczenia na rzecz prowadzenia rejestrów zabiegów agrotechnicznych lub posiadaniu innych dokumentów zawierających m.in. numer działki ewidencyjnej, oznaczenie działki rolnej, informacje o wykonanych zabiegach.

2. Zmiany w zakresie płatności dla młodych rolników:

• odstąpienie od wymogu posiadania przez rolnika ubiegającego się o przyznanie płatności dokumentu potwierdzającego, że podlegał ubezpieczeniu w KRUS;
• ograniczenie wymogu składania oświadczenia w celu ustalenia daty rozpoczęcia działalności rolniczej – tylko w przypadku nieposiadania przez małżonka rolnika numeru PESEL.

3. Zmiana w zakresie płatności związanych z produkcją do zwierząt:

• ograniczenie zakresu informacji koniecznych do weryfikacji zgłoszenia dokonanego w systemie IRZ w celu kwalifikacji zwierzęcia do płatności do danych wynikających z przepisów unijnych.

4. Zmiana dla spółdzielni ubiegających się o płatność redystrybucyjną lub płatność do roślin pastewnych:

• wprowadzenie możliwości złożenia przez spółdzielnię oświadczenia o poddaniu się badaniu lustracyjnemu.

5. Główne zmiany w zakresie ekoschematów obszarowych:
   
   ⇒ w ekoschemacie Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi, w przypadku praktyk:

• Wymieszanie obornika na gruntach ornych w terminie 12 godzin od jego aplikacji oraz Stosowanie nawozów naturalnych płynnych innymi metodami niż rozbryzgowo: (i) utrzymano możliwość weryfikacji realizacji praktyk poprzez składanie oświadczenia o wykonaniu praktyk również w kolejnych latach wdrażania ekoschematów, w sytuacji jeżeli rolnik nie będzie mógł wykonać zdjęcia geotagowanego oraz zrezygnowano z obowiązku prowadzenia rejestru; (ii) w odniesieniu do gruntów ornych wprowadzono odstępstwo umożliwiające złożenie oświadczenia lub zdjęcia geotagowanego o wykonaniu praktyk do 30 listopada, jeżeli mają zastosowanie przesłanki, wskazujące na sytuacje uniemożliwiające dokonanie zbiorów lub nawożenia z uwagi na niekorzystne warunki pogodowe, o których mowa w „Programie działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu”; (iii) nałożenie na ARiMR obowiązku wzywania rolników w przypadku, jeżeli nie złożyli oświadczenia/zdjęcia geotagowanego na potrzeby realizacji tych praktyk;
   
• Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia w wariancie dotyczącym wapnowania – zrezygnowano z obowiązku składania oświadczenia, że rolnik nie otrzymał decyzji Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w sprawie przyznania dofinansowania na zakup nawozu wapniowego;
   
• Międzyplony ozime lub wsiewki śródplonowe: doprecyzowano, że w ramach międzyplonów może być stosowana forma jara lub ozima roślin tworzących mieszankę międzyplonu ozimego, a w przypadku wsiewki śródplonowej zrezygnowano z obowiązku składania oświadczenia o dacie zbioru uprawy w plonie głównym na rzecz prowadzenia rejestru zabiegów agrotechnicznych.
  
  ⇒ w ekoschemacie Integrowana Produkcja Roślin doprecyzowano, że płatności są przyznawane również, jeżeli małżonek rolnika prowadzi uprawy roślin zgodnie z metodykami integrowanej produkcji roślin.

6. Główne zmiany w ekoschemacie Dobrostan zwierząt PS WPR:

• nowa płatność dla rolników uczestniczących w krajowych systemach jakości (obecnie są to: system QMP dla bydła rzeźnego i system QAFP dla świń, kurcząt brojlerów i indyków rzeźnych) z tytułu obowiązujących w tych systemach ograniczeń w zakresie stosowania antybiotyków;
• w przypadku realizacji wariantu Dobrostan koni utrzymywanych w systemie otwartym, dopuszczone zostanie utrzymywanie ogierów w pomieszczeniach/budynkach i otrzymanie do nich wsparcia wg stawki dla wariantu Dobrostan koni utrzymywanych w pomieszczeniach lub budynkach;
• obowiązek odbycia jednorazowego, bezpłatnego szkolenia z zakresu metod ograniczających stosowanie antybiotyków u zwierząt. Rolnik będzie miał możliwość odbyć szkolenie w terminie do dnia 14 marca roku następującego po roku, w którym złożył wniosek poprzez udział w jednej z trzech dostępnych form: (i) ekranowo (samodzielnie poprzez dostęp on-line 24 h/7 dni w tygodniu), (ii) webinarium (on-line z udziałem osoby prowadzącej i transmisji na żywo), (iii) stacjonarnie (w oddziale ODR).

7. Główne zmiany w zakresie interwencji rolno-środowiskowo-klimatycznych:

• złagodzenie warunków i wymogów w ramach Interwencji Bioróżnorodność na gruntach ornych, m.in.: zmniejszenie liczby wymaganych gatunków w mieszance wykorzystywanej do założenia pasa kwietnego (z 10 do 8 gatunków) lub ogródka bioróżnorodności (z 20 do 15 gatunków), zwiększenie maksymalnej szerokości pasa kwietnego (z 9 m do 20 m), rezygnacja z wymogu 50% udziału gruntów ornych w powierzchni wszystkich użytków rolnych w gospodarstwie;
• uproszczenie wnioskowania poprzez wykorzystanie warstw cyfrowych opracowanych przez Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w ramach interwencji przyrodniczych na obszarach Natura 2000 (w roku 2023 – warstwy GIOŚ dla dubelta i wodniczka, od 2024 r. warstwy GDOŚ dla pozostałych siedlisk i gatunków);
• obniżenie wymaganej min. obsady zwierząt w interwencjach przyrodniczych z 0,5 do 0,3 DJP/ha.

8. Główne zmiany w zakresie interwencji Rolnictwo ekologiczne PS WPR oraz działania Rolnictwo ekologiczne PROW 2014–2020, obejmujących: uprawy na gruntach ornych, uprawy sadownicze oraz TUZ:

• w przypadku interwencji PS WPR oraz działania PROW­ – możliwość zastąpienia  uprawy sadowniczej  uprawą na gruntach ornych, a w przypadku interwencji PS WPR – możliwość: (i) zastąpienia  upraw na gruntach ornych  uprawami sadowniczymi, (ii) zastąpienia  TUZ uprawami na gruntach ornych lub sadowniczymi,  (iii)   zmiany gatunku uprawy sadowniczej;
• obniżenie wymaganej min. obsady zwierząt w przypadku premii za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą z 0,5 do 0,3 DJP/ha;
• przyznawanie płatności ekologicznych do gruntów wykorzystywanych na potrzeby spełnienia normy GAEC 8, tj. ugorów bez produkcji wg stawki dla upraw rolniczych po okresie konwersji (1.571 PLN/ha). Grunt musi pozostawać w systemie rolnictwa ekologicznego.

9. Główne zmiany w zakresie interwencji leśnych i zadrzewieniowych PS WPR:

• wprowadzenie uproszczeń w przypadku ubiegania się o przyznanie pomocy do gruntów zalesionych w wyniku sukcesji naturalnej poprzez rezygnację z załącznika do wniosku, jakim była mapa geodety;
• rozszerzenie listy gatunków drzew i krzewów, które mogą być wykorzystywane w interwencjach leśno-zadrzewieniowych;
• doprecyzowanie przepisów w zakresie dokumentów planistycznych z gminy, które stanowią załącznik do wniosku o sporządzenie planu zalesienia.

10. Zmiany w zakresie Płatności ONW:

Od 2024 r., zwiększone zostały stawki płatności na obszarach ONW typ górski i podgórski dla rolników posiadających zwierzęta trawożerne.

• na obszarach strefy II ONW typ specyficzny tzw. podgórskiej ze zwierzętami, ze stawki 550 zł/ha do 676 zł/ha,
• na obszarach ONW typ górski, z 750 zł/ha do 829 zł/ha.
  Ponadto zmniejszony został wymóg minimalnej obsady zwierząt trawożernych uprawniającej do ubiegania się o te płatności z 0,5 DJP do 0,3 DJP.

Prezentacje dotyczące poszczególnych interwencji – otwórz

Źródło: ARiMR