Ministerstwa Rolnictwa odpowiedziało w sprawie zapytania izby rolniczej o kontynuację ogólnopolskiego programu regeneracji środowiskowej gleb poprzez ich wapnowanie. W piśmie wskazano, że wapnowanie gleb przynosi duże korzyści dla gleby, a rolnicy stosując zabieg wapnowania przyczyniają się również do poprawy ogólnego stanu środowiska, w tym jakości gleb i wód. Ministerstwo wielokrotnie występowało do Ministra Klimatu i Środowiska z prośbą o rozważenie możliwości kontynuacji Programu w kolejnych latach.
Z otrzymanych informacji wynika, że Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) przeznaczył na realizację Programu w latach 2019-2024 kwotę 300 000 000 zł. Łączne zobowiązania z tytułu umów udostępnienia środków podpisanych przez NFOŚiGW z wojewódzkimi funduszami ochrony środowiska i gospodarki wodnej (WFOŚiGW) wynoszą 299 940 669,19 zł. Oznacza to w praktyce wyczerpanie się budżetu na Program. Z przesłanych wyjaśnień wynika również, że NFOŚiGW obciążony jest finansowaniem innych zadań wynikających m.in. z obowiązku ustawowego. Powyższe zobowiązania finansowe znacząco ograniczają możliwości przyznania przez NFOŚiGW dodatkowych środków na realizację innych programów. Ewentualne kontynuowanie Programu uwarunkowane będzie dostępnością środków w budżecie NFOŚiGW, które będą mogły być redystrybuowane na ten cel.
Ministerstwo przypomina równocześnie, że mając na uwadze powyższe oraz fakt, że zakwaszenie gleb jest procesem ciągłym i nie ma możliwości całkowitego ich odkwaszenia, w PS WPR zaplanowano od 2023 r. w ramach dobrowolnych do stosowania dla rolnika i dodatkowo płatnych ekoschematów, możliwość skorzystania z ekoschematu Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi. Obejmuje on m.in. praktykę Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia w wariancie z wapnowaniem. W ramach tej praktyki wsparcie w zakresie wapnowania do danej działki rolnej przysługuje raz na 4 lata do gruntów o pH ≤ 5,5, które zostały poddane zabiegowi wapnowania, jeżeli rolnik w okresie 4 lat poprzedzających rok złożenia wniosku o przyznanie płatności nie otrzymał z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej decyzji w sprawie przyznania dofinansowania na zakup nawozu wapniowego.
Ponadto poinformowano, że w roku 2023 z praktyki Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia w wariancie z wapnowaniem skorzystało 5 237 rolników na łącznej powierzchni ok. 143,5 tys. ha. Według danych z dnia 21 lipca 2024 r., w kampanii na 2024 r. – łącznie na oba warianty praktyki: podstawowy i z wapnowaniem – złożono 37 356 wniosków, a zadeklarowana łączna powierzchnia dla wariantu z wapnowaniem wyniosła ok. 149 tys. ha.
Z autorem tekstu można się skontaktować poprzez e-mail: wirleszno@wir.org.pl
Opracowanie: Paweł Dopierała
