Identyfikacja bydła może niebawem wkroczyć w epokę elektroniczną, tym samym zwiększając bezpieczeństwo żywności. Na paryskim ‘Salon de l’Agriculture’ (Paryski Salon Rolniczy) Komisja Europejska ogłosiła, że przygotuje propozycję cyfrowej identyfikacji dla bydła, ulepszając istniejący system plastikowych oznaczeń. DG SANCO, Dyrekcja Generalna ds. Zdrowia i Ochrony Konsumentów przy Komisji Europejskiej, potwierdza, że ten krok zapewni bezpieczeństwo żywności i kontrolę nad rozprzestrzenianiem się chorób wśród zwierząt. Lekarze weterynarii odgrywają kluczową rolę w tym procesie.
Wzmocnienie obecnego systemu identyfikacji zwierząt w obrębie UE
Komisja Europejska pracuje nad propozycją wprowadzenia elektronicznej identyfikacji dla bydła. Monitorowanie zwierząt i produktów odzwierzęcych na terenie Unii Europejskiej jest ważne dla ochrony zdrowia zwierząt i konsumentów. Istnieje już specjalne prawo UE traktujące o używaniu elektronicznego identyfikowania dla innych zwierząt (np. zwierząt domowych, koni, owiec, kóz). Identyfikacja elektroniczna bydła mogłaby dodać ok. 90 milionów zwierząt do cyfrowego systemu kontroli.
Cyfrowe identyfikatory to zysk dla rolników i przemysłu spożywczego
Wprowadzenie elektronicznej identyfikacji bydła spowoduje, że obecny system będzie dokładniejszy i szybszy, zwiększając tym samym możliwości monitorowania zwierząt i produktów odzwierzęcych. Taka identyfikacja jest także niezbędna do zarządzania kryzysami chorobowymi, gdy takie wystąpią. Elektroniczna identyfikacja uprości obecne procedury administracyjne, a także zwiększy konkurencyjność sektora spożywczego ponieważ stanowi doskonałe narzędzie do polepszenia zarządzania i automatyzacji gospodarstw. Ponadto identyfikator pomoże w zapobieganiu oszustwom i nadmiernemu rozmnażaniu zwierząt.
Bernard Van Goethem, dyrektor do spraw Zdrowia i Dobrostanu Zwierząt (DG SANCO) mówi: “Wprowadzenie bydła do naszego programu identyfikacji będzie bardzo ważnym tematem działań w 2011 roku. Identyfikacja pomoże utrzymać bezpieczeństwo żywności i higienę na najwyższym możliwym poziomie. Jest kluczowa w zapobieganiu rozprzestrzeniania się pryszczycy, BSE i klasycznego pomoru świń. Dodatkowo identyfikacja zapewnia wysoką jakość i smak przez odpowiednie oznaczanie bydła.”
Lekarze weterynarii w naszym codziennym życiu, lekarze weterynarii w Paryżu
W 2011 roku obchodzimy 250-lecie zawodu lekarza weterynarii. Z tej okazji Komisja Europejska postanowiła zorganizować cykl imprez nazwanych „Światowym Rokiem Weterynarii 2011”. W jego ramach odbędą się,zjazdy oraz inne aktywności organizowane przez narodowe instytucje weterynaryjne. Trwa również międzynarodowy konkurs fotograficzny. DG SANCO i OIE – Światowa Organizacja Zdrowia Zwierząt – połączyły swoje stoiska podczas Paryskiego Salonu Rolniczego, aby promować „Rok Weterynarii” przez wspólną kampanię “Lekarze weterynarii w twoim codziennym życiu”. Wspólne stoisko ma charakter interaktywny. Dla zwiedzających przygotowano szereg atrakcji, w tym także konkursów.
Rolnicy pytają
1. Czym jest identyfikowalność żywności?
Identyfikowalność oznacza możliwość śledzenia żywności, pasz, zwierząt przeznaczonych do uboju oraz produktów pochodzenia zwierzęcego na każdym etapie produkcji, przetwarzania i dystrybucji.
2. Dlaczego jest ważna?
Identyfikowalność stała się istotna ponieważ pozwala na lokalizowanie i śledzenie zwierząt m. in. dla celów weterynaryjnych. W konsekwencji prowadzi do efektywnej kontroli i zmniejszenia chorób wśród zwierząt, a także zmniejszenia rozprzestrzeniania się chorób odzwierzęcych wśród ludzi.
3. Jakie zwierzęta podlegają procesowi identyfikowalności?
Identyfikacja zwierząt (znakowanie) – jedna z najważniejszych podpór systemu identyfikowalności – została już wprowadzona w UE dla kilku gatunków zwierząt, w tym dla koni, zwierząt domowych, bydła, owiec, kóz i świń.
4. Jak działa system identyfikowalności?
System identyfikowalności musi jasno wskazywać pochodzenie produktów odzwierzęcych oraz drogę jaką one przebywają (krok w tył i krok w przód). Z systemu mogą na bieżąco korzystać zarówno lekarze weterynarii jak i odpowiednie organy władzy państwowej. System identyfikowalności oparty jest na kilku kluczowych elementach:
- identyfikacji każdego zwierzęcia od momentu urodzin do uboju
- rejestrze danych dot. transportu (zarówno miejsce pochodzenia jak i miejsca przeznaczenia zwierzęcia)
- rejestrze zwierząt (dokument o śmierci zwierzęcia oraz jej przyczynie i miejscu pogrzebania)
- centralnej bazie danych – zdolnej do przechowywania wyżej wymienionych informacji oraz do szybkiego ich wykorzystania w celu śledzenia zwierząt.
5. Czy nie będzie to niebezpieczne dla zdrowia konsumentów?
Jednym z głównych celów wprowadzenia systemu identyfikowalności jest zapewnienie ochrony konsumenta i bezpieczeństwa żywności. Obecny system identyfikowalności wołowiny został wprowadzony w UE jako odpowiedź na kryzys BSE (choroba szalonych krów) w celu przywrócenia zaufania konsumentów do wołowiny i produktów wołowych.
6. Co się zmieni w roku 2011?
Rok 2011 przyniesie pozytywne usprawnienia w kwestii identyfikowalności zwierząt. Komisja Europejska pracuje nad propozycją wprowadzenia elektronicznej identyfikacji dla bydła, zamieniając konwencjonalny, plastikowy system znakowania na elektroniczny. Istniejący system jest dobrze postrzegany jeżeli chodzi o ochronę konsumentów. Elektroniczne identyfikatory znacząco usprawnią proces identyfikowalności. Szybkość i dokładność transferu osiągana dzięki e-czytnikom poprawi możliwości śledzenia zwierząt i produktów odzwierzęcych, zapewniając większe bezpieczeństwo żywności przez ściślejszą kontrolę weterynaryjną.
7. Czy wszystkie kraje Europy wprowadzą ten system?
Identyfikowalność wołowiny oraz znakowanie każdej sztuki bydła tradycyjną metodą są obowiązkiem na terenie całej UE. Zasady wprowadzania elektronicznych identyfikatorów dla bydła (EID) będą dokładnie omawiane, tak aby zapewnić jak najwięcej korzyści.
8. Czy to spowoduje, że mięso będzie droższe?
Najnowsze badania ekonomiczne nad wprowadzeniem elektronicznego identyfikatora EID dla bydła wykazują, że wpływ na ceny wołowiny będzie niewielki.
9. Czy to spowoduje, że mięso będzie bezpieczniejsze?
Trzeba zaznaczyć, że obecny system identyfikacji i identyfikowalności bydła jest postrzegany jako skuteczny. Koresponduje również z bieżącymi celami polityki zapewniania ochrony konsumentom i bezpieczeństwa żywności. Usprawniony, elektroniczny system zmniejszy ilość błędów przy identyfikacji i zredukuje czas wysyłania i analizowania powiadomień wymaganych – między innymi – w trakcie zarządzania kryzysami chorobowymi.
10. Czy konsument będzie wiedział czym odżywiało się zwierzę (czy jest to uwzględnione na opakowaniu, w sklepach?)
Obecny system identyfikowalności nie informuje o tym co zwierzę spożywało. Wskazuje zaś gdzie było hodowane. Obecny system identyfikowalności wołowiny pozwala na oznakowanie w jakich krajach członkowskich UE bydło się urodziło, zostało wyhodowane i gdzie zostało ubite (np. „urodzone” w Hiszpanii, „wyhodowane” we Francji i „ubite” w Niemczech)
11. Ile będzie kosztować cyfrowe znakowanie?
Zgodnie z badaniami ekonomicznymi koszt elektronicznego znacznika na ucho wyniesie między 2 a 3 euro za zwierzę.
12. Jak będą wyglądały przekaźniki?
Najczęściej używane są elektroniczne znaczniki na uszy. Są to pokryte plastikiem przekaźniki, które należy zawiesić na uchu zwierzęcia jednorazowym mechanizmem, lub przywiesić do starego znacznika w taki sposób, aby nie można go było zdjąć bez uszkodzenia.
Poza znacznikami na uszy, wyróżniamy elektroniczne kapsułki i wszczepy używane jako przekaźniki dla odczytania RFID zwierzęcia.
Elektroniczne kapsułki dla przeżuwaczy są umieszczane w specjalnych pojemnikach pozwalających na doustne zaaplikowanie w taki sposób, że przekaźnik pozostaje w żołądku przeżuwacza na stałe.
Wszczepy to małe przekaźniki, które zawierają się w biozgodnym i nieprzepuszczającym materiale – takim jak szkło – który zostaje wszczepiony w ciało zwierzęcia. Najczęściej używane są do identyfikowania zwierząt domowych i koni.
13. Czy znacznik stwarza problemy z zawieszeniem na uchu?
Rolnicy mają już doświadczenie z zawieszaniem obecnych znaczników na uszy. Nowe przekaźniki nie wymagają żadnego dodatkowego szkolenia w tym zakresie.
14. Jakie korzyści przyniesie to rolnikom?
Elektroniczny identyfikator (EID), w połączeniu z e-sczytywaniem może pomóc w zmniejszeniu ilości błędów identyfikacyjnych i skrócić czas wykonywania powiadomień. Jedną z największych korzyści systemu jest zmniejszenie problemów administracyjnych powodowanych przez wymóg wykonywania pisemnych powiadomień dla hodowców (rolników i ich wspólników). Obecnie wszelkie powiadomienia dotyczące bydła (urodzenia, zgony, przemieszczanie się zwierząt) muszą być ręcznie rejestrowane i konwertowane na format elektroniczny do komputerowej bazy danych. EID zwiększy także konkurencyjność sektora spożywczego, ponieważ stanowi doskonałe narzędzie do polepszenia zarządzania i automatyzacji gospodarstw. Ponadto identyfikator pomoże w zapobieganiu oszustwom i nadmiernemu rozmnażaniu zwierząt.
15. Jakie korzyści otrzymają producenci żywności?
Oprócz wzmocnienia obecnego systemu identyfikowalności, ochrony konsumentów i bezpieczeństwa żywności, EID w połączeniu z e-sczytywaniem zmniejszy problemy administracyjne i koszty pracy, zwłaszcza w branży mięsnej.
16. Jaką rolę odgrywa Komisja Europejska i DG SANCO?
Ich rolą jest koordynowanie procesu ustanowienia systemu identyfikacji i identyfikowalności zwierząt w porozumieniu z krajami członkowskimi UE i przemysłem spożywczym. Dodatkowo KE i DG SANCO zapobiegają powstawaniu nierówności między członkami UE przez kontrolowanie działań właściwych organów w krajach członkowskich oraz pomagają w zrozumieniu zasad wprowadzanego systemu. Dzięki tym działaniom gwarantują równe traktowanie rolników i konsumentów na terenie UE i pomagają w zachowaniu konkurencji na rynku.
17. Jaką rolę odgrywają rządy poszczególnych państw Unii?
Zapewniają poprawne wprowadzenie systemu identyfikacji i identyfikowalności zwierząt przez inspekcje i kontrole na podmiotach biorących udział w łańcuchu produkcyjnym.
18. Jakich ważnych decyzji w sprawie wprowadzenia nowego systemu można się spodziewać w kolejnych miesiącach?
Zgodnie z przewidywaniami, propozycja UE w sprawie elektronicznych identyfikatorów dla bydła zostanie przyjęta w pierwszej połowie 2011 roku. Data decyzji w sprawie wprowadzenia systemu w dalszym ciągu musi zostać przedyskutowana z państwami członkowskimi.
19. Czy inne rodzaje zwierząt zostaną dołączone do systemu? Kiedy można się tego spodziewać?
EID obowiązuje już w Unii dla innych gatunków zwierząt. Nie ma w tym roku planów dodawania do systemu żadnych zwierząt poza bydłem.
