Jak będą kształtowały się dochody rolników w tym roku?

Produkcja roślinna

Niestety kupując drogie nawozy nie będziemy wiedzieli w jakich cenach rolnik będzie mógł sprzedać zboże czy rzepak. Na giełdzie MATIF, kontrakty na pszenicę we wrześniu br. są wyceniane na 253 Euro (ok. 1 100 zł przy obecnym kursie) a rzepak w kontraktach na sierpień jest wyceniony na 614 Euro (ok. 2 885 zł, przy obecnym kursie). Te ceny z pewnością będą podlegać korektom w zależności od rozwoju sytuacji na świecie. Według kalkulacji prowadzonych przez Wielkopolską Izbę Rolniczą można postawić tezę, że uprawa zbóż i rzepaku będzie wciąż opłacalna przy zachowaniu aktualnych parametrów co do kosztów, przychodów i plonowania. Kalkulacje kosztów produkcji w styczniowych cenach znajdziecie Państwo w zakładce „Kalkulacje” na www.wir.org.pl. Wzrosty cen sprzedaży w dużo mniejszym stopniu dotyczą buraków cukrowych i ziemniaków przemysłowych.

Niższa opłacalność tych upraw w stosunku do zbóż, rzepaku czy kukurydzy będzie skutkować zmniejszaniem się areałów tych upraw. To było już widoczne w roku 2021 r., który był rekordowy w Polsce, jeśli chodzi o zbiory kukurydzy.

Trzoda chlewna

Tragiczna sytuacja panuje na rynku trzody chlewnej. Ciągle nie widać sygnałów aby ta dramatyczna sytuacja miała się poprawić. Takie sygnały dochodzą nas z rynku niemieckiego czy też duńskiego. Świń jest coraz mniej, więc należy się spodziewać, że dojdzie w pewnym momencie do zwrotu cenowego. Jednak obawiamy się, że do tej pory wiele rodzinnych gospodarstw rolnych zrezygnuje z tego kierunku produkcji i już do niego nie wróci. W to miejsce powstaną wielkie, przemysłowe obiekty. Już w tej chwili, jak podaje Komisja Europejska, 2% rolników w UE produkuje 75% wieprzowiny. To jest prawdopodobnie powód, dla którego Komisja niechętnie patrzy na wspieranie tego sektora. Cierpi na tym polska, tradycyjna hodowla, której koncentracja jest na znacząco niższym poziomie. Takie podejście KE, zaprzecza idei wspierania małych i średnich gospodarstw rolnych.

Mleko

Średnia cena skupu mleka wynosi około 1,84 za litr i jest zróżnicowana w zależności od województwa. Na przykład w Wielkopolsce jest to 1,81 zł, a w województwie lubelskim 2 zł. Ceny produktów mleczarskich na giełdach światowych rosną, co pozwala mleczarniom podnosić te ceny. Z drugiej strony, bardzo mocno rosną koszty produkcji, a przede wszystkim pasz i komponentów białkowych. Jeśli gospodarstwo nie ma własnej, mocnej bazy paszowej i opiera się na paszy z zakupu może mieć problemy z dopięciem budżetu i pokryciem kosztów, które według różnych  źródeł wahają się dzisiaj w okolicy 1,70 zł/l.

Drób

Ceny skupu drobiu ustabilizowały się na poziomie 4,65-4,90 zł/kg żywca, co zapewnia hodowcom minimalny poziom opłacalności przy dzisiejszych kosztach produkcji. Drób pozostaje naszym sztandarowym produktem eksportowym i stanowi aż 39% wartości tegoż eksportu. W roku 2021 udało się sprzedawać ten produkt w wyższych cenach. Odmrożeniu uległ segment HORECA i konsumenci powrócili do restauracji. Pozytywne dla drobiu są również trendy konsumenckie. Podczas gdy nieco spada spożycie mięsa w ogóle to dotyczy to raczej wieprzowiny i wołowiny.

Bydło

Sytuacja na rynku skupu żywca wołowego jest stabilna. Koniec rok ubiegłego oraz początek obecnego przyniósł wzrost stawek oferowanych przez skupy i jest dobrym rokowaniem dla producentów wołowiny. Oferowane ceny są stabilne i na razie nic się nie zapowiada, aby ceny te miały spadać.  Prognozuje się, że jeżeli nie będzie sytuacji związanych z zamykaniem gastronomii to możemy spodziewać się stabilnego wzrostu cen żywca wołowego.

Średnie ceny skupu bydła rzeźnego w wadze żywej oraz na WBC przedstawiają się następująco:

Warzywa i owoce

Zbiory podstawowych warzyw w Polsce były mniejsze niż przed rokiem, a to przekłada się na ceny. Ziemniaków jest o 10% mniej, więc płacimy za nie więcej. Już w listopadzie ceny skupu cebuli były wyższe o 22%. Ceny utrzymywać się będą w tendencji wzrostowej. Droższe w I kwartale 2022 roku będą prawdopodobnie również importowane i krajowe warzywa. Ich ceny mogą wzrosnąć pod wpływem zwiększonych kosztów ogrzewania szklarni (m.in. wzrostu cen gazu). Czy kolejne zbiory przyniosą obniżki stawek za warzywa? Niekoniecznie. Podwyżki cen środków do produkcji, głównie nawozów, mogą odbić się na zmniejszeniu powierzchni upraw warzyw w 2022 i poskutkować kolejnymi wzrostami cen w 2 połowie 2022 roku. Niska podaż warzyw podstawowych wpłynie na spadek zapasów, co w połączeniu z wysokim popytem utrzymywać będzie ceny warzyw w tendencji wzrostowej. Niska jakość i trwałość pozbiorcza mogą sprawić, że dynamika cen warzyw przyspieszy na koniec sezonu 2022.

Dla konsumentów obniżka VAT będzie najsilniej odczuwalna poprzez te kategorie owoców i warzyw, które z jednej strony cechują się względnie wysokim przeciętnym spożyciem, a z drugiej – wysoką ceną jednostkową. W polskich warunkach można tu wymienić przede wszystkim pomidory i ogórki, niektóre owoce cytrusowe czy owoce jagodowe (choć konsumpcja tych ostatnich rośnie przede wszystkim sezonowo latem, ze zbiorów krajowych). Trzeba natomiast pamiętać, że ogólnie skala obniżki ze względu na niską stawkę podatku, jaką objęta jest żywność, będzie miała raczej ograniczony wpływ na dynamikę cen.

Zapraszamy do zapoznania się z cenami owoców i warzyw oferowanymi na rynkach/targowiskach w styczniu 2022r., które są dostępne tutaj

Andrzej Przepióra, Aleksander Poznański, Kaja Walkowska
WIR