Są utrapieniem wielu rolników, sadowników i działkowców. Spotykamy je w wielu zacienionych miejscach i na różnych roślinach, a zmieniające się warunki atmosferyczne wpływają korzystnie na zwiększenie ich populacji.
Mięczaki zajadając różne części roślin wyrządzają duże straty na polach i w ogrodach doprowadzając nawet do gołożerów roślin. Pochłaniają wszystko: kiełkujące ziarno, siewki roślin, liście, kwiaty, łodygi oraz delikatne młode pędy. Widoczne szkody wyrządzają między innymi w ogórkach, pomidorach, szpinaku, buraku ćwikłowym, ziemniakach i sałacie. W uprawach sadowniczych swoją obecność zaznaczają na owocach porzeczek, truskawek i malin, na których wygryzają otwory lub zjadają je w całości. Pozostawiając na nich śluz oraz odchody przyczyniają się do rozwoju wielu chorób grzybowych, bakteryjnych i wirusowych.
Ślimaki żerują głównie w godzinach nocnych oraz podczas pochmurnych dni. W ciepłe i słoneczne dni chowają się w zacienionych i wilgotnych kryjówkach. Ślimaki z muszlami występują w ogrodach wśród różnych krzewów i roślin. Uaktywniają się szczególnie w godzinach wieczornych, a w dzień po opadach deszczu. W okresach suszy ich aktywność spada i nieruchomieją zasklepiając się w skorupach. Ślimaki z muszlami są mniej uciążliwe niż ślimaki nagie bez skorupek. Te właśnie są tegorocznym utrapieniem wielu pasjonatów roślin. Duże straty potrafi wyrządzić: pomrowik plamisty, pomrów wielki, ślinik luzytański i ślinik wielki. Przez cały okres wegetacyjny ślimaki nagie składają jaja w ilości 20-30 sztuk w glebie, pod kamieniami oraz w pobliżu roślin, na których żerują. Wilgoć jest ich przyjacielem a susza wrogiem.
Zwalczanie ślimaków nie należy do prostych
Warto zatem wdrożyć w życie i stosować jednocześnie kilka metod. Należy dbać o estetykę otoczenia i porządek na swoim terenie. Kosić regularnie trawę, wyrywać chwasty, usuwać gałęzie i resztki roślinne aby uniemożliwić ślimakom możliwości do schronienia. Panująca w tych miejscach wilgoć i chłód pomagają im przetrwać i wyrządzać kolejne szkody. Jednym ze sposobów na pozbycie się ślimaków i nie dopuszczenie do wyklucia się kolejnych osobników, jest przekopywanie w słoneczny dzień wierzchniej warstwy gleby w celu wydobycia i wysuszenia jaj ślimaków.
Kolejnym sposobem jest ich wyłapywanie i niszczenie. Można to osiągnąć zwabiając je do jednego miejsca. W tym celu wykłada się na mokrą glebę sklejki, deski, papę, liście kapusty a nawet gazety pod którymi ślimaki będą kryły się w ciągu dnia. Zebrane w jednym miejscu ślimaki należy pozbierać i przenieść w jak najbardziej odległe miejsce. Innym sposobem jest wabienie ich „na piwo”, które wylewamy w podstawki lub do zakopanych w ziemi słoików wypełnionych do 1/3 pojemności rozcieńczonym i lekko osłodzonym piwem. Te pułapki sprawdzamy codziennie i opróżniamy z ślimaków. Niestety zapach piwa może zwabić ślimaki zamieszkujące u naszych działkowych sąsiadów. W tym przypadku należy być czujnym. Ograniczyć występowania ślimaków w ogrodzie można także przez skrapianie roślin wyciągiem z czosnku.
Są rośliny których ślimaki nie lubią, wręcz nie tolerują. Należą do nich między innymi: orlik pospolity, bez czarny, krwawnik pospolity, bieluń dziędzierzawa, jeżówka purpurowa, lawenda, nasturcja wielkokwiatowa oraz wybrane gatunki traw. Na tej liście znajdują się też zioła takie jak tymianek właściwy, szałwia lekarska, hyzop lekarski, majeranek oraz cebula i czosnek. A może wprowadzić roślinę o nazwie narecznica samcza, czyli gatunek paproci z rodziny narecznicowatych i zrobić gnojówkę z jej liści lub wyściółkować nią glebę? Lub też przygotować odwar z papryki i pryskać nim rośliny.
Warto wykładać przynęty pokarmowe na ślimaki takie jak pokrojone jabłka i marchewki, plastry buraków a nawet przepołowione ziemniaki. Innym sposobem na ograniczenie występowania ślimaków jest rozsypywanie wokół roślin warstwy trocin, igliwia sosnowego, warstwy zgniecionych skorupek jaj, drobnych kamyków, suchego piasku zmieszanego z popiołem oraz plew jęczmiennych lub żytnich. Wysypane warstwy z wymienionych materiałów oblepią ciało ślimaków i stworzą pewną barierę nie do pokonania. Warto podlewać ogród w godzinach rannych a nie wieczornych. W ten sposób pokrzyżujemy ich plany i nie stworzymy dobrych warunków do żerowania.
A kiedy te metody nie pomogą, co wtedy?
Otóż wtedy pozostaje nam rozpocząć walkę ze ślimakami wykorzystując zalecane preparaty takie jak np. Anty-Ślimak, Ślimakol, Ślimax. Środki te działają toksycznie na rośliny, więc można posypać nimi tylko ścieżki. Można wybrać także preparat w postaci granulek o nazwie Mesurol Schneckenkorn, które działają na szkodniki jako przynęta i trucizna lub inny o nazwie Nemaslug zawierający pożyteczne nicienie rozmnażające się w ciele ofiar i w krótkim czasie doprowadzające do ich śmierci. Jak czytamy w informacji podanej przez Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy w Poznaniu –według danych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi z maja 2024, dostępnych jest 217 moluskocydów. W tym, 138 preparatów z metaldehydem, 76 na bazie fosforanu żelaza (III) oraz 3 preparaty z pirofosforanem żelaza. Ślimaki to szkodniki roślin, których znaczenie w ostatnich latach coraz bardziej wzrasta, ze względu na intensywność występowania i rozmiar wyrządzanych strat na różnych gatunkach roślin. Tegoroczna inwazja tych niezbyt miłych mięczaków spędza sen z powiek właścicielom upraw rolniczych, ogrodniczych oraz przydomowych ogródków. Walka jest trudna ale sposoby są.
Tekst Dorota Piękna-Paterczyk, główny specjalista ds. produkcji roślinnej WODR
