Chociaż w nowoczesnych gospodarstwach dojenie ręczne to już przeszłość, a czynność ta pozostaje głównie atrakcją w gospodarstwach agroturystycznych, to jednak klasyczne metody dojenia nie zostały zapomniane. Można to zrobić na trzy sposoby:
1. Piąstkowanie – powszechnie stosowana metoda dojenia, która nie deformuje wymienia ani strzyków i pozwala uzyskać czyste mleko. Polega na zamknięciu kciukiem i palcem wskazującym górnej część kanału strzykowego, zaciskając palce obejmujące strzyk u jego nasady, następnie dociskając do strzyka kolejno pozostałe palce, wyciska się mleko na zewnątrz.
2. Piąstkowanie – czyli tzw. dój na mokro, ponieważ może być wykonywany tylko mokrymi palcami. W tej metodzie używane są dwa palce i polega na uchwyceniu kciukiem i palcem wskazującym strzyka u nasady, a następnie pociąga w dół, przesuwając wzdłuż strzyka palce. Metoda ta nie jest wolna od wad, ponieważ tym sposobem łatwo można uszkodzić tkankę gruczołową wymienia, a także zanieczyścić mleko – mokre palce są najczęściej właśnie od mleka, które jest zdajane.
4. Kciukowanie – podobnie jak poprzedni sposób wpływa niekorzystnie na strzyk powodując jego deformację poprzez jednostajny ucisk w jednym miejscu. Równie podobnie, metoda ta może być prowadzona tylko na mokro i powoduje zanieczyszczenie mleka. Polega na przyłożeniu do strzyka ostatniego członu zgiętego kciuka, następnie zaciśnięciu na nim pozostałych palców (oprócz wskazującego) i zsuwaniu jednocześnie kciuka w dół strzyka.
Podczas dojenia ręcznego należy zachować kolejność zdajania poszczególnych ćwiartek wymienia. Za najbardziej właściwe uznaje się dojenie proste, polegające na wydojeniu najpierw ćwiartek przednich, a następnie tylnych.
PFHBiPM
