Preparat Karate Zeon 050 CS od firmy Syngenta otrzymał czasowe zezwolenie na stosowanie jesienią w jęczmieniu ozimym przeciwko mszycom jako wektorom wirusa żółtej karłowatości jęczmienia (ang. Barley yellow dwarf viruses, BYDVs).
Zezwolenie z przeznaczeniem do stosowania w uprawie jęczmienia ozimego w celu zwalczania mszyc obowiązuje w okresie od 15 września do 30 listopada 2024 r.
Jednocześnie preparat Karate Zeon 050 CS został zakwalifikowany przez Instytut Ochrony Roślin Państwowy Instytut Badawczy do stosowania w Integrowanej Produkcji jęczmienia ozimego w okresie od 15 września do 30 listopada 2024 r.
W uzasadnieniu do wniosku o czasowe zezwolenie na zastosowanie Karate Zeon 050 CS PZPRZ wskazał na wzrastającą presję mszyc spowodowaną przebiegiem pogody.
Głównym gatunkiem odpowiedzialnym za przenoszenie wirusa na zboża jest mszyca czeremchowozbożowa
Zmiany klimatyczne obserwowane w ostatnich latach, jak również w bieżącym roku, tj. okresy upałów trwające co najmniej 3 doby ze średnią temperaturową dobową powyżej 25 stopni Celsjusza powodują powstanie form permanentnie dzieworodnych mszyc, groźnych wektorów wirusa zasiedlających oziminy. Masowe pojawy tego szkodnika obserwowano w ostatnich latach, a prognozy z monitoringu przeprowadzonego wiosną wskazują, że również jesienią mszyce pojawią się w dużym nasileniu. Głównym gatunkiem odpowiedzialnym za przenoszenie wirusa na zboża jest mszyca czeremchowozbożowa, która bytując na swoim pierwszym żywicielu, jesienią przelatuje na rośliny jednoliścienne tj. trawy i kukurydzę, gdzie nabywa wirusa. Stąd również, wg PZPRZ, zwiększony areał uprawy kukurydzy ma wpływ na ilość jesiennych infekcji zbóż. Z kukurydzy oraz dzikich traw szkodnik przelatuje na wschodzące rośliny jęczmienia, gdzie dokonuje infekcji. Długa i ciepła jesień sprzyja rozprzestrzenianiu się zawirusowanych mszyc, które giną dopiero przy temperaturze – 6 stopni Celsjusza.
Ochrona niechemiczna może być wystarczająca
PZPRZ wskazał w piśmie na niechemiczne metody zwalczania mszyc, tj.: wczesny siew, zrównoważone nawożenie, izolacja przestrzenna od zbóż, traw i zakrzewień, walka z zachwaszczeniem, ochrona wrogów naturalnych mszyc oraz dobór odmian o wysokim stopniu pokrycia woskami powierzchniowymi. Wg Związku, metody te są stosowane przez producentów zbóż, jednak przy sprzyjających warunkach pogodowych dla rozwoju mszyc należy się liczyć z tym, że ochrona niechemiczna nie będzie wystarczająca, a nasilenie wystąpienia żółtej karłowatości jęczmienia bardzo duże. Nie ma możliwości ochrony uprawy zawirusowanej. W zwalczaniu mszyc-wektorów wirusów bardzo ważne jest terminowe wykonanie zabiegu odpowiednio dobranym insektycydem.
Brak skutecznej jesiennej ochrony powoduje straty w uprawach. Straty związane są z żerowaniem mszyc, które osłabiają rośliny, a uszkodzone miejsca są źródłem infekcji dla bakterii i grzybów. Ponadto, infekcja wirusowa przyczynia się do żółknięcia liści, skarłowacenia roślin oraz nasilenia krzewienia. W przypadku silnego porażenia, które powoduje zmniejszenie masy korzeniowej, żółknięcie rośliny i zmiany pokroju roślin, brak jest możliwości wzrostu porażonych roślin co skutkuje koniecznością zaorania upraw.
Zagrożenie dla jęczmienia ozimego ze strony mszyc w sezonie 2024 r.
Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy w Poznaniu w swojej opinii do wniosku PZPRZ potwierdził zagrożenie dla jęczmienia ozimego ze strony mszyc w sezonie 2024 r. Wg IOR-PIB wiosną br. stwierdzono wyjątkowo silne zawirusowanie plantacji. Obserwowane od lat ocieplenie klimatu przyczynia się do powstania zmian w rozwoju żywych organizmów. Szczególnie dynamicznie na zmiany klimatyczne reagują mszyce, które należą do najważniejszych szkodników upraw rolniczych. Rozwojowi licznych kolonii tych pluskwiaków sprzyjają ciepłe i umiarkowanie wilgotne lata. W optymalnych warunkach w ciągu kilkunastu dni potrafią zwiększyć nawet kilkudziesięciokrotnie swoją liczebność. Obecnie dużo większe ryzyko związane jest z bezpośrednią szkodliwością mszyc, czyli przenoszeniem przez nie wirusów w okresie wschodów ozimin, przede wszystkim żółtej karłowatości jęczmienia.
Dodatkowo w 2023 r. wykryto kolejne zagrożenie, tj. wirus G jęczmienia. Instytut wskazał, że zwalczanie mszyc – wektorów wirusów w zbożach ( szczególnie w jęczmieniu ozimym) obecnie jest bardzo trudne. IOR-PIB wskazał na metody niechemiczne oraz biologiczne jednak wymagają one uzupełnienia zabiegiem chemicznym.
Biorąc pod uwagę brak zapraw nasiennych oraz jedną substancję zarejestrowaną do zwalczania mszyc w uprawie jęczmienia ozimego w sezonie jesiennym IOR – PIB potwierdził tym samym zasadność wprowadzenia do obrotu środka Karate Zeon 050 CS.
Minister Zdrowia stwierdził, że ocena ryzyka dla konsumenta wynikającego z zastosowania przedmiotowego środka w uprawie jęczmienia ozimego wskazuje na brak zagrożenia dla zdrowia konsumenta. Zalecany zakres i sposób stosowania środka nie stwarza nieakceptowalnego ryzyka dla pracownika przy uwzględnieniu ubrania roboczego, jak również nie stwarza nieakceptowalnego ryzyka dla mieszkańców oraz osób postronnych. Zalecenia odnośnie stosowania rękawic ochronnych, ochrony oczu i twarzy oraz odzieży ochronnej zabezpieczającej przed oddziaływaniem środka w trakcie przygotowywania cieczy użytkowej oraz w trakcie wykonywania zabiegu znajdują się w treści etykiety preparatu.
Również Minister Klimatu i Środowiska pozytywnie zaopiniował przedmiotowy wniosek. Jednocześnie wskazał na zamieszczenie w etykiecie dodatkowych informacji w zakresie stref ochronnych oraz ewentualnego stosowania osłon na opryskiwaczach. W etykiecie środka zamieszczono informację o 5 m strefie ochronnej od zbiorników i cieków wodnych oraz terenów nieużytkowanych rolniczo. Odnosząc się do kwestii ewentualnego stosowania osłon na opryskiwaczach organ uznał, że nie ma potrzeby wprowadzania tego typu zapisów z uwagi na fakt, że aktualnie w rejestracji „stałej” na podstawie oceny środowiskowej dla zbóż ozimych przy 5 metrowej strefie buforowej nie ma konieczności stosowania dodatkowych technik redukujących znos cieczy użytkowej.
