Wsparcie kryzysowe dla rolników za straty poniesione w wyniku napaści Rosji na Ukrainę zostało przedłużone do końca roku. Pomoc obejmuje dopłaty do nawozów, zbóż, kredytów czy do paliwa.
Rządowe wsparcie, które zostało zatwierdzone przez Komisję tuż po wybuchu konfliktu, miało wygasnąć za miesiąc. Pierwotnie Bruksela nie zamierzała przedłużać go. Jednak teraz nastąpiła zmiana planów i pomoc publiczna mająca rekompensować rolnikom straty będzie obowiązywać przez kolejne sześć miesięcy.
Polscy rolnicy otrzymali największe wsparcie
Rolnicy w 22 krajach Unii Europejskiej otrzymali łącznie 10 miliardów euro pomocy. Polska otrzymała największą kwotę – 4 miliardy euro, podczas gdy Włochy otrzymały niecałe 2 miliardy 400 milionów euro, a Francja nieco mniej niż miliard euro. Pomoc ta obejmowała dopłaty do nawozów, zbóż, kredytów oraz paliwa.
11 kwietnia 2024 r. Komisja skonsultowała się z państwami członkowskimi w sprawie utrzymujących się poważnych zakłóceń w gospodarce, które dotyczą w szczególności sektorów produkcji podstawowej produktów rolnych, rybołówstwa i akwakultury. Komisja zapoznała się również z konkluzjami Rady Europejskiej z 17 i 18 kwietnia 2024 r. w sprawie znaczenia odpornego i zrównoważonego sektora rolnego dla bezpieczeństwa żywnościowego i strategicznej autonomii UE, a także z zachętą do kontynuowania prac nad ewentualnym przedłużeniem tymczasowych ram pomocy państwa w sytuacjach kryzysowych i w okresie transformacji.
W tym kontekście Komisja podjęła decyzję o przyjęciu ograniczonego przedłużenia okresu obowiązywania sekcji 2.1 tymczasowych ram pomocy państwa w sytuacjach kryzysowych i w okresie transformacji w odniesieniu do sektorów produkcji podstawowej produktów rolnych, rybołówstwa i akwakultury. Decyzja o opóźnieniu stopniowego wycofywania tymczasowych ram umożliwia państwom członkowskim zapewnienie ograniczonych kwot pomocy przedsiębiorstwom prowadzącym działalność w tych sektorach na kolejne sześć miesięcy, do 31 grudnia 2024 r. Dzięki temu państwa członkowskie będą miały więcej czasu na wdrożenie w razie potrzeby środków wsparcia.
Ile wyniesie pomoc?
Przedłużenie nie obejmuje zwiększenia pułapów określonych dla ograniczonych kwot pomocy. Państwa członkowskie będą zatem nadal mogły zapewnić przedsiębiorstwom dotkniętym kryzysem lub wynikającymi z niego sankcjami i środkami odwetowymi, w tym ze strony Rosji, środki w wysokości do 280 tys. euro w sektorze rolnym i do 335 tys. euro w sektorach rybołówstwa i akwakultury.
Zmiana nie ma wpływu na pozostałe przepisy tymczasowych ram pomocy państwa w sytuacjach kryzysowych i w okresie transformacji:
- sekcja 2.1, umożliwiająca państwom członkowskim przyznawanie ograniczonych kwot pomocy, zostanie wycofana do 30 czerwca 2024 r. we wszystkich sektorach innych niż produkcja podstawowa produktów rolnych, rybołówstwo i akwakultura;
- sekcja 2.4, umożliwiająca państwom członkowskim przyznawanie pomocy w celu zrekompensowania wysokich cen energii, również zostanie stopniowo wycofana do 30 czerwca 2024 r.;
- sekcje 2.2 i 2.3 dotyczące wsparcia płynności w formie gwarancji państwowych i subsydiowanych pożyczek oraz sekcja 2.7 dotycząca środków mających na celu wsparcie zmniejszenia zapotrzebowania na energię elektryczną zostały już wycofane 31 grudnia 2023 r.;
- sekcje 2.5, 2.6 i 2.8, których celem jest przyspieszenie zielonej transformacji i zmniejszenie zależności od paliw, będą dostępne do 31 grudnia 2025 r.
Równolegle, w świetle presji inflacyjnej w ostatnich latach oraz obecnej sytuacji, w której m.in. wysokie ceny surowców wpływają na sektor rolny, Komisja rozpocznie przegląd rozporządzenia w sprawie pomocy de minimis w rolnictwie. Rozporządzenie to wyłącza małe kwoty pomocy w sektorze rolnym z zakresu kontroli pomocy państwa, ponieważ uznaje się, że nie mają one wpływu na konkurencję i wymianę handlową na jednolitym rynku. Dokładniej rzecz ujmując, państwa członkowskie mogą przyznać wsparcie dla sektora rolnego w wysokości do 20 tys. euro na beneficjenta (25 tys. euro, jeżeli państwo członkowskie posiada centralny rejestr pomocy de minimis) przez okres trzech lat bez uprzedniego zgłoszenia Komisji do zatwierdzenia. Zasady pomocy de minimis w rolnictwie zostały ostatnio zmienione w 2019 r. i będą musiały zostać objęte przeglądem, zanim wygasną 31 grudnia 2027 r.
Źródło: KE
