Jakie są korzyści i zagrożenia produkcji biogazu rolniczego?
Powszechnie ocenia się, że inwestowanie w instalację do wytwarzania biogazu rolniczego lub produkcję energii elektrycznej przynosi realne korzyści ekologiczne oraz niemały przychód biznesowy.
Korzyści:
- Możliwość magazynowania i taniego przechowywania surowców
- Powszechna dostępność substratów, znane technologie uprawy i ogromny potencjał
- Niezależność mocy wytwórczych od warunków atmosferycznych i pór roku
- Wysoka sprawność układów CHP (układy kogeneracyjne) „Zerowy bilans” CO2, utylizacja metanu (wysoki efekt ekologiczny)
Zagrożenia:
- Relatywnie wysokie koszty inwestycyjne
- Wprowadzanie monokultur w uprawach
- Konkurencja dla produkcji żywności
- Brak jednoznacznych uregulowań prawnych (pomimo dużego postępu)
Co to jest biogazodochodowość?
Wielkość biogazodochodowości ocenia się poprzez wielkość tzw. centrów zysku:
- zagospodarowanie gnojowicy czy ewentualnie obornika
- wytworzenie metanu – tłoczenie do sieci lub bezpośrednio do pieca
- przemiana metanu (Kogeneracja CHP) w energię elektryczną i ciepło
- poferment jako nawóz płynny lub zgranulowany nawóz sypki lub biomasa
- czysta woda lub łatwy do obróbki ściek
Podstawowym czynnikiem efektywności biogazowni rolniczej jest koszt pozyskania substratu. W klasycznej biogazowni rolniczej zagospodarowuje się głównie gnojowicę świńską lub bydlęcą, której koszt pozyskania ocenia się na poziomie kosztów transportu oraz koszt kiszonki np. z kukurydzy czy sianokiszonki wytworzonej lub zakupionej po cenach rynkowych. Przyjmuje się, że w zależności od wybranej technologii, poniesionych kosztów budowy i eksploatacji (przy uwzględnieniu wszystkich czynników kosztowo-przychodowych) średnia opłacalność z jednego hektara użytków rolnych wyniesie od 5,2 do nawet 12,7 tys. zł i nie jest to przychód, lecz dochód (zysk brutto).
Najbardziej efektywna ekonomicznie (ze względu na wsparcie rządowe) jest zamiana oczyszczonego biogazu w energię elektryczną i sprzedaż jej (najlepiej jako energię szczytową) do operatora sieci energetycznej. Sprzedaż lub zagospodarowanie ciepła i pofermentu nawozowo (w płynie lub jako granulatu) jest mniej efektywne.
Co to są certyfikaty energetyczne?
Jest to gwarancja pochodzenia energii elektrycznej – prawo majątkowe powstające w wyniku automatycznej konwersji świadectw pochodzenia wystawionych przez Urząd Regulacji Energetyki – „zgodnie z Rozporządzeniem w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej oraz zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii”.
Obecnie stosowane biogazowe certyfikaty:
- Energia pozyskana z Odnawialnych Źródeł Energii – wszystkie biogazy (fizyczne wytwarzanie energii elektrycznej) – 274,92 zł/MWh
- Biogaz rolniczy wtłaczany do sieci (ekwiwalent certyfikatu zielonego) – 274,92 zł/MWh – Energia elektryczna wyprodukowana wysokosprawnie w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepła, dla mocy elektrycznej poniżej 1 MW – biogaz rolniczy – dowolna moc – 127,15 zł/MWh
- Energia elektryczna wyprodukowana wysokosprawnie w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepła o mocy elektrycznej powyżej 1 MW – nie dla biogazu rolniczego – NIE DOTYCZY
- Dla producentów energii w jednostkach kogeneracyjnych opalanych metanem pozyskiwanym w kopalniach lub biogaz – wszystkie biogazy (dowolna moc) – 59,16 zł/MW
Certyfikaty można łączyć (jedynie):
- zielony i żółty lub fioletowy
- brązowy i żółty lub fioletowy
Dla rachunku ekonomicznego należy uwzględnić także: 1. Gwarantowaną cenę energii elektrycznej tzw. czarnej; 195,21 zł/MWh 2. Sprzedaż ciepła ~ 22 zł/GJ 3. Dodatek do ceny energii elektrycznej za dostawy grafkowe (szczytowe) w kwocie w zależności od operatora ~ 60 zł/ MWh 4. Sprzedaż świadectw emisyjnych CO2 (Joint Implementation) ~ 60 zł/t 5. Sprzedaż (ewentualnie) nawozu ~ 400 zł/t
Czy są jakieś ulgi podatkowe?
Podatnikom podatku rolnego przysługuje ulga inwestycyjna z tytułu wydatków poniesionych na zakup i zainstalowanie urządzeń do wykorzystywania na cele produkcyjne odnawialnych źródeł energii: wiatru, biogazu rolniczego, słońca, spadku wód. Ulga inwestycyjna przyznawana jest po zakończeniu inwestycji i polega na odliczeniu od należnego podatku rolnego od gruntów położonych na terenie gminy, w której została dokonana inwestycja – w wysokości 25% udokumentowanych rachunkami i realnie poniesionych nakładów inwestycyjnych. Ulga z tytułu tej samej inwestycji nie może być stosowana dłużej niż przez 15 lat.
Jaka jest pewność inwestowania?
Podstawą stabilności prawnej jest nowa ustawa z dnia 19.08.2011 r. (podpisana 7 września br. przez Prezydenta RP) o zmianach w Prawie Energetycznym, która określa m.in.:
- defnicję biogazu rolniczego
- obowiązek, nałożony na sprzedawców z urzędu, zakupu energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnych źródłach energii (w tym z biogazu rolniczego), po średniej cenie jej sprzedaży w poprzednim roku kalendarzowym
- zwolnienie biogazowni rolniczych z ponoszenia wszelkich opłat skarbowych za czynności urzędowe związane z prowadzeniem przez Prezesa Agencji Rynku Rolnego rejestru przedsiębiorstw energetycznych zajmujących się wytwarzaniem biogazu rolniczego. Jednocześnie ostatnio ukazało się kilka rozporządzeń regulujących szczegółowe rozwiązania związane z wytwarzaniem i obrotem biogazem rolniczym.
Artur Brzeziński
Źródło: Polska Wieś, nr 5-6, czerwiec 2011, fot. sxc.hu
