W odpowiedzi na pismo KRIR w sprawie uwag i wniosków przekazanych przez wojewódzkie izby rolnicze do uruchomionej pomocy dla producentów zbóż, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju pismem z dnia 8 lipca 2024 r. poinformowało, że „Polska jest trzecim największym producentem zbóż w Unii Europejskiej”.
Liczba gospodarstw rolnych zajmujących się uprawą zbóż wyniosła 962,3 tys., tj. 88,3% ogółu gospodarstw rolnych, które zajmowały się uprawą ziemiopłodów. Przed wojną, w sezonie 2021/2022 sprzedała za granicę 32,7 mln ton pszenicy, co stanowiło około 16% światowego eksportu.
W kolejnym sezonie 2022/2023 eksport rosyjskiej pszenicy wzrósł do 47,5 mln ton, a jego udział w światowym handlu tym zbożem zwiększył się do 22,0%. W sezonie 2023/2024 eksport pszenicy z Rosji nadal będzie wzrastał i wyniesie 51,0 mln ton, co stanowić ma 23,8% światowego eksportu.
Rosja traktuje żywność, w szczególności zboża, jako broń, zalewając rynek światowy bardzo tanim ziarnem. Tak duży udział w światowym handlu powoduje, że ma ona bardzo duży wpływ na sytuację na międzynarodowym rynku zbóż, w tym na opłacalność produkcji.
Wysoki potencjał produkcyjny sprawia, że Polska jest dużym eksporterem netto zbóż. Zboża z Polski lokowane są zarówno na rynku europejskim jak i w krajach trzecich.
Pogłębiające się problemy na rynku zbóż w Polsce, zapoczątkowane zostały napływem nadmiernych ilości zbóż z Ukrainy po wybuchu wojny. Przejawiają się one w problemach ze sprzedażą przez rolników ziarna i eksportem polskiego ziarna.
Rolnicy ponoszą duże koszty magazynowania zbóż
Tym samym rolnicy ponoszą duże koszty magazynowania zbóż. Istnieje też uzasadniona obawa, że Polska nie będzie w stanie wyeksportować tylu zbóż, aby opróżnić magazyny przed kolejnymi żniwami.
A zatem określając początkowy termin sprzedaży zbóż do których udzielone zostanie wsparcie na styczeń br. brano pod uwagę wielkość skupu zbóż w kraju. Od stycznia br. ilość skupowanego zboża znacznie zmniejszyła się. Rolnicy, którzy posiadali miejsce woleli magazynować ziarno czekając na wzrost jego ceny. Należy mieć na uwadze, że głównym celem przyznania wsparcia było zwiększenie obrotu zbożem i konieczność opróżnienia magazynów przed nadchodzącymi żniwami.
Pomoc dla producentów tylko tych gatunków zbóż, dla których wykazano najniższe ceny
W związku z powyższym Rada Ministrów przyjęła rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, które przewiduje udzielanie pomocy dla producentów tylko tych gatunków zbóż, dla których wykazano najniższe ceny.
Mając na uwadze powyższe, o pomoc mogli ubiegać się producenci rolni, którym zagraża utrata płynności finansowej w związku z ograniczeniami na rynku rolnym spowodowanymi agresją Federacji Rosyjskiej wobec Ukrainy i którzy dokonali sprzedaży w okresie od dnia 1 stycznia 2024 r. do dnia 31 maja 2024 r. pszenicy, żyta, jęczmienia, pszenżyta lub mieszanek zbożowych podmiotom prowadzącym działalność w zakresie obrotu, skupu lub przetwórstwa zbóż, jak również podmiotom skupującym zboża w związku z prowadzoną przez te podmioty produkcją zwierzęcą.”
Jan Marciszewski
KRIR
