Ochrona środowiska w warsztacie maszyn rolniczych

Właściciele serwisów maszyn i urządzeń rolniczych mają sporo obowiązków nałożonych przez ciągle zmieniające się przepisy z zakresu ochrony środowiska.

W związku z coraz większym zainteresowaniem tymi zagadnieniami naszych czytelników przedstawiamy zarys podstawowych obowiązków, ciążących na podmiotach prowadzących działalność w zakresie napraw i serwisowania, zarówno maszyn jak i urządzeń.

1. Obowiązek uzyskania odpowiedniego zezwolenia lub pozwolenia

W zależności od ilości wytwarzanych odpadów niebezpiecznych oraz innych niż niebezpieczne 30 dni przed rozpoczęciem działalności związanej z usługami naprawczymi przedsiębiorca ma obowiązek wystąpić do odpowiedniego organu o stosowne pozwolenie zgodnie z Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 roku o odpadach (Dz.U. Nr 62, poz. 628 z późn. zm.).

Wyróżniamy następujące zezwolenia/pozwolenia:

• informacja o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania nimi – (do 0,1Mg/rok odpadów niebezpiecznych lub powyżej 5Mg/rok odpadów innych niż niebezpieczne) – złożenie informacji w urzędzie jest bezpłatne,
• decyzja zatwierdzająca program gospodarki odpadami niebezpiecznymi-jeżeli przedsiębiorca wytwarza 0,1-1 Mg/rok odpadów niebezpiecznych) – złożenie wniosku kosztuje 505zł,
• decyzja zatwierdzająca program gospodarki odpadami – (działalność polegająca na świadczeniu usług w zakresie budowy, rozbiórki, remontu budynku, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji lub napraw, a także przetwarzania odpadów zawierających. azbest w urządzeniach przewoźnych) – złożenie wniosku kosztuje 10 zł,
• pozwolenie na wytwarzanie odpadów-(powyżej 1Mg/rok odpadów niebezpiecznych lub 5.000 Mg /rok odpadów innych niż niebezpieczne)-złożenie wniosku kosztuje 506 zł – dla mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców.

Większość serwisów objęta jest koniecznością uzyskania pozwolenia na wytwarzanie odpadów, ponieważ w wielu przypadkach powstaje więcej niż 1 Mg rocznie odpadów niebezpiecznych.

Należy pamiętać, że pozwolenie na wytwarzanie odpadów wydawane jest na okres maksymalnie 10 lat i może wystąpić konieczność jego aktualizacji (np. zwiększenie limitów wytwarzania danego rodzaju odpadu lub wprowadzenie nowego odpadu).

Przykład:
Firma X prowadzi działalność w zakresie napraw serwisowych maszyn rolniczych w siedzibie w Warszawie oraz w 5 oddziałach na terenie całej Polski i w każdym z tych miejsc wytwarza powyżej 1 tony odpadów niebezpiecznych. Dodatkowo posiada również mobilny serwis dzięki któremu naprawa uszkodzonego elementu lub całej maszyny może odbyć się bezpośrednio „u klienta”.

W takim przypadku przedsiębiorca obowiązany jest do uzyskania pozwolenia na wytwarzanie odpadów dla siedziby w Warszawie oraz osobno dla każdego z oddziałów, a także wymagane w takim przypadku jest zatwierdzenie programu gospodarki odpadami na teren całego kraju. Reasumując przykład, przedsiębiorca musi otrzymać 7 pozwoleń: 6 pozwoleń na wytwarzanie odpadów oraz 1 zatwierdzenie programu gospodarki odpadami.

Dodatkowe pozwolenia ekologiczne
Czasami zdarza się, że stacje serwisowe zobowiązane są do uzyskania jeszcze innych pozwoleń, tj.:

• pozwolenie wodnoprawne na odprowadzanie ścieków, np. ścieki deszczowe z parkingów,
• pozwolenie wodnoprawne na pobór wód z własnych studni,
• pozwolenie na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, np. gdy prowadzone są usługi lakiernicze maszyn lub urządzeń,

2. Prowadzenie ewidencji odpadów
Po uzyskaniu odpowiedniego pozwolenia/zezwolenia serwis jest obowiązany do prowadzenia jakościowej i ilościowej ewidencji odpadów zgodnie z wzorami, które znajdują się w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 8 grudnia 2010 roku w sprawie dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów(Dz. U. Nr 249/2010/poz. 1673).

Uwaga!
Prawo dopuszcza możliwość stosowania uproszczonej ewidencji z zastosowaniem tylko karty przekazania odpadu, gdy firma:

• wytwarza odpady niebezpieczne w ilości do 100 kg/rok,
• wytwarza odpady inne niż niebezpieczne, niebędące odpadami komunalnymi, w ilości do 5 ton rocznie.

Ważne!
Należy pamiętać, że możliwość prowadzenia uproszczonej ewidencji nie zwalnia z obowiązku złożenia rocznego sprawozdania zbiorczego do Urzędu Marszałkowskiego.

Podstawowe dokumenty niezbędne do prowadzenie ewidencji to:

• karta przekazania odpadu (tzw.KPO),
• karta ewidencji odpadów (tzw.KEO),
• zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilości odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów.

Karta przekazania odpadu (KPO) jest dowodem zdania wytworzonego odpadu uprawnionemu odbiorcy. Należy pamiętać, aby poprosić wraz z kartą o aktualną decyzję na zbieranie odpadów, ponieważ oddając odpad nieupoważnionemu podmiotowi, nie przenosi się odpowiedzialności za zagospodarowanie odpadu! Dopuszcza się również sporządzanie zbiorczej karty przekazania odpadu, która dotyczy odbioru odpadu tego samego rodzaju, za pośrednictwem tego samego prowadzącego transport w czasie jednego miesiąca kalendarzowego.

Karta ewidencji odpadów (KEO) służy odnotowaniu działań związanych z gospodarowaniem tym odpadem – począwszy od jego wytworzenia, ewentualnego zagospodarowania we własnym zakresie oraz przekazania podmiotowi, który, posiadając stosowną decyzję administracyjną, dokona jego odzysku lub unieszkodliwienia. Karty ewidencji odpadów prowadzone są oddzielnie dla każdego rodzaju odpadu.

Zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilości odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów przedsiębiorca jest obowiązany przekazać marszałkowi województwa właściwemu ze względu na miejsce wytwarzania odpadów w terminie do dnia 15 marca za poprzedni rok kalendarzowy.

3. Opłata produktowa
Zdarza się również, że przedsiębiorca prowadzący serwis maszyn i urządzeń rolniczych importuje, dokonuje wewnątrzwspólnotowego nabycia części zamiennych w opakowaniach, lub maszyn i urządzeń, których częściami składowymi są m.in. opony czy olej. Wówczas taki przedsiębiorca zobowiązany jest do rozliczania się z tzw. „opłaty produktowej”, ponieważ ciążą na nim obowiązki recyklingu i odzysku odpadów opakowaniowych oraz produktów.

Przykład:

1. Jeżeli przedsiębiorca dokonuje importu lub wewnątrzwspólnotowego nabycia używanych lub nowych maszyn, których częścią składową są olej i opony, to ma obowiązek uiszczania opłaty produktowej.
2. Jeżeli przedsiębiorca dokonuje importu lub wewnątrzwspólnotowego nabycia części zamiennych, aby możliwa była wymiana uszkodzonego elementu, to również ma obowiązek uiszczania opłaty produktowej.

W celu uniknięcia płacenia wysokiej opłaty produktowej bezpośrednio do urzędu marszałkowskiego, ustawodawcy umożliwiają rozliczenie opłat produktowych i dokonanie tym samym „fizycznego” obowiązku recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych, a także produktów przez organizacje odzysku, które w istotny sposób obniżają wysokość opłaty produktowej. Możliwość ta daje oszczędności dla przedsiębiorcy nawet do 50 proc. wartości opłaty produktowej płaconej bezpośrednio do urzędu!

Oprócz samej opłaty należy również złożyć sprawozdanie o wysokości opłaty produktowej OŚ-OP1 do dnia 31 marca roku kalendarzowego następującego po roku, którego opłata dotyczy.

4. Opłaty za korzystanie ze środowiska
Podmiot korzystający ze środowiska (m.in. przedsiębiorca) ma obowiązek sporządzania sprawozdań z zakresu korzystania ze środowiska oraz uiszczania opłat z tym związanych, których wysokość sam ustala i wnosi je na rachunek właściwego urzędu marszałkowskiego ze względu na miejsce korzystania ze środowiska.

Wyjątek!
W przypadku opłat za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, wynikających z eksploatacji urządzeń, (przez które rozumie się niestacjonarne urządzenie techniczne, w tym środki transportu ) opłaty te wnosi się na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce rejestracji podmiotu korzystającego ze środowiska.

Podmiot korzystający ze środowiska wnosi opłatę do końca miesiąca następującego po upływie każdego półrocza. W tym samym terminie należy przedłożyć marszałkowi województwa oraz wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska wykaz zawierający informacje i dane wykorzystane do ustalenia wysokości opłat oraz wysokość tych opłat.

Ważne!
Nie wnosi się opłat z tytułu tych rodzajów korzystania ze środowiska, których półroczna wysokość wnoszona na rachunek urzędu marszałkowskiego nie przekracza 400 złotych.

Zestawienie podstawowych obowiązków sprawozdawczych związanych z prowadzoną działalnością w zakresie serwisowania lub napraw maszyn lub urządzeń rolniczych

Dokumentacja związana z poruszanymi tutaj zagadnieniami musi być przechowywana przez okres 5 lat od momentu wygaśnięcia ważności. Na żądanie organów kontrolujących dokumentacja musi być udostępniona. Może być prowadzona w formie elektronicznej, ale nie jest to wymogiem koniecznym.

Najczęściej występujące odpady powstające podczas napraw maszyn i pojazdów

Paulina Bąbka
ABFALEKO
www.abfaleko.pl