W odpowiedzi na pismo wystosowane przez Krajową Radę Izb Rolniczych (KRIR), Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi udzieliło 1 sierpnia 2025 r. szczegółowych wyjaśnień dotyczących zasad przyznawania płatności do krów oraz młodego bydła w przypadku spółdzielni rolniczych.
Preferencyjne podejście tylko w wybranych przypadkach
Jak wynika z odpowiedzi MRiRW, temat preferencyjnego traktowania spółdzielni rolniczych był analizowany już na etapie opracowywania Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 (PS WPR). Na jego podstawie wprowadzono odrębne rozwiązania dla spółdzielni ubiegających się o m.in.:
- płatność redystrybucyjną,
- płatność do roślin pastewnych,
- płatności ONW,
- interwencje środowiskowe poza obszarami Natura 2000.
Dlaczego nie dla krów i młodego bydła?
W przypadku płatności związanych z produkcją do młodego bydła i krów, nie przewidziano preferencji dla spółdzielni, ponieważ:
- Charakter wsparcia zgodnie z przepisami UE ma służyć utrzymaniu produkcji, a nie jej zwiększaniu.
- Celem jest zapobieganie spadkom produkcji, szczególnie w małych i średnich gospodarstwach, które są najbardziej zagrożone ekonomicznie.
Ekspertyza przeprowadzona przez IERiGŻ-PIB w maju 2020 r. wykazała, że największe trudności występują w gospodarstwach utrzymujących do 20 sztuk bydła – to one odnotowują najniższe dochody i są najbardziej narażone na rezygnację z produkcji.
Spółdzielnie – wyższa skala, mniejsze ryzyko
Spółdzielnie rolnicze, dzięki kolektywnemu gospodarowaniu, osiągają większą skalę produkcji i nie są objęte ryzykiem spadku produkcji w takim stopniu jak małe gospodarstwa. Tym samym nie kwalifikują się do wsparcia, którego głównym celem jest ochrona najmniejszych producentów.
Budżet też ma znaczenie
Resort rolnictwa zwraca uwagę, że wprowadzenie odrębnego traktowania spółdzielni znacząco zwiększyłoby wydatki w ramach płatności do krów i młodego bydła. Obecnie Polska może przeznaczyć maksymalnie 15% budżetu płatności bezpośrednich na tzw. płatności związane z produkcją.
Włączenie spółdzielni do tej formy wsparcia oznaczałoby konieczność obniżenia stawek dla innych grup rolników w kolejnych kampaniach.
Decyzja: zasady pozostają bez zmian
Biorąc pod uwagę powyższe argumenty, Ministerstwo Rolnictwa nie planuje zmian w zasadach przyznawania płatności do młodego bydła i krów dla spółdzielni rolniczych. Obecny model wsparcia, zatwierdzony przez Komisję Europejską, koncentruje się na pomocy małym i średnim gospodarstwom, które są najbardziej narażone na rezygnację z produkcji zwierzęcej.
