Patogeny znajdujące się w glebie są zagrożeniem dla roślin uprawnych, dla których ratunkiem mogą być przyjazne grzyby.
Wiele roślin posiada symbiotyczny, jeśli nie niezbędny do przetrwania, związek z grzybami glebowymi. Niemniej jednak równowaga ta może ulec zachwianiu i wówczas grzyby stają się pasożytami niszczącymi rośliny poprzez pozbawienie ich składników odżywczych. Każdego roku tego typu zakażenia grzybicze niszczą ponad 125 milionów ton upraw na całym świecie.
Z drugiej strony, chemiczne fungicydy również stanowią problem, gdyż zabijają pożyteczne grzyby glebowe, co ma poważne konsekwencje dla roślin. Ponadto chemiczne fungicydy powodują liczne skutki dla środowiska, w tym nie tylko podrażnienia u ludzi, ale również wiele innych, być może jeszcze nieznanych. Branże rolnicza i ogrodnicza potrzebują sposobów radzenia sobie z zakażeniami grzybiczymi bez konieczności stosowania środków chemicznych.
Uczestnicy finansowanego przez UE projektu BIOAVENGER rozpoczęli prace nad takim rozwiązaniem.
Opracowany w ramach projektu BIOAVENGER produkt o tej samej nazwie to biofungicyd do pielęgnacji gleby. „BioAvenger w naturalny sposób zwalcza zakażenia grzybicze u roślin”, mówi Nadine Brinkmann, koordynatorka projektu. „Produkt ten wykorzystuje pożyteczne grzyby do zwalczania tych szkodliwych”.
Rewolucja w uprawie pasowej. Rusza Centrum Badawczo-Rozwojowe
Przywracanie równowagi
Trichoderma atrobrunneum to klad lub podgrupa pożytecznych grzybów glebowych. W zdrowej glebie rośnie na korzeniach roślin, zwiększając ich zdolność do pozyskiwania wody i składników odżywczych z gleby. Pielęgnacja gleby za pomocą środka polega na sztucznym wprowadzeniu tego grzyba do rośliny, dzięki czemu Trichoderma może zwalczyć patogeny.
Najpierw Trichoderma osadza się między ścianami komórkowymi korzeni rośliny gospodarza, przez co zmusza ją do wytworzenia cząsteczek sygnałowych, które aktywują jej system obronny zawierający substancje szkodliwe dla grzybów. Następnie, jako że cząsteczki sygnałowe zostały już zsyntetyzowane, roślina może szybko zareagować na każdy prawdziwy atak.
Trichoderma rozkłada ściany komórkowe atakujących grzybów i żywi się ich szczątkami. Wspomaga także wzrost korzeni, zwiększając odporność rośliny na suszę.
Produkt BioAvenger zawiera biowęgiel, zasadniczo będący węglem drzewnym. Choć biowęgiel jest wytwarzany z odpadów organicznych, a nie z drewna, powstaje w takim samym procesie spalania o niskiej zawartości tlenu, co węgiel drzewny.
Producenci zbóż domagają się analizy skutków wycofywania substancji czynnych
Podwójne działanie
Biowęgiel i Trichoderma działają w sposób komplementarny. Duża powierzchnia biowęgla zwiększa przestrzeń dostępną dla grzybów Trichoderma i innych mikroorganizmów. Biowęgiel może też zatrzymać ilość wody przekraczającą pięciokrotność jego masy, z których to zasobów mogą czerpać rośliny.
Zastosowanie grzybów Trichoderma i biowęgla razem znacząco wzmacnia efekt w porównaniu z jednym lub drugim środkiem stosowanym oddzielnie. Biowęgiel poprawia również żyzność gleby, sprzyja rozwojowi pożytecznych grzybów lub bakterii oraz usuwa pozostałości substancji chemicznych z gleby.
Produkt może być stosowany zarówno leczniczo, jak i prewencyjnie. Jeśli rośliny uprawne są dotknięte chorobą, zastosowanie tego środka poprawia ich stan w ciągu miesiąca. Regularne stosowanie przez kilka miesięcy spowodowało wyeliminowanie ponad 90 % inwazyjnych grzybów i zwiększyło wzrost roślin o nawet 50 %. Zabiegi te chronią również przed zakażeniem. Mimo to produkt nie jest jeszcze gotowy do wprowadzenia na rynek. „Zwiększanie skali jest zawsze trudne”, tłumaczy Brinkmann. „Fakt, że produkt działa na małą skalę, niekoniecznie oznacza, że będzie działał na etapie produkcji”.
Zespół kontynuuje prace rozwojowe i wkrótce będzie mógł złożyć wniosek o zatwierdzenie zgodnie z przepisami obowiązującymi w Unii Europejskiej. Po wprowadzeniu na rynek środek BioAvenger zapewni niedrogą i wolną od substancji chemicznych metodę zwalczanie zakażeń grzybiczych roślin uprawnych, która poprawi produktywność roślin i stan gleby. Według wszelkich prognoz korzyści rynkowe i środowiskowe powinny okazać się naprawdę znaczące.
Redakcja AgroNews, źródło: CORDIS KE
