Raport o stanie polskiej wsi – c.d.

Migracje na pobyt stały między wsią a miastem były drugim – po przyroście naturalnym – podstawowym czynnikiem wpływającym na wzrost liczby ludności wiejskiej. W latach 2004–2008:

• napływ ludności z miast na wieś był, podobnie jak w poprzednich czterech latach, większy niż odpływ ze wsi do miast (w 2004 r. nadwyżka wyniosła 41,6 tys., w 2006 r. 35,1 tys., a w 2008 r. – 38,9 tys.);
• saldo migracji na wsi było dodatnie wśród osób obojga płci (wyższe w populacji mężczyzn) oraz w większości grup wieku, z wyjątkiem osób w wieku 20–29 lat (tabela 2.3);
• dodatnie dla wsi saldo migracji odnotowano we wszystkich województwach z wyjątkiem podlaskiego i warmińsko-mazurskiego (w 2006 r. również lubelskiego), gdzie było ujemne. W województwach z dodatnim
saldem migracji było ono w 2008 r. najwyższe – około 4–5 osób na 1000 ludności – w dolnośląskim, pomorskim, śląskim i wielkopolskim, a najniższe, do 1‰, w podkarpackim i świętokrzyskim.

W odróżnieniu od migracji wewnętrznych migracje zagraniczne stanowiły czynnik zmniejszający liczbę ludności wiejskiej. W latach 2004–2008 rozmiary tych migracji wykazywały często różne tendencje w pierwszej i drugiej połowie okresu:

• migracje netto ze wsi na pobyt stały w innych krajach po wzroście z 2,2 do 10,0 tys. w latach 2004–2006 zmniejszyły się w 2008 r. do 4,7 tys. (w miastach odpowiednio z 7,1 do 26,2 i 10,1 tys.). Spadek w latach 2006–2008 miał związek ze zmniejszeniem się liczby emigrantów z 12,9 do 9,1 tys. i wzrostem liczby imigrantów z 2,9 do 4,3 tys. (w miastach liczba emigrantów zmniejszyła się z 34,1 do 21,1 tys., a imigrantów wzrosła z 7,9 do 10,9 tys.);
• liczba mieszkańców wsi przebywających czasowo za granicą zwiększyła się z 5,2 tys. w końcu 2004 r. do 14,1 i 25,8 tys. w końcu lat 2006 i 2008 (mieszkańców miast z 15,4 do 36,9 i 62,5 tys.);
• w 2008 r. najliczniejszą grupę migrantów ze wsi stanowiły osoby w wieku 20–34 lata – w migracjach na pobyt stały 43,6%, w migracjach czasowych 85,6% (wśród migrantów z miast 43,9% i 75,6%). Mężczyźni stanowili
w pierwszej grupie 56,5%, a w drugiej 89,3% (wśród migrantów z miast 52,4% i 75,0%) (tabela 2.4.);
• osoby, które wyemigrowały ze wsi na stałe, w 2008 r. udawały się najczęściej
do Niemiec – 50,7%, Wielkiej Brytanii – 16,0%, Ameryki Północnej i Środkowej – 10,6% oraz Irlandii – 3,4% (z miast odpowiednio 34,6%, 24,3%, 14,5% i 5,3%). Z kolei w przypadku pobytu czasowego głównie do Wielkiej Brytanii – 34,4%, Niemiec – 19,7%, Ameryki Północnej i Środkowej – 10,3% oraz Irlandii – 5,1% (z miast odpowiednio 44,2%, 12,1%,
12,0% i 7,7%).

Wykazane w ewidencji ludności migracje zagraniczne stanowią tylko niewielką część ich rzeczywistych rozmiarów. Według szacunku GUS liczba osób przebywających za granicą czasowo powyżej dwóch miesięcy zwiększała się z 1 000 tys. w końcu 2004 r. do 1950 i 2 270 tys. w końcu lat 2006 i 2007, po czym zmniejszyła się do 2 210 tys. w końcu 2008 r. GUS szacuje, że około 70% tych osób przebywa za granicą powyżej roku. Większość osób przebywała w 2008 r. w czterech krajach: Wielkiej Brytanii, Niemczech, Irlandii i Holandii (650, 490, 180 i 108 tys.). Mieszkańcy wsi stanowili
w przybliżeniu8 1/3 ogólnej ich liczby.

Prof. dr hab. Izasław Frenkel, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.

Źródło: www.fdpa.org.pl