W ocenie rolników zmiany jakie miały miejsce w II półroczu 2021 r., jak i bieżąca koniunktura w użytkowanych przez nich gospodarstwach rolnych kształtowały się niekorzystnie. Pesymistyczne były również prognozy na I półrocze 2022 r. – podaje GUS.
Ogólnie pesymistyczne opinie rolników dotyczące koniunktury w gospodarstwach rolnych różniły się w zależności od formy prawnej gospodarstwa rolnego, powierzchni użytków rolnych, ukierunkowania produkcyjnego gospodarstw rolnych, rodzaju prowadzonych upraw i gatunków/grup użytkowych utrzymywanych zwierząt gospodarskich, a także od wieku i wykształcenia osoby kierującej gospodarstwem rolnym.
Analiza sald odpowiedzi wykazuje, że:
- osoby kierujące gospodarstwami indywidualnymi były bardziej pesymistyczne w ocenie zmian jakie zaszły w II półroczu 2021 r., jak i z większym pesymizmem patrzyły na I półrocze 2022 r. niż użytkownicy gospodarstw osób prawnych i niemających osobowości prawnej,
- gospodarstwa specjalizujące się w produkcji roślinnej korzystniej oceniały koniunkturę niż użytkownicy gospodarstw ukierunkowanych na produkcję zwierzęcą. Najwięcej negatywnych opinii wyrażali użytkownicy gospodarstw indywidualnych wielokierunkowych,
- najmniej pesymistyczni w swoich ocenach byli użytkownicy gospodarstw rolnych o powierzchni do 1 ha użytków rolnych oraz użytkownicy gospodarstw o powierzchni pow. 10-15 ha,
- najwięcej optymistycznych opinii wyrażali rolnicy w wieku do 24 lat, z wyższym wykształceniem rolniczym oraz osoby prowadzące gospodarstwo rolne w okresie od 2 do 5 lat.
Zmiany w koniunkturze w II półroczu 2021 r.
W II półroczu 2021 r. rolnicy bardziej pesymistycznie, w stosunku do poprzedniej edycji badania, ocenili ogólną sytuację w gospodarstwach rolnych, zwłaszcza opłacalność produkcji rolniczej, natomiast zapotrzebowanie na produkty rolne zostało ocenione lepiej niż w I półroczu 2021 r.
Najwięcej negatywnych opinii wyrażali użytkownicy gospodarstw prowadzący produkcję zwierzęcą. Wśród gospodarstw ukierunkowanych na produkcję roślinną najmniej pesymistyczne opinie wyrażali rolnicy prowadzący uprawy roślin przemysłowych, rzepaku i rzepiku oraz buraków cukrowych. Natomiast w przypadku gospodarstw specjalizujących się w produkcji zwierzęcej najmniej opinii negatywnych odnotowano u rolników prowadzących chów drobiu nieśnego i owiec. Najwięcej negatywnych opinii wyrażali hodowcy trzody chlewnej, a także producenci prowadzący uprawy warzyw gruntowych oraz drzew i krzewów owocowych.
Ocena opłacalności produkcji rolniczej
Analogicznie jak w poprzedniej edycji badania, rolnicy negatywnie ocenili bieżącą (grudzień 2021 r.) opłacalność produkcji rolniczej. Saldo odpowiedzi nieznacznie pogorszyło się i wynosiło – 11,6 p. proc. w czerwcu 2021 r. wobec – 18,7 p. proc. w grudniu 2021 r.
Najbardziej negatywne oceny o opłacalności produkcji rolniczej odnotowano u rolników prowadzących uprawy ziemniaków, plantacje drzew i krzewów owocowych, hodowców specjalizujących się chowie drobiu nieśnego oraz prowadzących chów trzody chlewnej.
Najmniej pesymistyczni w ocenie opłacalności produkcji rolniczej byli użytkownicy gospodarstw ukierunkowanych na produkcję roślinną, a najbardziej – użytkownicy gospodarstw prowadzących produkcję zwierzęcą. W grudniu 2021 roku około 13% respondentów stwierdziło, że prowadzenie produkcji rolniczej jest opłacalne. Opinie optymistyczne wyrażali użytkownicy gospodarstw rolnych prowadzący uprawy pod osłonami, a także rolnicy specjalizujący się w uprawach rzepaku i rzepiku oraz w chowie drobiu rzeźnego.
Prognoza sytuacji gospodarstw rolnych
W grudniu 2021 r. prognozy dotyczące zarówno sytuacji ogólnej gospodarstw rolnych, opłacalności produkcji rolniczej, jak i popytu na wytwarzane produkty rolne były niekorzystne. Jednak nastroje użytkowników gospodarstw rolnych były bardziej optymistyczne niż w tym samym okresie 2020 r.
Najbardziej o swoją przyszłość obawiają się użytkownicy gospodarstw prowadzący uprawy ziemniaków, warzyw gruntowych, drzew i krzewów owocowych oraz hodowcy trzody chlewnej. Biorąc pod uwagę ukierunkowanie produkcyjne gospodarstw rolnych, najbardziej optymistyczne opinie wyrażali rolnicy specjalizujący się w chowie bydła mlecznego i drobiu nieśnego. Wśród gospodarstw nastawionych na produkcję roślinną, najbardziej optymistycznie nastawieni byli rolnicy specjalizujący się w uprawach roślin przemysłowych oraz rzepaku i rzepiku.
Ostatni dzwonek na zdobycie 100% dofinansowania na rozwój swojej technologii w rolnictwie
Dopłaty unijne są najważniejszym czynnikiem wspierającym rozwój gospodarstw rolnych
W 2021 r. użytkownicy gospodarstw rolnych wskazywali dopłaty unijne, analogicznie jak w latach poprzednich, jako najważniejszy czynnik sprzyjający rozwojowi gospodarstw rolnych. Należy przy tym zauważyć, że w opinii około 43% respondentów – o niemal 10% mniej niż w 2020 r. – nie wystąpiły żadne czynniki wspierające rozwój gospodarstw rolnych. Obok dopłat unijnych, które najczęściej wskazywali rolnicy jako czynniki sprzyjające, wybierane były korzystne ceny sprzedawanych produktów rolnych.
Czynniki ograniczające rozwój gospodarstw rolnych
Ponad 92% użytkowników wskazało na występowanie barier utrudniających rozwój gospodarstw rolnych. Największe bariery, na jakie napotykali rolnicy chcący rozwijać produkcję rolniczą dotyczyły zbyt niskich cen wytwarzanych produktów rolnych, niekorzystnych warunków atmosferycznych, a także zbyt wysokich cen środków produkcji.
Źródło: GUS
