Soja stanowi źródło pełnowartościowego białka oraz kawasów tłuszczowych, minerałów i witamin. Podstawowym składnikiem pokarmowym jest jednak białko, składnik niezbędny do prawidłowego wzrostu i funkcjonowania organizmu zwierzęcego.
Najlepsze białko w soi
W soi zawartość białka kształtuje się na poziomie 38 %. Jest to białko o składzie aminokwasowym zbliżonym do białka jaja kurzego, które uznawane jest za wzorcowe. Wysoka zawartość aminokwasu egzogennego o nazwie lizyna jest szczególnie ważne z punktu widzenia przyrostu zwierząt. Zarówno pełne nasiona soi jak i poekstrakcyjna śruta sojowa bilansuje niedobór lizyny wynikający ze stosowania w żywieniu zwierząt zbóż, które mają niedobór tego aminokwasu. Podobnie jak inne nasiona roślin strączkowych, także soja zawiera substancje bioaktywne o charakterze antyżwieniowym, co ogranicza wykorzystanie surowych ziaren w żywieniu zwierząt. Obróbka ziaren soi (oddziaływanie wysoką temperaturą, ciśnieniem oraz parą wodną lub wodą) zwiększa jego strawność, unicestwia większość substancji antyżywieniowych oraz poprawia ich smakowitość.
Czym jest śruta sojowa?
W wyniku przetwarzania nasion soi otrzymujemy: śrutę poekstrakcyjną, makuchy sojowe, łuskę sojową, izolat białka sojowego oraz olej sojowy. Wszystkie te produkty mogą mieć zastosowanie w żywieniu poszczególnych gatunków zwierząt. Najczęściej jednak wykorzystywana jest poekstrakcyjna śruta sojowa – produkt uzyskiwany po ekstrakcji i odpowiedniej obróbce cieplnej nasion, który cechuje niska zawartość włókna surowego i składników antyżywieniowych.
W wyspecjalizowanych mieszalniach pasz pełne nasiona soi poddawane są zaawansowanym technologicznie procesom: ekspandowaniu, ekstruzji lub mikronizacji, które znacząco poprawiającym ich wartość odżywczą. Podobny efekt można uzyskać poprzez uprażenie nasion (dla trzody i drobiu w temperaturze 124 stopni przez 15 minut, dla przeżuwaczy 130 stopni przez10 minut). Poza dezaktywacją czynników antyodżywczych w procesie prażenia uzyskuje się także korzystne zmniejszenie rozkładu białka oraz poprawę strawności tłuszczu. Dla młodych zwierząt ze względu na nie w pełni wykształcony układ pokarmowy zaleca się dodatkowo ziarno soi namoczyć w ciepłej wodzie (nie wrzącej) i następnie przepłukać zimną woda. Nawet spreparowane ziarno soi należy bardzo ostrożnie stosować w żywieniu samic, gdyż zawarte w nim roślinne hormony żeńskie (fitoestrogeny) mogą zaburzać cykl płciowy, prowadząc np. do poronień. Soje ogranicza się również w przypadku kur niosek oraz pod koniec żywienia zwierząt rzeźnych, gdyż wysoka ilość nienasyconych kwasów tłuszczowych z tej paszy może niekorzystnie wpłynąć na jakość jaj i mięsa (rybi zapach). Nasiona, które nie zostały poddane obróbce cieplnej, mogą być skutecznie włączane do żywienia bydła.
Źródło: WIR
