W cieniu traktora i hektarów upraw rozgrywa się dramat, o którym rzadko się mówi. Jak wynika z najnowszego raportu Europejskiej Agencji ds. Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (EU-OSHA), rolnicy są jedną z najbardziej narażonych grup zawodowych na kryzysy psychiczne, a sytuacja stale się pogarsza.
Przyczyny kryzysu: biurokracja, niepewność, Zielony Ład
W opracowaniu zatytułowanym „Zdrowie psychiczne w rolnictwie – zapobieganie i przeciwdziałanie zagrożeniom psychospołecznym u rolników i pracowników sektora rolnego” wskazano główne źródła problemu:
- Presja administracyjna,
- Niestabilność ekonomiczna,
- Nadmierne wymagania regulacyjne, wynikające z polityk takich jak Zielony Ład.
Te czynniki prowadzą do wzrostu przypadków lęku, depresji, wyczerpania, a nawet samobójstw wśród rolników w całej Europie.
Francja i Irlandia na krawędzi
Szczególnie dramatyczna sytuacja panuje we Francji i Irlandii.
We Francji rolnik odbiera sobie życie średnio co dwa dni. Statystyki są wstrząsające:
- Ryzyko samobójstwa wśród rolników w wieku 15-64 lata jest o 43,2% wyższe niż wśród innych użytkowników systemu opieki zdrowotnej,
- Dla rolników powyżej 65. roku życia ryzyko wzrasta ponad dwukrotnie w porównaniu do ogółu populacji,
- Mężczyźni pracujący w rolnictwie są o 20% bardziej narażeni na samobójstwo niż przedstawiciele innych zawodów.
Brukselskie przepisy – nowe źródło stresu
Raport EU-OSHA podkreśla, że coraz bardziej skomplikowane przepisy unijne stanowią jedno z największych obciążeń psychicznych dla rolników.
Producent rolny musi dziś:
- Zrozumieć zawiłe regulacje,
- Wdrożyć nowe standardy produkcji,
- Regularnie udowadniać zgodność z przepisami podczas kontroli.
To nie tylko biurokratyczna bariera, ale również potężne źródło frustracji i stresu.
Nowe rolnictwo – nowe wyzwania
Wymuszane zmiany, takie jak cyfryzacja gospodarstw, ekologizacja produkcji oraz adaptacja do zmian klimatu, w założeniu mają służyć przyszłości, jednak ich chaotyczne wdrażanie bez odpowiedniego wsparcia potęguje niepewność i zwiększa psychiczne obciążenie rolników.
Praca ponad siły i brak pomocy
Do lawiny problemów dochodzi jeszcze przeciążenie pracą – nawet w zachodniej Europie rolnicy pracują średnio ponad 48 godzin tygodniowo – oraz ograniczony dostęp do specjalistycznej opieki zdrowotnej, szczególnie w rejonach wiejskich.
