Szwajcarzy odrzucili projekty trzech ustaw mających pomóc chronić środowisko. Wśród nich propozycję dotyczącą zakazu stosowania syntetycznych pestycydów – substancji stosowanych w rolnictwie do zwalczania m.in. szkodników oraz chwastów. Inny z projektów dotyczył ograniczenia ich użycia – podaje EURACTIV.pl.
Podczas niedzielnego ogólnokrajowego referendum, Szwajcarzy odrzucili propozycję zakazu stosowania syntetycznych pestycydów w ciągu najbliższych 10 lat. Po przeliczeniu prawie wszystkich głosów wiadomo, że opowiedziało się przeciw temu 60,6 proc. głosujących. „Za” było 39,4 proc. obywateli Szwajcarii.
Zwolennicy propozycji argumentowali, że środki te łączą się z zagrożeniami dla zdrowia. Przeciwnicy podkreślali, że ograniczenie ich użycia doprowadzi do wzrostu cen żywności, spadku zatrudnienia w przemyśle spożywczym i większego uzależnienia od importu.
W niedzielę głosowano także nad innymi inicjatywami – m.in. ustawodawstwem antyterrorystycznym oraz nadzwyczajnym finansowaniem firm dotkniętych COVID-19. Na mocy szwajcarskiego systemu demokracji bezpośredniej, wszystkie najważniejsze decyzje w kraju są podejmowane przy urnie wyborczej. Aby zapewnić ogólnokrajowe głosowanie, pod projektem ustawy trzeba zebrać 100 tys. podpisów.
Nie dołączy do Bhutanu
Gdyby zakaz wszedł w życie, Szwajcaria stałaby się drugim państwem na świecie, wprowadzającym takie ograniczenia. Jako pierwszy zdecydował się na to Bhutan. Kraj ten już w 2012 r. postawił na to, by wszystkie tereny rolnicze zostały objęte ekologiczną certyfikacją. Miało to jednak związek z tym, że 2/3 jego populacji stanowi ludność rolnicza, prowadząca uprawy metodami ekologicznymi. W dużej mierze nie stać jej na syntetyczne nawozy.
Szwajcarskie władze ostrzegały, że rezygnacja ze stosowania tych środków zagrozi narodowej suwerenności żywieniowej i zwiększy koszty dla konsumentów oraz biznesu. Przeciwnicy podkreślali, że Szwajcaria jest obecnie odpowiedzialna za emisję jedynie 0,1 proc. światowych gazów cieplarnianych. Przeciwko byli także szwajcarscy rolnicy – uważają oni, że sektor rolniczy może się załamać bez pestycydów.
Szwajcaria jest siedzibą największego na świecie producenta pestycydów, koncernu Syngenta. Zwolennicy zakazu wskazywali na alarmujący poziom środków chemicznych w wodzie oraz na ich szkodliwy wpływ na rośliny, zwierzęta oraz owady. Chemikaliom coraz dokładniej przyglądają się także Unia Europejska.
Jakie kroki wobec pestycydów powinny zostać podjęte?
W ubiegłym roku Komisja Europejska zobowiązała się do zaproponowania środków zmniejszających ryzyko i stosowanie pestycydów o 50 proc. do 2030 r. Ma to nastąpić w ramach „Farm to Fork Strategy” (Strategia od pola do stołu). Jej założeniem jest to, by europejska żywność była bezpieczna oraz pełnowartościowa, a jej produkcja wywierała jak najmniejszy wpływ na środowisko.
Jak wykazuje raport Centrum Studiów Europejskich w Amsterdamie (ACES), Europejczycy mają jasne poglądy na temat tego, jakie reformy powinny zostać wprowadzone w sprawie żywności. Większość z nich uważa, że należy postawić na systematyczny monitoring oraz przegląd porejestracyjny. Z możliwością wycofania pestycydów z rynku, gdy wystąpią nieoczekiwane negatywne skutki.
Drugą propozycją, która cieszy się największym poparciem jest uwzględnienie w decyzjach dotyczących wydawania zezwoleń dla pestycydów wszystkich odpowiednich badań naukowych lub badań przeprowadzonych przez niezależny organ kontrolny.
Aprobatą cieszy się propozycja uwzględniająca w decyzjach dotyczących zezwoleń na stosowanie pestycydów skutków dla rolników posiadających małe gospodarstwa oraz tych gospodarujących „ekologicznymi” sposobami. Największe poparcie jest widoczne decyzji podejmowanych wspólnie, na szczeblu UE i szczeblu krajowym – wyniosło ono 72,3 proc.
Autor Kinga Wysocka | EURACTIV.pl
