Sytuacja na wybranych rynkach rolnych. Najnowsze dane

Zapraszamy do zapoznania się z aktualną sytuacją rynkową okiem zespołu ekonomicznego Wielkopolskiej Izby Rolniczej.

Trzoda chlewna

Po okresie podwyżek ceny w skupach się ustabilizowały. Podaż krajowego żywca wieprzowego nadal pozostaje na niskim poziomie i po okresie stabilnych cen, dostrzegać możemy dalsze ich wzrosty, głownie z powodu zbliżających się Świąt Wielkanocnych, jak również sezonu grillowego.

Pomimo rosnących cen skupu, opłacalność tego kierunku produkcji (poprawa sytuacji m.in. dzięki spadkowi cen zbóż), szczególnie w cyklu otwartym jest ciągle pod kreską. W nieco lepszej sytuacji są producenci trzody chlewnej w cyklu zamkniętym, między innymi dzięki dopłatom rządowym.

Przypominamy, że producenci mogli ubiegać się o pomoc w ramach instrumentu wsparcia „Pomoc dla rolników szczególnie dotkniętych wpływem rosyjskiej inwazji na Ukrainę”. 7 lutego br. zakończyło się przyjmowanie wniosków w ramach tego wsparcia. Do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji, która prowadziła nabór wyłącznie drogą elektroniczną, wpłynęło 34 620 wniosków. Najwięcej, bo ponad 10 tys. wniosków wpłynęło od hodowców trzody chlewnej z naszego województwa.

Przyjrzyjmy się zatem jak kształtowały się ceny skupu tucznika w pierwszych trzech miesiącach  2022 i 2023 roku:

Mleko

Po fali spadków w styczniu i lutym, sytuacja cenowa nieco się ustabilizowała. Mleczarnie płacą średnio około 2,45 zł/litr mleka surowego w skupie. Biorąc pod uwagę wysokie koszty produkcji, nie są to ceny satysfakcjonujące rolników. Perspektywy dla mleka oceniamy ciągle jako dobre ze względu na rosnącą pozycję Polski na rynkach zagranicznych i wysoki kurs euro. Coraz większe problemy zaczynają natomiast mieć mniejsze spółdzielnie mleczarskie, które nie mają eksportu, a nadwyżki mleka sprzedają do dużych firm mleczarskich. Członkowie takich spółdzielni otrzymują mniejsze ceny w skupie i mogą z czasem przenosić surowiec do firm i spółdzielni, które płacą lepiej.

Rynek zbóż i rzepaku

Trudna sytuacja na rynku zbóż utrzymuje się niestety już od kilku tygodni i powoduje to, że rynek ten jest bardzo rozchwiany. Do naszego kraju nadal napływa zboże z Ukrainy, a ceny zbóż zarówno na giełdzie Matif, jak i w krajowych skupach niestety spadają. Spadki są dotyczą każdego rodzaju zbóż, jednak najbardziej uwidocznione jest to w przypadku pszenicy – w porównaniu do cen oferowanych w skupach w okresie żniw spadki te wynoszą 30- 35%. Eksperci wskazują, że presja spadkowa na rynku zbóż wynika z olbrzymiej konkurencji wywieranej przez tanią pszenicę pochodzącą z Rosji, a w przypadku kukurydzy na rynek unijny napływa atrakcyjne cenowo ziarno z Ukrainy.

Ceny w skupach

Przyjrzyjmy się  jak kształtowały się ceny w wielkopolskich skupach w pierwszych trzech dniach marca br.: pszenica konsumpcyjna – 1160,30 zł/t, pszenica paszowa – 1108,03 zł/t, żyto – 895,21 zł/t, jęczmień paszowy – 1014,47 zł/t, pszenżyto – 1028,26 zł/t, owies – 998,24 zł/t, kukurydza ziarno – 1043,19 zł/t, rzepak – 2347,77 zł/t.

14 lutego br. Wielkopolska Izba Rolnicza wystosowała pismo do Prezesa Krajowej Rady Izb Rolniczych – Wiktora Szmulewicza w sprawie przekazania uwag wielkopolskiego samorządu rolniczego dotyczących tzw. „pomocy zbożowej”. Więcej o naszej interwencji mogą Państwo przeczytać tutaj. Jeszcze nie otrzymaliśmy odpowiedzi od Ministra, jednakże jak tylko ją otrzymamy niezwłocznie ją opublikujemy poprzez nasze kanały informacyjne.

3 marca br. Minister Kowalczyk zapowiedział wprowadzenie nowych zasad tranzytu zboża z Ukrainy przez Polskę, a więc m.in. plombowania transportów. Transport zboża w tzw. tranzycie, które ma przejeżdżać bez kontroli, ale będzie zabezpieczone przez plombowanie. Plomby będą zdejmowane w portach albo w krajach wskazanych jako docelowe.

Szczegóły dotyczące nowych zasad tranzytu zboża przedstawiamy poniżej:

• od 8 marca br. na środki transportu drogowego i kolejowego będą obligatoryjnie nakładane urzędowe zamknięcia (plomby celne) w oddziałach celnych na polsko-ukraińskich przejściach granicznych,
• plomby będą zdejmowane przez funkcjonariuszy Krajowej Administracji Skarbowej w trzech polskich portach morskich – w Gdańsku, Gdyni, Świnoujściu,
• w sytuacji, gdy towar będzie przewożony tranzytem do innych krajów UE, plomby będą zdejmowane w licencjonowanych punktach składowania, zlokalizowanych w tych krajach,
• w przypadku tranzytu do portów lub innych państw członkowskich UE, pod warunkiem zastosowania zamknięć urzędowych (plomb), nie będą przeprowadzane kontrole przez polską Inspekcję Weterynaryjną,
• zboże, którego miejscem docelowym będzie Polska, zostanie poddane ścisłej kontroli przez odpowiednie służby, w zależności od jego przeznaczenia.

Przypominamy, że Wielkopolska Izba Rolnicza wielokrotnie w swoich interwencjach proponowała takie rozwiązanie w swoich interwencjach  kierowanych do resortu rolnictwa.

Według prowadzonych przez nas comiesięcznych kalkulacji opłacalności produkcji rolniczej, biorąc pod uwagę poziom kosztów produkcji i ceny skupu, zauważamy, że produkcja zbóż i rzepaku zaczyna przynosić straty. Jest to bardzo zła prognoza, biorąc pod uwagę nadchodzące żniwa i pełne magazyny zboża.

W poniższej tabeli podstawowe parametry finansowe takie jak koszt uprawy 1 hektara, przychody z 1 hektara (łącznie z dopłatami bezpośrednimi) oraz wynik finansowy z 1 hektara danej uprawy.

Rynek jaj i drobiu

Nasz kraj  oraz Europę kolejny zaatakowała fala ptasiej grypy. Jej obecna skala jest chyba największa z do tej pory notowanych. Dodatkowo rosnące koszty energii  powodują, że jest mniej wstawień w zakładach wylęgowych. Brakuje zatem na rynku kur nieśnych oraz brojlerów, przeznaczonych do remontu stad towarowych i tuczu. Aktualny kryzys na rynku jaj na świecie odczuwają wszyscy, a w najbliższym czasie przekonamy się, w jakim stopniu ta sytuacja zmodyfikuje światowe łańcuchy dostaw. Mimo ceny, która rośnie i mimo ograniczeń produkcyjnych w mniejszych firmach, Polska wciąż pozostaje potęgą produkcyjną w tym zakresie. Z pewnością w naszym kraju jaj nie zabraknie i zawahaniom podlega aktualnie wyłącznie cena i prognozuje się, że tegoroczne Święta Wielkanocne mogą okazać się bardzo drogie dla konsumentów. Mimo ceny, która rośnie i mimo ograniczeń produkcyjnych w mniejszych firmach, Polska wciąż pozostaje potęgą produkcyjną w tym zakresie.

Owoce i warzywa

W ostatnim czasie obserwujmy w sklepach wzrost cen owoców i warzyw. W styczniu br. ceny warzyw w Polsce były średnio o 21%  wyższe niż w styczniu 2022 r., o ok. 36%. wyższe niż w styczniu 2021 r. i o 30% wyższe niż w 2020 r. Obecnie obserwujemy wzrost cen pomidorów. Do ich uprawy najczęściej są wykorzystywane ogrzewane szklarnie. Wielu producentów nie podjęło się hodowli pomidorów ze względu na horrendalnie wysokie koszty energii i ogrzewania. Aktualnie dostrzegamy także wzrost ceny cebuli oraz ogórków. Za cebulę płacimy około 3 razy więcej niż przed rokiem, natomiast w przypadku warzyw gruntowych, kilogram kosztuje średnio 15 złotych. Droższe są tzw. ogórki długie, najczęściej sprzedawane na sztuki. Średni poziom ich cen waha się w okolicach 6-7 zł/szt.

100 milionów złotych na program „Energia dla wsi”

Ze względu na oszczędności kosztów ogrzewania, poczynione przez producentów nowalijek spod osłon, te produkty mogą się pojawić na rynku później i mogą być droższe aniżeli w latach poprzednich. Ceny warzyw z importu, szczególnie papryki, winduje zimna wiosna w Hiszpanii i Portugalii.

Opracowanie:
Kaja Walkowska
Andrzej Przepióra
Aleksander Poznański