Gdzie kupić dobre sadzeniaki ziemniaka?

Kłopoty z zakupem wartościowego materiału sadzeniakowego znają wszyscy rolnicy uprawiający ziemniaki. Przyczyn takiego stanu rzeczy jest wiele: malejący areał tego gatunku, słaba podaż poszukiwanych odmian i dość wysokie koszty sadzeniaków w połączeniu z niepewnością o rzeczywistą ich jakość.

Przyczyniają się one często do  odwlekania  decyzji dotyczącej wymiany sadzeniaków. Czy jednak warto sadzić  długo ten sam materiał? Uzyskanie lepszych plonów szybko rekompensuje poniesiony wydatek. Z pewnością wymiana całości sadzeniaków na nowe jest dużym obciążeniem finansowym dla gospodarstwa, toteż wielu rolników stosuje stopniową wymianę – np. co roku na ¼ areału uprawy w gospodarstwie. W ten sposób całkowita wymiana dokonuje się w ciągu 4 sezonów, ale daje to okazję do sprawdzenia nowej odmiany w kilku sezonach, często znacznie różniących się pod względem pogody i zdrowotności tej rośliny.

Wymian sąsiedzka nie jest godna polecenia, ponieważ zakup sadzeniaków niekwalifikowanych nie podlega żadnej kontroli pod względem obecności chorób i szkodników, w tym kwarantannowych i może potencjalnego nabywcę narazić na kłopoty związane z kilkuletnim zakazem uprawy po ich ujawnieniu przez służby ochrony roślin. W przypadku gospodarstw w których ziemniak stanowi istotny element w zmianowaniu może to być dotkliwa strata. Należy również pamiętać, iż tzw. „wyradzanie się ziemniaków” spowodowane głównie obecnością wirusów ciężkich przenoszonych za pośrednictwem materiału sadzeniakowego nasila się w kolejnych sezonach i sadzeniaki nie posiadające atestu fitosanitarnego mogą być zainfekowane, w związku z tym przenosimy tylko zawirusowany materiał na nowe pola. Ziemniaki porażone chorobami wirusowymi będą plonowały coraz gorzej, pogarsza się również ich jakość, maleje udział bulw handlowych w plonie. Oprócz głównych sprawców postępującej degeneracji w wyniku porażenia bulw wirusem X, Y, czy L rolnicy w materiale sadzeniakowym nieznanego pochodzenia mogą spodziewać się innych „niespodzianek”, w tym najgroźniejszej: bakteriozy pierścieniowej, lub np. cyst mątwika ziemniaczanego.

Sposobem uniknięcia kłopotów jest zakup sadzeniaków kwalifikowanych, posiadających niezbędne badania fitosanitarne i z pewnego źródła. Sprzedaż sadzeniaków prowadzą zarówno przedsiębiorstwa nasienne, hodowle ziemniaka, jak również indywidualni producenci zajmujący się nasiennictwem tego gatunku. Na terenie województwa lubelskiego większość produkcji  i sprzedaży sadzeniaków koncentruje się głównie w powiatach na północy województwa: Biała Podlaska, Radzyń, Łuków, oraz pobliskich Siedlcach. Sadzeniaki corocznie sprzedaje lubelska Centrala Nasienna. Część plantatorów zaopatruje się w dobrze zaopatrzonej Centrali Nasiennej w Warszawie. Wiele nowych odmian  oferuje  m. in. Centrala Nasienna w Sieradzu i firma Granum w Wodzieradach w pow. łaskim. Aktywnie na naszym rynku działają również zagraniczne firmy nasienne, jak Agrico, Solana, czy Europlant, oferując rolnikom dowóz wybranych odmian wprost do gospodarstwa, zależy to jednak od wielkości zamówienia. Funkcjonuje dobrze tzw. bank ofert sprzedaży sadzeniaków, w którym podane zostały ważniejsze punkty sprzedaży sadzeniaków na terenie całego kraju  dostępny jest na stronie internetowej Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin www.ihar.edu.pl w zakładce „sprzedaż sadzeniaków”. Potencjalnym nabywcom daje to rozeznanie o dostępności poszczególnych odmian. Do „banku ofert” w bieżącym sezonie zgłosiło się 13 producentów z terenu naszego województwa, oferując wiele atrakcyjnych odmian jadalnych i kilka skrobiowych. Umożliwia to rolnikom zakup wartościowego materiału bez konieczności dalekich wyjazdów.

Pamiętajmy, iż jedynie zakup zdrowego materiału sadzeniakowego jest gwarancją uzyskania  odpowiedniej jakości zbioru , oraz że zakupione sadzeniaki będą odpowiadały faktycznie  tej odmianie, którą chcieliśmy zakupić.

Wojciech Rysak

Źródło: Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego, www.wodr.konskowola.pl, fot. sxc.hu