Dobre prognozy dla roślin oleistych

Światowe zbiory nasion i owoców 10 głównych roślin oleistych w sezonie 2012/13 mogą wzrosnąć do ok. 460 mln (o ok. 5%) – informuje Ewa Rosiak z Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.

Spodziewany jest wzrost zbiorów wszystkich oleistych, z wyjątkiem nasion słonecznika i bawełny. Najbardziej wzrośnie produkcja soi (o ok. 10%), najważniejszej rośliny oleistej na świecie. Oczekuje się, iż spadek zbiorów soi, który nastąpił na półkuli północnej, w tym największy w USA, z powodu klęskowej suszy w głównych rejonach uprawy, z nadwyżką zostanie zrekompensowany przez duży wzrost zbiorów soi w drugiej połowie sezonu w krajach Ameryki Południowej: w Brazylii, Argentynie i Paragwaju.

Mimo wzrostu zbiorów światowe zasoby nasion oleistych nie zwiększą się, z uwagi na niski stan ich zapasów na początku sezonu. Dlatego relacje popytowo/ podażowe na światowym rynku oleistych w sezonie 2012/13 pozostaną napięte, a ceny nasion oleistych i produktów ich przerobu będą wysokie. Według oceny Oil World z końca września, przeciętna cena rzepaku w sezonie 2012/13 w portach europejskich może wynieść 656 USD/tonę (cif Hamburg) i być o 6% wyższa niż w sezonie poprzednim. Olej rzepakowy może kosztować 1306 USD/tonę (fob ex-mill Holandia) i być o 1% droższy niż w sezonie poprzednim, a cena śruty rzepakowej może wynieść 340 USD/tonę (fob ex-mill Hamburg) i być o 28% wyższa.

Ceny rzepaku na rynku krajowym są wyższe niż przed rokiem. W III kwartale br., w którym wg danych GUS skupiono 1065,3 tys. ton rzepaku (ok. 57% zbiorów), przeciętna cena skupu wyniosła 1945 zł/tonę i była o 6,7% wyższa niż przed rokiem. Dynamika wzrostu cen skupu rzepaku po tegorocznych zbiorach była jednak niższa niż cen skupu zbóż. Nastąpiło pogorszenie relacji cen rzepak : pszenica. Mimo pogorszenia, relacja ta była nadal zadawalająca dla producentów rzepaku.

W sierpniu, tj. w okresie podejmowania decyzji produkcyjnych o zasiewach rzepaku pod przyszłoroczne zbiory, kształtowała się na poziomie 2,17 : 1 wobec 2,46 : 1 przed rokiem i 1,96 : 1 przed dwoma latami. Krajowy przerób rzepaku w pierwszych ośmiu miesiącach br. był mniejszy niż w analogicznym okresie poprzedniego roku. Duże i średnie zakłady przemysłu tłuszczowego (liczące 50 i więcej osób stałej załogi) wyprodukowały w tym czasie 316 tys. ton surowego oleju rzepakowego, tj. o 9,8% mniej niż w analogicznym okresie poprzedniego roku. Produkcja oleju rzepakowego rafinowanego była natomiast większa niż przed rokiem (wzrost o 14,2% do 334 tys. ton). Większa była też produkcja margaryn (wzrost o 4,8% do 257 tys. ton). Eksport i import surowców oraz produktów oleistych w pierwszych ośmiu miesiącach br. był większy niż w analogicznym okresie roku poprzedniego. Mniejszy był tylko wywóz olejów roślinnych.

Od stycznia do sierpnia 2012 r. wywieziono: 110 tys. ton rzepaku (o 18% więcej niż w tym samym okresie 2011 r.), 52 tys. ton oleju rzepakowego (o 46% mniej), 326 tys. ton śruty rzepakowej (o 16% więcej) i 86 tys. ton margaryn (o 7% więcej). Przywieziono: 2288 tys. ton śrut oleistych (o 22% więcej niż w pierwszych ośmiu miesiącach 2011 r.), 347 tys. ton olejów roślinnych (o 9% więcej), 421 tys. ton nasion oleistych (o 55% więcej), w tym 329 tys. ton rzepaku (o 84% więcej) oraz 74 tys. ton margaryn (o 71% więcej).

Ceny detaliczne tłuszczów roślinnych od początku roku systematycznie rosną, ale wolniej niż w roku poprzednim. Szybciej drożeją margaryny niż oleje roślinne. We wrześniu za margaryny płacono o 2,1% więcej niż w grudniu, a za oleje roślinne o 1,8 % więcej. W tym czasie ceny masła zmalały o 9,3%, a ceny „pozostałych tłuszczów zwierzęcych” (słoniny, smalcu) wzrosły o 7,0%.

Średni poziom cen tłuszczów roślinnych w pierwszych dziewięciu miesiącach br. był o 4,9% wyższy niż w analogicznym okresie poprzedniego roku. Tłuszcze roślinne podrożały więcej niż cała żywność łącznie z napojami bezalkoholowymi (4,4%), w tym więcej niż tłuszcze zwierzęce (4,7%).

Źródło: Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej
Redakcja AgroNews, fot. sxc.hu