Ceny cukru na świecie, UE i w Polsce

Wrzesień przyniósł podwyżki na giełdach. Z perspektywy ostatnich dwóch lat cukier był jednak i tak tani. Pod koniec września za tonę cukru surowego trzeba było zapłacić 387,7 USD, a za cukier biały 490,8 USD/t.

W ujęciu miesięcznym cukier był droższy o odpowiednio 7 i 3%, ale w relacji rocznej był tańszy o odpowiednio 10 i 14%. Ostatnie podwyżki to przede wszystkim skutek spowolnienia kampanii cukrowniczej w Brazylii spowodowanej opadami deszczu. Silny jest też popyt ze strony produkcji bioetanolu i mniej trzciny jest przerabiane na cukier w tym kraju.

Na giełdach z kolei obserwowana jest wzmożona aktywność inwestorów, co także działa prowzrostowo. Według renomowanej firmy konsultingowej Kingsman pod koniec września 2013 roku za tonę cukru surowego w Brazylii (FOB, spot, ładunek w porcie Santos) trzeba było zapłacić 383 USD/t (spadek w ciągu roku o 11%), a za tonę cukru białego 478,5 USD (spot, FOB, Santos – mniej o 9%). Z kolei w Tajlandii tona cukru białego ICUMSA45 potaniała przez ostatni rok o 14% do 486,9 USD/t.

W lipcu 2013 roku tona cukru białego kosztowała w UE średnio 719 EUR/t (cena producenta, około 3,07 zł/kg) – w ciągu roku cukier podrożał o 1%. Za tonę cukru przemysłowego trzeba było zapłacić 362 EUR/t – w skali roku ceny spadły o 11%. Ostatnie miesiące przyniosły stabilizację cen cukru przemysłowego. Ceny cukru konsumpcyjnego wykazy zauważalną zmienność, spadki i wzrosty nie były jednak duże. Cukier ciągle był drogi.

Powodem takiej sytuacji są zbyt niskie limity produkcyjne i niewystarczający import na preferencyjnych zasadach (cła są na tyle wysokie, że praktycznie nie opłaca się sprowadzać cukru poza kontyngentami). Z bezcłowego importu korzystają przede wszystkim najbiedniejsze kraje i byłe kolonie, a tam sektor cukrowniczy nie jest efektywny, co skutkuje niewystarczającą i drogą produkcją. W lipcu 2013 roku za tonę cukru białego z krajów Afryki, Karaibów i Pacyfiku unijni partnerzy płacili średnio 689 EUR/t, czyli tylko 30 EUR/t mniej, niż wynosiły ceny zbytu w UE (w poprzednich miesiącach import był droższy od cen producenta).

Czytaj także:
Nie trać plonu przy zbiorze!
Sektor cukrowniczy kuleje
Notowania cukru w dół!

Według danych MRiRW w Polsce w sierpniu 2013 oku cena sprzedaży cukru kwotowego wyniosła 2,6 zł/kg. Z kolei dane GUS pokazują, że w lipcu 2013 roku ceny detaliczne cukru wyniosły 3,57 zł i wykazywały tendencję do spadku od początku roku (-9%). Kilogram cukru paczkowanego (który trafia do sprzedaży detalicznej) kosztował zaś wtedy 2,93 zł, a workowanego (do przemysłu spożywczego) 3,04 zł/kg.

W ujęciu rocznym ceny zbytu były niższe odpowiednio o 7 i 12%, a detaliczne o 10%. Zaskakuje wyższa cena cukru workowanego niż paczkowanego. Zwykle było odwrotnie. Taki rozkład cen może sugerować mały popyt ze strony gospodarstw domowych, a duży ze strony przemysłu spożywczego. W pierwszych siedmiu miesiącach 2013 roku wyraźnie, bo o 22% spadł do 276,3 tys. ton wywóz cukru wobec analogicznego okresu 2012 roku. Średnia wartość eksportu była o 3% niższa w relacji rocznej i wyniosła 640 EUR/t, czyli około 2,68 zł/kg.

Do UE trafiło 69% cukru za średnio 742 EUR/t (-7%, około 3,11 zł/kg). Wywóz do UE był o 4% mniejszy. Ceny uzyskiwane w handlu z unijnymi partnerami w pierwszym półroczu były niższe niż ceny zbytu w kraju, ale w lipcu już eksport był opłacalny. Poziom cen pozwala przyjąć, że przedmiotem eksportu był cukier kwotowy. W okresie styczeń-lipiec 2013 roku import cukru spadł o 7% w relacji rocznej do 150 tys. ton.

W pierwszej połowie roku był o 40% wyższy w relacji rocznej. W lipcu 2013 roku sprowadzono jednak tylko 6 tys. ton wobec 48 tys. ton w analogicznym miesiącu rok wcześniej. Cukier kupowano średnio po 590 EUR/t (około 2,47 zł/kg bez rozróżnienia na cukier biały i surowy). Z krajów trzecich sprowadzono 89% cukru (spadek o 5% do 133,6 tys. ton). Z UE kupowano cukier po średnio 805 EUR/t, a krajów trzecich po 564 EUR/t.

Najprawdopodobniej mógł zostać rozpoczęty proces odbudowy zapasów cukru w Polce, które na koniec sezonu 2012/13 mogą wynosić 100 tys. ton. Zastanawia lipcowe załamanie importu. Być może jest związane z wykorzystaniem preferencyjnych kontyngentów pod koniec sezonu 2012/13 – nowy sezon zaczyna się właśnie, co może wpłynąć na intensyfikację importu.

Spadający import będzie jednak przemawiał za wzrostem cen cukru. Na razie jednak trzeba przyjąć, że obserwowana w pierwszym półroczu poprawa zaopatrzenia krajowego rynku sprawi, że ceny cukru w Polsce będą dalej obniżyć się.

Źródło: Krajowy Związek Plantatorów Buraka Cukrowego
Redakcja AgroNews, fot. sxc.hu