1 maja 2014 roku obchodzimy jubileusz 10 lat członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Rocznica stanowi okazję do podsumowań i oceny zmian, jakie w wyniku integracji z UE nastąpiły w sektorze rolno-żywnościowym i na obszarach wiejskich naszego kraju.
Akcesja do UE oznaczała dla polskiego rolnictwa i rybołówstwa istotną zmianę ekonomicznych warunków produkcji. W jej wyniku wdrożono w Polsce unijne polityki, w tym wspólną politykę rolną, wspólną politykę rybołówstwa i politykę handlową. Stosowane do tej pory przez Polskę instrumenty wsparcia w rolnictwie zostały dostosowane do zasad funkcjonowania na jednolitym rynku oraz do reguł dotyczących pomocy państwa.
Przed akcesją pojawiało się wiele obaw, że polskie rolnictwo i sektor spożywczy nie będą w stanie sprostać konkurencji , a Polskę zaleje żywność z krajów UE-15. Rolnicy obawiali się, że będą zmuszeni ograniczyć produkcję, a ich dochody zmniejszą się znacząco. Niepokój budziła perspektywa konkurowania z nowoczesnymi przedsiębiorstwami krajów UE.
Obawy te nie sprawdziły się. Włączenie do jednolitego rynku europejskiego ujawniło silną pozycję konkurencyjną polskiego sektora rolno-spożywczego. Nastąpiło przyspieszenie procesów restrukturyzacyjnych i modernizacji. Jednocześnie stopniowo poprawiały się warunki życia i prowadzenia działalności gospodarczej na obszarach wiejskich.
Członkostwo Polski w UE z jednej strony oznaczało dostęp do znaczących środków z budżetu UE, z drugiej zaś wiązało się ze spełnianiem licznych standardów, wymogów i norm nałożonych na krajowe instytucje, rolników, czy przetwórców rolnych. Dostosowania do przepisów unijnych w sektorze rolnym nie obyły się bez kosztów i wyrzeczeń – z jednej strony rosły przychody z działalności rolniczej, z drugiej wzrastały koszty produkcji.
Członkostwo umożliwiło Polsce oraz pozostałym krajom UE-12 współdecydowanie o losach UE, w tym o zmianach jej polityk. Oznaczało to nie tylko zaangażowanie krajowych instytucji w proces decyzyjny UE, ale również większą aktywność poszczególnych środowisk i grup społecznych w stanowieniu prawa.
Czytaj także:
W ciągu 10 lat nastąpił gwałtowny wzrost cen środków do produkcji rolnej
Embargo na import polskich owoców i warzyw do Rosji to kwestia czasu!
Zachowanie Ukrainy jest niemoralne?!
Bilans członkostwa Polski w UE dla sektora rolno-spożywczego jest zdecydowanie dodatni. Polska stała się ważnym producentem rolnym w UE. Od czasu akcesji, saldo handlu zagranicznego artykułami rolno-spożywczymi jest dodatnie, a udział sektora rolno-spożywczego w handlu ogółem systematycznie rośnie. W latach 2003-2013 eksport rolno-spożywczy wzrósł pięciokrotnie, a import niemal czterokrotnie.
Poprawiła się sytuacja dochodowa rolników i społeczności zależnych od rybactwa, a konsumenci mają dostęp do produktów żywnościowych o wysokiej jakości, w cenach które są jednymi z najniższych w UE. Nastąpiło unowocześnienie rolnictwa i sektora przetwórczego oraz dostosowanie wielkości floty rybackiej do dostępnych zasobów.
Szerszy opis efektów członkostwa Polski w UE w sektorze rolno-żywnościowym oraz na obszarach wiejskich prezentujemy w załączonym opracowaniu.
Źródło:Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi,
Redakcja AgroNews, fot: sxc.hu